Oszczędności z rachunku PPK można wypłacić w każdym wieku. Jeśli jednak do wypłaty dochodzi przed ukończeniem przez uczestnika PPK 60 lat, wycofywane oszczędności są pomniejszane o środki pochodzące z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych od państwa oraz podatek od zysków kapitałowych. Dodatkowo 30 proc. ze środków pochodzących z wpłat pracodawcy trafia do ZUS, a informacja o nich jest zapisywana na koncie ubezpieczonego (uczestnika PPK) jako jego składka emerytalna. Nie dotyczy to sytuacji, w której uczestnik PPK niemający jeszcze 60 lat wypłaca środki w związku z poważnym zachorowaniem jego samego, jego małżonka lub dziecka. W takim przypadku uczestnik PPK może złożyć wniosek do instytucji finansowej o wypłatę do 25 proc. środków zgromadzonych na jego rachunku PPK bez obowiązku zwrotu i otrzyma je bez żadnych potrąceń.  

Czytaj również: W razie śmierci uczestnika PPK oszczędności trafią do jego bliskich>>
 

Definicja dziecka

Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1342, dalej: ustawa o PPK) posługuje się szeroką definicją dziecka. Zgodnie z nią, przez dziecko uczestnika PPK należy rozumieć dziecko:

  • własne uczestnika PPK lub jego małżonka,
  • przysposobione przez uczestnika PPK lub jego małżonka,
  • w sprawie którego toczy się - z wniosku uczestnika PPK lub jego małżonka - postępowanie o przysposobienie,
  • nad którym opiekę sprawuje uczestnik PPK lub jego małżonek. 

Sprawdź w LEX: Czy pracownik może kontynuować uczestnictwo w PPK po zmianie pracodawcy? >

Możliwość wypłaty środków w związku z poważnym zachorowaniem nie dotyczy jednak dziecka w każdym wieku. Przy określeniu dopuszczalnego wieku dziecka, na potrzeby ustawy o PPK, należy posłużyć się definicją dziecka zawartą w ustawie o Rzeczniku Praw Dziecka, co oznacza, że pod tym pojęciem należy rozumieć każdą istotę ludzką od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności.

Przez poważne zachorowanie należy rozumieć:

  • całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustaloną w formie orzeczenia przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na okres co najmniej 2 lat lub
  • umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustalony w formie orzeczenia przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności na okres co najmniej 2 lat, lub
  • niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 lat, w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustaloną w formie orzeczenia przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, lub
  • zdiagnozowanie u osoby dorosłej jednej z następujących jednostek chorobowych: amputacja kończyny, bakteryjne zapalenie mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych, wirusowe zapalenie mózgu, choroba Alzheimera, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroba neuronu ruchowego (stwardnienie zanikowe boczne), choroba Parkinsona, dystrofia mięśniowa, gruźlica, niewydolność nerek, stwardnienie rozsiane, choroba wywołana przez ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV), kardiomiopatia, nowotwór złośliwy, toczeń trzewny układowy, udar mózgu, utrata mowy, słuchu lub wzroku, wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub zawał serca, lub
  • zdiagnozowanie u dziecka jednej z następujących jednostek chorobowych: poliomyelitis (choroba Heinego-Medina), zapalenie opon mózgowych, zapalenie mózgu, anemia aplastyczna, przewlekłe aktywne zapalenie wątroby, padaczka, gorączka reumatyczna, nabyta przewlekła choroba serca, porażenie (paraliż), utrata wzroku, głuchota (utrata słuchu), potransfuzyjne zakażenie wirusem HIV, schyłkowa niewydolność nerek, tężec, cukrzyca, łagodny guz mózgu, przeszczepienie narządów, zabieg rekonstrukcyjny zastawek, zabieg rekonstrukcyjny aorty lub nowotwór złośliwy.

Sprawdź w LEX: Czy oświadczenia woli związane z PPK mogą być składane w innej formie niż pisemna? >

Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Pracownicze plany kapitałowe. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, zwią ebook

Sprawdź  

Nieważne, kiedy doszło do zachorowania

Wniosek o wypłatę środków z tytułu poważnego zachorowania pracownik składa bezpośrednio instytucji finansowej. Do wniosku powinien dołączyć:

  • orzeczenie (lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS albo zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności) lub
  • zaświadczenie lekarza medycyny potwierdzające diagnozę wystąpienie poważnego zachorowania (patrz wyżej).

