Zakład Ubezpieczeń Społecznych opublikował na swojej stronie internetowej informację dotyczącą stanowiska Ministerstwa Zdrowia w sprawie odliczenia składki zdrowotnej od dochodu/przychodu dla celów ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych oraz na zasadach ogólnych – podatkiem liniowym. 

Czytaj również: Kto nadpłacił składkę zdrowotną - wygrał, ale z otwieraniem szampana lepiej poczekać>>

Odliczenie składki zdrowotnej przy ustalaniu podstawy wymiaru składek za ryczałtowców

W tym przypadku należy uwzględnić regulacje art. 81 ust. 2e i 2f ustawy o świadczeniach zdrowotnych, zgodnie z którymi przedsiębiorcy stosujący opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2021 r. poz. 1993 i 2105) obliczają miesięczną i roczną składkę zdrowotną od postawy ryczałtowej, tj. 60 proc., 100 proc. lub 180 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w zależności od uzyskiwanego przychodu z działalności gospodarczej „w rozumieniu ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne”. Progi wynoszą 60.000 zł i 300.000 zł.

Jak czytamy w informacji, zastosowane przez prawodawcę w art. 81 ust. 2e i 2f ustawy o świadczeniach zdrowotnych wyrażenie „przychody z działalności gospodarczej”, należy rozumieć jako przychody objęte zakresem przedmiotowym ww. ustawy podatkowej (zob. art. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne). Jednocześnie ustawa o świadczeniach zdrowotnych autonomicznie reguluje, o jakie odliczenia można pomniejszyć przychód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej, zgodnie z art. 81 ust. 2e i 2f tej ustawy. W myśl art. 81 ust. 2g ww. ustawy przychody, o których mowa w ust. 2e i 2f, są pomniejszane o kwoty opłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przychodach, o których mowa w ust. 2e i 2f, nie uwzględnia się przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 152-154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Według MZ, te przepisy ustawy zdrowotnej nie przewidują możliwości odliczenia zapłaconych składek zdrowotnych. Jednocześnie ustawa o zdrowotna nie zawiera odesłania do odliczeń przewidzianych w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, w tym do odliczenia wskazanego w pytaniu, a wprowadzonego do art. 11 tej ustawy (ust. 1a) przez ustawę z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r., poz. 1265).

- Reasumując, w obowiązującym stanie prawnym przychód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej należnej od przedsiębiorcy opłacającego podatek w formie zryczałtowanej nie może być pomniejszony o zapłacone składki zdrowotne – czytamy w informacji.

 

Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych

Krzysztof W. Baran

Sprawdź  

Odliczenie składki zdrowotnej dla celu ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej liniowców

Z informacji udostępnionej przez ZUS wynika, że Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, iż zgodnie z art. 81 ust. 2 i 2c ustawy o świadczeniach zdrowotnych przy ustalaniu składki rocznej lub miesięcznej przedsiębiorcy rozliczającego się w formie podatku liniowego za podstawę składki należy przyjąć dochód z działalności gospodarczej ustalony jako różnica między osiągniętymi przychodami, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152-154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 24 ust. 1-2b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dochód należy pomniejszyć o kwotę opłaconych „składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów”.

- Powyższe przepisy ustawy zdrowotnej samodzielnie nie pozwalają na obniżenie dochodu obliczanego na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej o sumę zapłaconych składek zdrowotnych – twierdzi MZ.

Jednakże, jak podkreśla MZ, na podstawie art. 81 ust. 2 i 2c ustawy o świadczeniach zdrowotnych (które to przepisy prawa odwołują się do pojęcia dochodu z ustawy o PIT) w związku z art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT (który wszedł w życie 1 lipca 2022 r.) uwzględnienie dotychczas zapłaconych składek zdrowotnych (do kwoty 8.700 zł w skali roku), celem obniżenia podstawy składki zdrowotnej, będzie możliwe poprzez ich ujęcie jako kosztów uzyskania przychodu. Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r., poz. 1265) wprowadza możliwość, dla podatników opodatkowanych jednolitą 19 proc. stawką podatkową, zaliczenia zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne do kosztów uzyskania przychodu (art. 1 pkt 8) albo obniżenia o ich wysokość dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania (art. 1 pkt 17). Oba rozwiązania ograniczone są ustawowym limitem.

