Uruchomienie PPK (czyli pracowniczych planów kapitałowych) wymaga zawarcia dwóch umów z instytucją finansową: umowy o zarządzanie PPK, a następnie – w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych – umowy o prowadzenie PPK. Terminy na zawarcie tych umów w okresie przejściowym wynikały z art. 134 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1342, dalej: ustawa o PPK). Obecnie, po okresie przejściowym na wdrożenie PPK, uzyskanie przez dany podmiot statusu podmiotu zatrudniającego powoduje, że wdraża on ten program w terminach określonych w przepisach ogólnych ustawy o PPK.
Czytaj również: PFR: 32,6 proc. wynosi partycypacja w PPK i PPE>>
Terminy na zawarcie umów
Oznacza to, że termin na zawarcie umowy o zarządzanie PPK powinien on ustalić zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o PPK, a termin na zawarcie umowy o prowadzenie PPK - zgodnie z art. 16 ustawy o PPK.
W praktyce więc terminy na zawarcie tych umów zależą od daty zatrudnienia pierwszej osoby zatrudnionej w rozumieniu ustawy o PPK. Umowę o prowadzenie PPK, w imieniu i na rzecz pierwszej osoby zatrudnionej, należy bowiem - zgodnie z art. 16 ustawy o PPK - zawrzeć po upływie trzeciego miesiąca (90 dni) zatrudnienia tej osoby, nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy (90 dni) zatrudnienia. Umowę o zarządzanie PPK trzeba będzie zawrzeć nie później niż na 10 dni roboczych przed tym terminem (art. 8 ust. 1 ustawy o PPK).
Należy jednak pamiętać, że do tego 90-dniowego okresu zatrudnienia wlicza się okresy zatrudnienia z poprzednich 12 miesięcy, które miały miejsce w obecnym podmiocie zatrudniającym, a także okresy zatrudnienia w innych podmiotach zatrudniających, jeżeli - z mocy odrębnych przepisów - obecny podmiot zatrudniający jest następcą prawnym w stosunkach prawnych nawiązanych przez podmiot zatrudniający, który poprzednio zatrudniał tę osobę.
Ważne: Osobą zatrudnioną, która może stać się uczestnikiem PPK, jest nie tylko pracownik (z wyłączeniem m.in. młodocianych), ale także np. zleceniobiorca, który podlega z tytułu tego zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Definicja osoby zatrudnionej zawarta jest w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK.
Skutki uruchomienia PPE
W art. 133 ust. 1 ustawy o PPK, zawartym w przepisach przejściowych, przyjęto, że przepisów tej ustawy może nie stosować podmiot zatrudniający, który - w terminie wskazanym w art. 134 ust. 1 - prowadził PPE (czyli pracowniczy program emerytalny), w którym uczestniczyło co najmniej 25 proc. osób zatrudnionych w tym podmiocie oraz naliczał i odprowadzał składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5 proc. wynagrodzenia.
Uprawnienie to przewidziano jednak tylko dla podmiotów zatrudniających, objętych ustawą o PPK w terminach wskazanych w art. 134 ust. 1 tej ustawy, wdrażających PPK w okresie przejściowym.
Ze zwolnienia, o którym mowa w tym przepisie, nie może skorzystać nowy podmiot zatrudniający, uruchamiający PPK na zasadach ogólnych. Taki podmiot może natomiast skorzystać z rozwiązania przewidzianego w art. 13 ust. 2 ustawy o PPK. Zgodnie z tym przepisem, podmiot zatrudniający, który zawarł umowę o zarządzanie PPK oraz umowy o prowadzenie PPK, a następnie utworzył PPE i odprowadza składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5 proc. wynagrodzenia, może - w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działającą w tym podmiocie - nie finansować wpłat podstawowych i wpłat dodatkowych do PPK za osoby zatrudnione, które przystąpiły do PPE. Uprawnienie to przysługuje mu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym PPE został zarejestrowany przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Jest to inne uprawnienie niż przewidziane w art. 133 ust. 1 ustawy o PPK. Nie polega ono na możliwości niewdrożenia PPK, ale na niefinansowaniu wpłat do tego programu.
Należy także podkreślić, że może skorzystać z niego tylko podmiot zatrudniający, u którego działa zakładowa organizacja związkowa, gdyż wymagane jest zawarcie porozumienia z tą organizacją. Możliwość zwolnienia z finansowania wpłat do PPK, wynikająca z art. 13 ust. 2 ustawy o PPK, jest wyjątkiem od zasady, zgodnie z którą każdy podmiot zatrudniający ma obowiązek finansowania tych wpłat. Wyjątek ten nie powinien być rozumiany szerzej niż wynika to z treści przepisu.
Sprawdź również książkę: Polski system emerytalny. Prawne uwarunkowania trzech filarów ebook >>
Tylko wpłaty finansowane przez pracodawcę
Zwolnienie, o którym mowa w art. 13 ust. 2 ustawy o PPK, dotyczy tylko obowiązku przekazywania do PPK wpłat finansowanych przez podmiot zatrudniający. Nie dotyczy ono wpłat do PPK finansowanych przez uczestnika PPK. Nie ma więc przeszkód, aby wpłaty finansowane przez pracownika były przekazywane do PPK, nawet jeśli nie są przekazywane wpłaty finansowane przez pracodawcę.
Jednak, jeśli pracodawca korzysta z omawianego zwolnienia (nawet, gdy do PPK przekazywane są wpłaty finansowane przez pracownika), pracownikowi nie przysługuje dopłata roczna od państwa. Wynika to z art. 13 ust. 3 ustawy o PPK.
Czytaj również: PPK - ważne ile oszczędzamy i w jakim funduszu>>
Zwolnienie nie jest bezterminowe
W art. 13 ust. 4 ustawy o PPK zastrzeżono także, że omawiane zwolnienie z finansowania wpłat do PPK przez pracodawcę nie jest bezterminowe. Podmiot zatrudniający ma bowiem obowiązek finansować wpłaty podstawowe i wpłaty dodatkowe do PPK za osoby zatrudnione, które przystąpiły do PPE, począwszy od dnia:
- zawieszenia naliczania i odprowadzania składek podstawowych do PPE w okresie przekraczającym 90 dni,
- ograniczenia wysokości odprowadzanych składek podstawowych do PPE poniżej 3,5 proc. wynagrodzenia,
- likwidacji PPE bądź
- opóźnienia w odprowadzaniu składek podstawowych do PPE przekraczającego 90 dni, które wynikło z celowego działania podmiotu zatrudniającego.
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.
Autorka jest radcą prawnym, ekspertem PFR Portal PPK.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.