Opublikowane dane to praktyczna mapa dla przedsiębiorców, którzy chcą skutecznie chronić swoje oznaczenia i wygląd oferowanych produktów, wchodzić w nowe nisze i zdobywać rynki zagraniczne.
Polska
W 2024 r. do UPRP zgłoszono w trybie krajowym i międzynarodowym 15 844 znaków towarowych (w tym 14 356 zgłoszonych w UPRP) i 909 wzorów przemysłowych (w tym 890 zgłoszonych w krajowo). Ostatecznie udzielono 9925 praw ochronnych na znaki towarowe (w tym 8466 zarejestrowanych krajowo) i 782 rejestracji wzorów przemysłowych (w tym 762 zarejestrowanych krajowo).
Dla porównania w 2023 r. zgłoszono w trybie krajowym i międzynarodowym 15 098 znaków towarowych (w tym 13 434 zgłoszonych w UPRP) i 929 wzorów przemysłowych (w tym 906 zgłoszonych w krajowo). Ostatecznie udzielono 11 586 praw ochronnych na znaki towarowe (w tym 9897 krajowo) i 691 rejestracji wzorów przemysłowych (w tym 668 krajowo).
W porównaniu do 2023 r. liczba zgłoszeń znaków towarowych wzrosła o 4,9 proc., natomiast liczba udzielonych praw ochronnych spadła o 1,7 proc. W przypadku wzorów przemysłowych liczba zgłoszeń zmniejszyła się o 1,7 proc. , a liczba rejestracji wzrosła o 13,2 proc.
Liczba unijnych zgłoszeń przez polskie podmioty w EUIPO lekko spadła, tj. o 1,13 proc., choć w Irlandii odnotowano ponad 13 proc. wzrost.
Moim zdaniem świadomość znaczenia ochrony marki wśród polskich przedsiębiorców rośnie, choć w umiarkowanym tempie. Spadek liczby udzielonych praw ochronnych na znaki towarowe wynika najpewniej z negatywnych wyników badań formalnych, przy stabilnej liczbie złożonych sprzeciwów do zgłoszeń (638 w 2024 r. wobec 665 w 2023 r.). Tym bardziej warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej, aby zwiększyć szanse na skuteczną rejestrację.
Stabilna liczba zgłoszeń wzorów przemysłowych przy jednoczesnym wzroście rejestracji może wskazywać na wyższą jakość projektów oraz rosnącą rolę designu w budowaniu przewagi konkurencyjnej.
Irlandia
W 2024 r. do irlandzkiego urzędu (IPOI) zgłoszono 3165 znaków towarowych (w tym 2336 zgłoszeń krajowych oraz 829 zgłoszeń międzynarodowych wskazujących Irlandię). Łącznie zarejestrowano 2691 znaków towarowych (w tym 1949 krajowych). Ponadto, otrzymano 51 zgłoszeń, obejmujących 109 wzorów przemysłowych, z czego do końca roku zarejestrowano 107 wzorów.
Natomiast w 2023 r. zgłoszono 3 110 znaków towarowych (w tym 2218 zgłoszeń krajowych). Łącznie zarejestrowano 2187 znaków towarowych (w tym 1220 krajowych). Ponadto, otrzymano 47 zgłoszeń, obejmujących 126 wzorów przemysłowych, z czego do końca roku zarejestrowano 115 wzorów.
W porównaniu do 2023 r. łączna liczba zgłoszeń znaków towarowych wzrosła nieznacznie, tj. o 1,8 proc. , ale rejestracji aż o 23,0 proc. Dla kontrastu liczba zgłoszeń wzorów przemysłowych spadła o 13,5 proc. , a samych rejestracji o 7,0 proc. .
Na podstawie statystyk z Raportu IPOI za 2024 r. widać niewielki wzrost liczby zgłoszeń znaków towarowych, a jednocześnie wyraźny wzrost liczby skutecznych rejestracji. Złożono też więcej sprzeciwów (57 wobec 27 rok wcześniej), co może świadczyć o lepszym przygotowaniu zgłoszeń – często przy wsparciu profesjonalnych pełnomocników oraz monitorowaniu nowych zgłoszeń.