Sprawdź w LEX: Czy pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy może przystąpić do PPK? >

Dla skorzystania ze środków zgromadzonych na rachunku PPK nie ma znaczenia, czy poważne zachorowanie - w związku, z którym uczestnik PPK planuje dokonać wypłaty środków z PPK - zostało zdiagnozowane lub jego przyczyna powstała w okresie uczestnictwa w PPK, czy wcześniej. Dla nabycia prawa do wypłaty istotne jest to, czy w chwili złożenia wniosku o taką wypłatę poważne zachorowanie nadal istnieje.

 

Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Pracownicze plany kapitałowe. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, zwią ebook >>


Jedno zdarzenie - jedna wypłata

Ważne, że wniosek o wypłatę 25 proc. środków w przypadku poważnego zachorowania uczestnika, jego małżonka lub dziecka może być składany przez uczestnika wielokrotnie. Obowiązuje jednak zasada, że jedno ze zdarzeń mieszczących się w katalogu „poważnego zachorowania” (jednej osoby) może uzasadniać jedną wypłatę z rachunku PPK. W praktyce oznacza to, że uczestnik PPK może wypłacić do 25 proc. środków zgromadzonych na jego rachunku PPK m.in.:

  • w przypadku zdiagnozowania u niego jednej z jednostek chorobowych mieszczących się w definicji poważnego zachorowania pomimo, że wcześniej wypłacił już do 25 proc. zgromadzonych na rachunku PPK środków w związku ze zdiagnozowaniem u niego innej jednostki chorobowej z tego samego katalogu,
  • w związku ze swoim poważnym zachorowaniem lub zachorowaniem jego dziecka, mimo, że wcześniej wypłacił już do 25 proc. środków w związku z poważnym zachorowaniem swojego małżonka,
  • w związku orzeczeniem przez komisję lekarską ZUS jego całkowitej niezdolności do pracy na okres co najmniej 2 lat, mimo, że wcześniej skorzystał już z wypłaty do 25 proc. środków w związku ze zdiagnozowaniem u niego jednostki chorobowej (mieszczących się w definicji poważnego zachorowania), która tę niezdolność spowodowała.

Sprawdź w LEX: Co powinien zrobić pracodawca, który nie wpłacił w terminie składki na PPK? >

Uczestnik PPK może też wielokrotne wnioskować o wypłatę środków zgromadzonych na jego rachunku PPK w związku z tym samym poważnym zachorowaniem, ale w takiej sytuacji wypłata nie może przekroczyć łącznie 25 proc. środków. To oznacza, że uczestnik w związku z poważnym zachorowaniem może najpierw wypłacić np. 10 proc. środków zgromadzonych w PPK, a następnie – w związku z tym samym poważnym zachorowaniem - zawnioskować o wypłatę kolejnej części środków (wypłata nie może przekroczyć łącznie 25 proc. środków zgromadzonych na rachunku PPK).

Sprawdź w LEX: Czy rezygnację z PPK można przyjąć w trakcie urlopu macierzyńskiego lub chorobowego pracownika? >

W zależności od wniosku uczestnika PPK, wypłata tego rodzaju może być dokonana jednorazowo albo w ratach. Instytucja finansowa dokonuje wypłaty (całości albo pierwszej raty) nie później niż w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku.

Warto też pamiętać, że:

  • wypłaconych w związku z poważnym zachorowaniem uczestnika, jego małżonka lub dziecka środków nie trzeba zwracać na rachunek PPK,
  • wypłacenie do 25% środków zgromadzonych na rachunku PPK w przypadku poważnego zachorowania, czy to jednorazowo, czy w ratach, nie stanowi przeszkody do wnoszenia kolejnych wpłat do PPK. Uczestnik PPK, który skorzysta z takiej wypłaty, może nadal oszczędzać na rachunku, z którego taka wypłata została dokonana,
  • wypłata ta może być dokonana bez względu na wiek uczestnika PPK.

Sprawdź w LEX: Gdzie należy przechowywać dokumentację związaną z PPK?  >

Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj. 

Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK.

Zobacz procedurę w LEX: Kwalifikowanie świadczeń stanowiących podstawę naliczania wpłat do PPK >

Zobacz procedurę w LEX: Wpływ terminu wypłaty wynagrodzenia (do końca miesiąca i do 10. dnia następnego miesiąca) na sposób naliczania i odprowadzanie wpłat do PPK >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.