Były wspólnik spółki bez prawa do sądu

Obecnie, kiedy wierzyciel występuje do sądu o rozstrzygniecie sporu, który powstał między nim a spółką, były wspólnik, mający status dłużnika subsydiarnego, nie tylko nie ma formalnej możliwości uczestniczenia w postępowaniu sądowym, ale w ogóle nawet nie wie, że takie postępowanie się toczy. O kształcie jego praw i obowiązków decyduje ostatecznie proces (postępowanie nakazowe), w którym nie bierze udziału i tym samym nie korzysta z prawa do wysłuchania. Tak wynika z art. 778[1] kodeksu postępowania cywilnego.

 

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Wzory umów, pism i dokumentów

Sławomir Turkowski

Sprawdź  

Zgodnie z nim tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Przepis ten Trybunał  Konstytucyjny uznał za niezgodny z Konstytucją (wyrok z 3 października 2017 r., sygn. akt SK 31/15). Zdaniem TK, rozwiązanie takie pozbawia byłego wspólnika możliwości obrony swoich interesów na etapie tzw. postępowania rozpoznawczego. W fazie egzekucji zaś, czyli po nadaniu klauzuli wykonalności, nie będzie on już dysponował żadnym skutecznym środkiem procesowym.

Sprawdź procedurę w LEX: Nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce jawnej, spółce partnerskiej, spółce komandytowej lub spółce komandytowo-akcyjnej >

Nowelizacja dostosuje procedurę cywilną do wyroku TK

Ustawa z 9 listopada 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego dostosuje przepisy procedury cywilnej do tego wyroku. Przewiduje dodanie w art. 778[1] k.p.c. zdania drugiego, zgodnie z którym wyłączona zostaje możliwość stosowania rozszerzonej wykonalności tytułu egzekucyjnego w odniesieniu do byłych wspólników wszystkich spółek osobowych. Zostanie im więc przywrócone prawo dostępu do sądu oraz prawo do odpowiednio ukształtowanej procedury sądowej.

Czytaj też: SN: Prezes nie uniknie odpowiedzialności za długi spółki, gdy komornik umorzył egzekucję >

 

 

Wobec potrzeby możliwie szybkiej realizacji wskazań Trybunału Konstytucyjnego w uchwalonej ustawie przyjęto zasadę bezpośredniego działania nowego prawa, stanowiąc, że do postępowań o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi spółki partnerskiej, spółki komandytowej lub spółki komandytowo-akcyjnej wszczętych przed dniem wejścia w życie uchwalonej ustawy stosuje się przepis art. 778[1] k.p.c. w brzmieniu określonym uchwaloną ustawą.

Wspólnik spółki osobowej odpowiada swoim majątkiem

Warto pamiętać, że art. 778[1] k.p.c. dopełnia Kodeks spółek handlowych. Zgodnie z art. 22 § 2 k.s.h. każdy wspólnik spółki jawnej odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Z tym, że zgodnie art. 31 § 1 k.s.h. wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. W istocie art. 778[1] k.p.c. ustanawia uproszczony sposób uzyskania tytułu wykonawczego przeciwko wspólnikowi spółki jawnej, a ponadto spółki partnerskiej, spółki komandytowej lub spółki komandytowo-akcyjnej, z wykorzystaniem wyłącznie postępowania klauzulowego. Wystarczy bowiem wykazać, że egzekucja przeciwko spółce była bezskuteczna lub okoliczności sprawy wskazują, iż właśnie taką się okaże. I choć wyrok TK odnosił się jedynie do sytuacji byłego wspólnika spółki jawnej, to zarzuty niekonstytucyjności dotyczyły też takiej egzekucji przeciwko byłym wspólnikom pozostałych spółek osobowych.

Ustawa czeka już tylko na publikację w Dzienniku Ustaw, a wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX:

Windykacja wobec spółki jawnej >

Odpowiedzialność za zobowiązania i dochodzenie zapłaty w spółce cywilnej >

Dochodzenie zobowiązań spółki jawnej od jej wspólników >

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.