Zgodnie z treścią Raportu IPOI część przedsiębiorców wybiera rejestrację znaku towarowego Unii Europejskiej zamiast krajowej, by chronić znak od razu we wszystkich 27 krajach UE. Liczba wniosków EUTM składanych przez rezydentów Irlandii wzrosła aż o 13 proc. , z 1351 w 2023 r. do 1527 w 2024 r. Natomiast zgłoszenia wzorów wspólnotowych przez irlandzkich rezydentów nieznacznie spadły – z 304 do 301.
Wzrost unijnych zgłoszeń o 13 proc. pokazuje rosnącą rolę ochrony marki na poziomie międzynarodowym. Spadek zgłoszeń i rejestracji unijnych wzorów przemysłowych sugeruje, że irlandzcy przedsiębiorcy częściej koncentrują się na znakach towarowych niż na ochronie designu.
Polska a Irlandia – punkt odniesienia analizy
Porównując rynek polski i irlandzki pod kątem własności intelektualnej, warto zwrócić uwagę na następujące punkty:
- Polska jest około 4,45 razy większa od Irlandii pod względem powierzchni.
- Polska ma około 7,1 razy więcej mieszkańców niż Irlandia.
- Polska jest średnio 1,6 razy gęściej zaludniona niż Irlandia.
- PKB na mieszkańca w Irlandii jest prawie 4,8 razy większe niż w Polsce.
- Według stanu na 31 grudnia 2024 r. w Polsce w mocy pozostają 245 699 znaki towarowe (w tym 173 139 krajowe, a 72 560 w trybie międzynarodowym (rejestry dla tych znaków prowadzone są przez Biuro Międzynarodowe Światowej Organizacji Własności Intelektualnej - WIPO) oraz 8 059 praw z rejestracji wzorów przemysłowych (w tym 7734 krajowe, a 325 w trybie międzynarodowym). W Irlandii jest w mocy 68 844 znaków towarowych (w tym 49 188 krajowych i 19 656 międzynarodowych) oraz 1 146 krajowych wzorów przemysłowych.
- W 2024 r. Globalny Indeks Innowacyjności WIPO (GII), obejmujący 133 gospodarki i oparty na ok. 80 wskaźnikach dotyczących nakładów i wyników innowacyjnych, uplasował Irlandię na 19., a Polskę na 40. miejscu. Oba kraje odnotowały wzrost zarówno w obszarze nakładów, jak i efektów innowacyjnych.
Dane z 2024 r. pokazują, że irlandzcy przedsiębiorcy są zdecydowanie bardziej aktywni w zgłoszeniach i rejestracjach znaków towarowych w przeliczeniu na mieszkańca, co współgra z wysokim poziomem innowacyjności, silnym sektorem nowych technologii i zamożniejszą strukturą przedsiębiorców. W zakresie wzorów przemysłowych aktywność per capita jest zbliżona w obu krajach, z niewielką przewagą Polski.
Cena promocyjna: 179.1 zł
|Cena regularna: 199 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 139.29 zł
Branże, w których odnotowano największe liczby zgłoszeń
Znaki towarowe
Polska: dominują usługi reklamowe i marketingowe (4533), edukacyjne (3121), urządzenia i przyrządy medyczne/kosmetyczne/techniczne (1994), badania i usługi naukowo-techniczne (1702) oraz usługi medyczne i weterynaryjne (1444).
Irlandia: najwięcej zgłoszeń dotyczy usług edukacyjnych (432), reklamowych i marketingowych (385), urządzeń i przyrządów medycznych/ kosmetycznych/ technicznych (318), produktów farmaceutycznych i suplementów diety (225) oraz materiałów papierowych, tekturowych i drukowanych (211). Nieco dalej w rankingu znajduje się odzież i dodatki, produkty spożywcze oraz ubezpieczenia i usługi finansowe.
Wśród najbardziej aktywnych zgłaszających znaki towarowe w Polsce znalazły się zarówno duże przedsiębiorstwa produkcyjne, jak i firmy usługowe. Liderem pod względem liczby zgłoszeń była Delfarma Sp. z o.o. (46 zgłoszeń) – łódzka hurtownia farmaceutyczna specjalizująca się w imporcie równoległym. Kolejne miejsca zajęły: Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych S.A. (35 zgłoszeń) – producent materiałów opatrunkowych i środków higienicznych, E. Grycan, M. Grycan Sp. j. (33 zgłoszenia) – znana marka branży cukierniczej, Dambat Jastrzębski S.K.A. (30 zgłoszeń) – producent pomp głębinowych, oraz Telewizja Polsat Sp. z o.o. (24 zgłoszenia) – nadawca telewizyjny.
