Jeżeli w chwili śmierci uczestnik PPK (czyli Pracowniczych Planów Kapitałowych) pozostawał w związku małżeńskim, to połowa zgromadzonych przez niego oszczędności na rachunku PPK (objętych małżeńską wspólnością majątkową) - niezależnie od tego, ilu wskazał uprawnionych – trafi do jego małżonka. Oszczędności przypadające małżonkowi zostaną mu przekazane w formie wypłaty transferowej na jego rachunek PPK, IKE lub PPE. Ponadto małżonek zmarłego uczestnika PPK może zawnioskować do instytucji finansowej o zwrot tych środków w formie pieniężnej. Taki zwrot nastąpi w terminie 3 miesięcy od dnia przedstawienia dowodu, że środki zgromadzone na rachunku PPK zmarłego uczestnika PPK przypadły temu małżonkowi.
Czytaj również: Oszczędzający w PPK ma stały dostęp do informacji o zgromadzonych środkach>>
Osoby uprawnione wskazane przez uczestnika PPK
Pozostała część środków zostanie przekazana wskazanym przez zmarłego uczestnika PPK osobom uprawnionym. Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych nie określa, kto może być osobą uprawnioną, co oznacza, że uczestnik PPK ma tu całkowitą dowolność. Uprawnionym będzie więc każda wskazana przez niego osoba fizyczna. Może to być zarówno członek jego rodziny (np. małżonek, dziecko, rodzeństwo), jak również osoba z nim niespokrewniona (np. przyjaciółka czy sąsiad).
Ważne: Wskazanie osoby uprawnionej nie wymaga jej zgody. Osoba uprawniona nabędzie prawo do świadczenia niezależnie od swojej wiedzy, z chwilą śmierci uczestnika PPK.
Czytaj w LEX: Korekta wpłat do PPK i inne planowane zmiany w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych >
Uczestnik PPK może też dowolnie oznaczyć udział osób uprawnionych w pozostawionych im środkach. Jeżeli tego nie zrobił, uważa się, że udziały tych osób są równe. W przypadku, gdy osoba uprawniona umrze przed uczestnikiem PPK, udział, który był dla niej przeznaczony, przypadnie - w równych częściach - pozostałym uprawnionym wskazanym przez danego uczestnika, chyba, że uczestnik zadysponuje tym udziałem w inny sposób.
Przy czym raz wydana dyspozycja może być przez uczestnika PPK zmieniana. Może on więc zarówno uzupełnić listę uprawnionych o nowe osoby (ustawa nie ogranicza liczby takich osób), wskazać zupełnie nowe osoby, odwołać wcześniejsze dyspozycje - nie wskazując nikogo, jak i inaczej określić podział oszczędności między wskazane przez siebie osoby (np. ich udział procentowy w tych oszczędnościach).
Zobacz procedurę w LEX: Kwalifikowanie świadczeń stanowiących podstawę naliczania wpłat do PPK >
Środki przypadające osobie uprawnionej, w zależności od jej wniosku zostaną przekazane w formie wypłaty transferowej do PPK, IKE lub PPE tej osoby lub zwrócone w formie pieniężnej. Wypłata transferowa lub zwrot dokonywane są przez instytucję finansową w terminie 3 miesięcy od dnia przedłożenia wniosku o dokonanie wypłaty transferowej lub zwrotu wraz z odpowiednimi dokumentami.
Zobacz procedurę w LEX: Wpływ terminu wypłaty wynagrodzenia (do końca miesiąca i do 10. dnia następnego miesiąca) na sposób naliczania i odprowadzanie wpłat do PPK >
Dziedziczenie na zasadach ogólnych
Jeśli uczestnik PPK nie wskaże osoby uprawnionej, środki zgromadzone na jego rachunku PPK - w zakresie, w jakim nie przysługują małżonkowi zmarłego - podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych. Oznacza to, że środki te będą dziedziczone przez spadkobierców uczestnika PPK (na zasadach regulowanych przepisami Kodeksu cywilnego), a w przypadku prowadzenia rachunku PPK przez zakład ubezpieczeń osobami uprawnionymi, jeżeli uczestnik nie wskazał osoby uprawnionej do otrzymania sumy ubezpieczenia, będą członkowie najbliższej rodziny ubezpieczonego w kolejności ustalonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia, chyba że umowa między zakładem ubezpieczeń a ubezpieczonym, a więc umowa o prowadzenie PPK będzie przewidywała inną kolejność.
Zobacz procedurę w LEX: Obowiązki administracyjne i informacyjne podmiotu zatrudniającego wobec uczestnika PPK oraz wybranej instytucji finansowej >
Ważne: Środki z PPK otrzymane przez małżonka zmarłego uczestnika PPK, osoby uprawnione lub spadkobierców są zwolnione z podatku dochodowego jak również nie podlegają podatkowi od spadków i darowizn.
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.
Podstawa prawna: Art.21, art. 85-86 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. D.U. z 2020 r. poz. 1342).
Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
