Na ostatnim posiedzeniu Senat zajmował się nowelizacją z 9 stycznia Kodeksu postępowania cywilnego, która zakłada, że sprawami związanymi z ochroną własności intelektualnej będą zajmować się wyspecjalizowane sądy. Do nowelizacji jednak dodano też przepis przesuwający wejście w życie ustawy wprowadzającą prostą spółkę handlową, a także sporo zmian w kodeksie spółek handlowych. Wiele dotyczy doregulowania przepisów o dematerializacji akcji. Senat wprowadził do noweli 22 poprawek, w tym dwie zgłoszone przez senatora Aleksandra Pocieja, sprawozdawcę Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Kazimierz Michał Ujazdowski, sprawozdawca Komisji Ustawodawczej, wskazał, że wprowadzone poprawki mają charakter techniczno-redakcyjny i zostały zaaprobowane przez stronę rządową. Nie wnoszą zatem dużych zmian do noweli, która co do zasady ma zacząć obowiązywać już od 1 lipca 2020 roku. Anna Dalkowska, wiceminister sprawiedliwości, wyraziła nadzieję, że do tego czasu będzie możliwe ukonstytuowania się tych wyspecjalizowanych jednostek zarówno pod względem ustrojowym, organizacyjnym, jak również procesowym, w zakresie obsady wyspecjalizowanych sędziów będzie to możliwe. Z tym, że jedna z poprawek senatora Pocieja, sprawi, że obowiązek udzielenia informacji posłuży też twórcom.
Cztery sądy
Za sprawą nowelizacji mają zostać stworzone cztery wydziały w sądach okręgowych (Warszawa, Gdańsk, Katowice, Poznań) oraz dwa w sądach apelacyjnych (Katowice, Warszawa). Sądy specjalistyczne zajmą się sprawami z zakresu prawa autorskiego i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej, a także sprawami związanymi ze zwalczaniem nieuczciwej konkurencji oraz pewnymi kategoriami spraw o ochronę dóbr osobistych. Chodzi na przykład o bezprawne wykorzystywanie praw autorskich i znaków towarowych, kopiowanie produktów, nieuprawnione korzystanie z cudzych wynalazków, a także o przypadki związane z wykorzystaniem dobra osobistego w celach reklamowych i promocyjnych lub naruszeniem dobra osobistego w związku z działalnością naukową i wynalazczą. - To odpowiedź na formułowane od lat postulaty przedsiębiorców, przedstawicieli organizacji zarządzania zbiorowymi prawami autorskimi - przekonywał posłów Marcin Romanowski, wiceminister sprawiedliwości. I dodał, że z roku na rok rośnie liczba takich spraw, a także skomplikowanie. Dlatego mają być rozpoznawane w specjalistycznych sądach.
Sprawy w zakresu rozwiązań technicznych tj. programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym ma bowiem rozpatrywać tylko wyłącznie Sąd Okręgowy w Warszawie. - Z uwagi na względnie nieliczną liczbę spraw z tego zakresu i ich wysoki poziom złożoności takie rozwiązanie jest zasadne. Dużo dyskusji wzbudza jednak skład tych sądów i ewentualne uzupełnienie ich o osoby z technicznym wykształceniem w charakterze ławników - zauważa dr Krystian Maciaszek z kancelarii DLA Piper.
Przymus adwokacki przy sporach o ponad 20 tysięcy złotych
Ustawa zakłada też wprowadzenie odrębnego postępowania w sprawach własności intelektualnej. Jedną z odrębności tych sprawa jest wprowadzenie przymusu adwokackiego, jeżeli wartość przedmiotu sporu przekracza 20 tys. zł. - Ograniczenie to wydaje się sztuczne, gdyż często w tego typu sprawach strony nie dochodzą roszczeń pieniężnych, a precyzyjne ustalenie wartości chociażby najbardziej powszechnie stosowanego roszczenia o zaniechanie naruszania znaku towarowego jest bardzo złożoną kwestią - zauważa dr Krystian Maciaszek.
Czytaj w LEX: Koszty sądowe – najistotniejsze zagadnienia po zmianach z lipca 2019 r. >
Nowa instytucja - roszczenie informacyjne
Nowelizacja zakłada również uregulowanie tzw. roszczenia informacyjnego, znanego już z prawa własności przemysłowej. Zgodnie z nowym art. 479115 na wniosek uprawnionego, który wykazał wiarygodne okoliczności wskazujące na naruszenie, sąd może przed wszczęciem postępowania w sprawie o naruszenie lub w jego toku, aż do zamknięcia rozprawy w pierwszej instancji, wezwać naruszającego do udzielenia informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług, jeżeli jest to niezbędne dla dochodzenia roszczenia. Będzie można też wezwać bank do wskazania szczegółów rozliczenia dokonanego w związku z naruszeniem. Za sprawą poprawki senatora Pocieja w szczególnie uzasadnionych okolicznościach będzie można żądać innych informacji, które są niezbędne do wykazania wysokości roszczenia. - Uchwalona przez Sejm formuła jest przystosowana raczej do ochrony gwarantowanej w przepisach odnoszących się do ochrony własności przemysłowej, co było wielokrotnie podnoszone przez wielu specjalistów. Wobec tego mogłyby powstać wątpliwości, czy sąd może tak sformułować postanowienie, aby mogło ono rzeczywiście służyć twórcom i reprezentującym ich organizacjom zbiorowego zarządzania w procesie dochodzenia ich praw - tłumaczył Aleksander Pociej. I podkreślił, że jego poprawka pozwoli sądom własności intelektualnej na takie określenie obowiązku informacyjnego, które będzie bardziej dostosowane do istoty ochrony przewidzianej w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz w ustawie o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnym. Ponadto zgodnie z nowelą żądanie zabezpieczenia środka dowodowego można skierować do osoby, w tym pozwanego, w której władaniu znajduje się środek dowodowy, lub która może umożliwić jego zabezpieczenie. Zabezpieczenia można dokonać przed wszczęciem postępowania lub w jego toku, aż do zamknięcia rozprawy w pierwszej instancji. Ponadto powód, który uprawdopodobnił swoje roszczenie, może żądać, aby pozwany wyjawił lub wydał środek dowodowy, którym dysponuje, w szczególności dokumenty bankowe, finansowe lub handlowe, służące ujawnieniu i udowodnieniu faktów.
Czytaj w LEX: Zmiany w postępowaniu odwoławczym w związku z reformą KPC >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.