Najwięcej zgłoszeń znaków towarowych w Polsce pochodziło wciąż od przedsiębiorców ze Stanów Zjednoczonych, Chin i Szwajcarii, a w porównaniu z ubiegłym rokiem liczba tych zgłoszeń wzrosła. Co ciekawe, w 2024 r. aż sześciokrotnie zwiększyła się liczba zgłoszeń z Irlandii. Raport UPRP był znacznie bardziej szczegółowy, a IPOI nie udostępniło podobnych danych.
Wnioski:
W obu krajach dominują zgłoszenia z branż reklamowo-marketingowej, edukacyjnej i medyczno-technicznej, co potwierdza kluczowe znaczenie ochrony IP w tych sektorach.
W Polsce liderami są głównie duże podmioty produkcyjne i hurtowe, dążące do zabezpieczenia szerokiego portfela marek i produktów.
W Irlandii struktura zgłoszeń jest bardziej zróżnicowana, z wyraźnym akcentem na produkty farmaceutyczne, suplementy diety i materiały drukowane, co odzwierciedla jej profil eksportowy i akademicki.
Wzory przemysłowe
W Polsce w 2024 r. wzory przemysłowe były najczęściej rejestrowane dla następujących towarów: mebli, urządzeń oświetleniowych, opakowań i pojemników do transportu i przeładunku towarów, materiałów i sprzętu biurowego, dla artystów i dydaktycznych oraz elementów budowlanych i konstrukcyjnych.
Natomiast jeśli chodzi o towary, dla których rejestrowane są wzory przemysłowe w Irlandii w 2024 r. będą to artykuły tekstylne, sztuczne i naturalne materiały arkuszowe, wyposażenie wnętrz, opakowania i pojemniki do transportu lub przeładunku towarów, symbole graficzne i logo, wzory powierzchniowe, ornamenty.
Wnioski:
W obu krajach jedną z głównych kategorii, dla których rejestrowane są wzory, stanowią opakowania i pojemniki transportowe, co odzwierciedla rosnące znaczenie logistyki, e-commerce oraz wizualnej identyfikacji marki.
W Polsce przeważają wzory z sektora meblarskiego, budowlanego i oświetleniowego.
W Irlandii istotny udział mają wzory w artykułach tekstylnych i materiałach arkuszowych, powiązane z branżą odzieżową, dekoracyjną i opakowaniową.
Podsumowanie
Pomimo poprawy wskaźników gospodarczych w Polsce i Irlandii, rok 2024 pozostawał wymagający dla przedsiębiorców w całej UE z uwagi na napięcia geopolityczne, zakłócenia łańcuchów dostaw i konflikty zbrojne.
Analiza raportów UPRP i IPOI potwierdza rosnące znaczenie ochrony znaków towarowych i wzorów przemysłowych w strategiach biznesowych. Irlandia, mimo mniejszej skali rynku, wykazuje wyższą aktywność per capita w rejestracji znaków towarowych, co koresponduje z jej wysokim poziomem innowacyjności i rozwojem sektorów nowych technologii, farmacji i finansów. Polska utrzymuje przewagę w zgłoszeniach wzorów przemysłowych, szczególnie w branży meblarskiej, budowlanej i oświetleniowej.
W obu krajach dominują zgłoszenia z branż reklamowo-marketingowej, edukacyjnej i medyczno-technicznej, a w kategorii wzorów – z obszaru opakowań oraz sektorów charakterystycznych dla lokalnej gospodarki. Dane te wskazują, że Polska koncentruje się na umacnianiu pozycji na rynku krajowym, natomiast Irlandia intensyfikuje działania w skali międzynarodowej, w tym poprzez unijne zgłoszenia znaków towarowych.
Autor: Natalia Basałaj, radca prawny, Kancelaria Hansberry Tomkiel
Czytaj także: Większa ochrona tajemnic firm w postępowaniach przed Urzędem Patentowym?