Konsekwencją zaliczenia zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne do kosztów uzyskania przychodu, będzie pomniejszenie podstawy do wyliczenia składki zdrowotnej.

- Reasumując, w obowiązującym stanie prawnym dochód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej należnej od przedsiębiorcy opłacającego PIT w formie podatku liniowego może być pomniejszony o zapłacone składki zdrowotne, jedynie w przypadku gdy będzie ona zaliczona do kosztów uzyskania przychodu – czytamy w informacji.

 

Sprawdź również książkę: Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych >>


Wbrew prawu i obietnicom?

- Istotne wątpliwości budzi kolejna interpretacja przepisów wprowadzonych w ramach tzw. Polskiego Ładu, którą ZUS przedstawił w formie komunikatu. Zapowiedzi, że składki zdrowotne przedsiębiorcy będą mogli odliczyć od podstawy opodatkowania okazują się niezgodne z praktyką stosowaną przez ZUS. Zakład stwierdza bowiem, że przyjęte przez ustawodawcę przepisy nie przewidują możliwości odliczenia zapłaconych składek zdrowotnych, gdyż ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nie zawiera odesłania do odliczeń przewidzianych w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. W efekcie, w obowiązującym stanie prawnym przychód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej należnej od przedsiębiorcy opłacającego podatek w formie zryczałtowanej nie może być pomniejszony o zapłacone składki zdrowotne – zauważa dr Antoni Kolek, prezes spółki Instytut Emerytalny. I dodaje: - Z kolei w przypadku podatników podatku liniowego przepisy, które przyjął ustawodawca wskazują, że dochód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej należnej od przedsiębiorcy opłacającego PIT w formie podatku liniowego może być pomniejszony o zapłacone składki zdrowotne, jedynie w przypadku gdy będzie ona zaliczona do kosztów uzyskania przychodu.

W opinii dr Kolka, wszystko wskazuje na to, że pomimo zapowiedzi, ZUS nie był włączony w proces legislacyjny i teraz inaczej interpretuje uchwalone przepisy. - Przez brak koordynacji działań organów państwa powstają kolejne argumenty pozwalające na zakwestionowanie przepisów tzw. Polskiego Ładu. Jednak znowu to przedsiębiorcy będą musieli się zmierzyć z machiną urzędniczą, która zamiast wspierać biznes skuteczne zniechęca do prowadzenia firm w Polsce – podkreśla.   

Przemysław Hinc, doradca podatkowy i członek zarządu w kancelarii PJH Doradztwo Gospodarcze, mówi wprost: - To jest złamanie obietnicy danej przez Ministerstwo Finansów podatnikom opłacającym podatek zryczałtowany, że będą mogli podstawę obliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne obniżyć o część zapłaconych składek na to ubezpieczenie. Wydaje się, że mamy prawo oczekiwać, żeby właściwe instytucje państwa doprowadziły do tego, żeby publicznie złożona obietnica została wykonana, gdyż tylko w ten sposób zostanie zrealizowana zasada zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Jak podkreśla Przemysław Hinc, podobnie, ale trochę inaczej wygląda sytuacja podatników opłacających podatek dochodowy liniowo, gdyż według stanowiska MZ podatnik wprawdzie może obniżyć podstawę wymiaru składek, ale tylko wówczas, gdy te składki zaliczy do kosztów uzyskania przychodów. Tymczasem ogólną zasadą, mającą zastosowanie już od początku obowiązywania przepisów ustawy o PIT, jest to, że podatnik może podstawę opłacania składek obniżyć o zapłacone składki bez względu na to, czy zaliczy je do kosztów, czy też pomniejszy o nie podstawę naliczenia.

- Ta interpretacja MZ idzie w kontrze do ustalonej praktyki, jest niezrozumiała, niejasna, a nawet wydaje się zwyczajnie błędna. Ministerstwo Zdrowia powinno ponownie przeanalizować przepisy i zrewidować swoje stanowisko – mówi Przemysław Hinc. I dodaje: - Jeżeli to stanowisko Ministerstwa Zdrowia miałoby się utrzymać, to konieczna jest niezwłoczna nowelizacja obowiązujących przepisów.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.