Sprawa dotyczyła kobiety prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, która chciała na Podkarpaciu uruchomić hospicjum domowe i starała się o 10-letni kontrakt w zakresie opieki paliatywnej i hospicyjnej (OPH). Kobieta wystartowała w odpowiednim konkursie, ale bez powodzenia. Choć w terminie wpłynęło pięć ofert, to komisja konkursowa odrzuciła jednak propozycję kobiety – powołała się na brak dołączenia opinii wojewody co do celowości inwestycji. Komisja podkreśliła, że wysyłała kilka tygodni wcześniej do zainteresowanej e-maila z przypomnieniem o tym wymogu.

 

Brak opinii o celowości inwestycji

Podstawą prawną decyzji NFZ, a potem orzeczeń sądowych były art. 95d i art. 149 ust. 1 pkt 9 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2025 r. poz. 1461). Zgodnie z tymi przepisami, odrzuca się ofertę, jeżeli świadczeniodawca nie posiada pozytywnej opinii o celowości inwestycji. Komisja konkursowa - która decyduje o tym, czy oferta może podlegać merytorycznej ocenie - musi najpierw ustalić, czy nie podlega ona odrzuceniu, w tym, czy oferent winien posiadać powyższego rodzaju opinię.

To zagadnienie zawiera:

{"dataValues":[2133,373,258,144,94,33],"dataValuesNormalized":[15,3,2,1,1,1],"labels":["Pytania i odpowiedzi","Akty prawne","Orzeczenia i pisma urz\u0119dowe","Komentarze i publikacje","Wzory i narz\u0119dzia","Procedury"],"colors":["#940C72","#85BC20","#EA8F00","#007AC3","#232323","#E5202E"],"maxValue":3035,"maxValueNormalized":20}

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

  

Akredytacja w ochronie zdrowia krok po kroku
-20%

Edyta Eliaszewicz, Agnieszka Pietraszewska-Macheta

Sprawdź  

Cena promocyjna: 94.4 zł

|

Cena regularna: 118 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 70.8 zł


Istotne jest więc, kiedy trzeba posiadać taką ocenę. Pierwsze kryterium, to wartość kosztorysowa ponad 2 milionów złotych na dzień złożenia wniosku.  

Sprawdź w LEX: Do jakiej wartości należy odnieść próg kwotowy 2 mln złotych przy inwestycjach dot. wykonywania działalności leczniczej? >

Obowiązek uzyskania pozytywnej opinii o celowości inwestycji spoczywa nie tylko na tym, który na terenie województwa chce utworzyć nowy podmiot leczniczy, nowe jednostki lub komórki organizacyjne zakładu leczniczego. Obowiązek ten ma również ten, który zamierza realizować inną inwestycję dotyczącą wykonywania działalności leczniczej, polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Należy to rozumieć szeroko - nie tylko do utworzenia nieistniejących jeszcze podmiotów, ale także do inwestycji, których skutkiem jest zmiana zakresu udzielanych świadczeń wykonywanych przez funkcjonujące już podmioty.

Podmioty wykonujące działalność leczniczą (bądź zamierzające wystartować z taką działalnością) albo planujące utworzyć podmiot leczniczy, powinny wystąpić do wojewody (albo, w szczególnych przypadkach, do Ministra Zdrowia) z wnioskiem o zaopiniowanie celowości inwestycji.

Sprawdź w LEX: W jakim terminie powinien zostać złożony wniosek o wydanie opinii o celowości inwestycji? >

Sformalizowana procedura

Dlaczego zażądano tego dokumentu od zainteresowanej do prowadzenia hospicjum domowego? Komisja zauważyła, że pojęcie inwestycji dotyczącej wykonywania działalności leczniczej jest bardzo szerokie i nie odnosi się jedynie do utworzenia nieistniejących jeszcze podmiotów, ale także do inwestycji, których skutkiem jest zmiana zakresu udzielanych świadczeń wykonywanych przez funkcjonujące już podmioty. Dlatego też skierowano wezwanie do kobiety jako do podmiotu wykonującego już działalność leczniczą. Do 2017 r. świadczyła ona co prawda usługi kontraktowe z NFZ, ale od tego czasu upłynęło już ponad siedem lat i dużo mogło się w tym czasie zmienić.

Komisja konkursowa nie mogła tych danych pozyskać z rejestrów publicznych, nie posiada sama z siebie takich informacji, nie da się ich także zdobyć ze służącej zainteresowanym do składania wniosków aplikacji IOWISZ (Instrument Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia). Ponadto struktura tych informacji jest sformalizowana – ma postać opinii o celowości inwestycji. O nią zaś może wystąpić tylko zainteresowana, ona też pokrywa koszty jej wydania (obecnie taka opłata wynosi 4000 zł).

Kobieta złożyła dwa protesty dotyczący odrzucenia jej oferty. Pierwszy dotyczy braku doręczenia wezwania do uzupełnienia dokumentacji, drugi zaś dotyczył zasadności wzywania do złożenia oświadczenia, czy w stosunku do złożonej oferty zachodzą przesłanki określone w art. 95d ustawy bez zweryfikowania posiadanych przez NFZ informacji i dostępnych rejestrów publicznych. Komisja podkreśliła, że co prawda w przeszłości kobieta świadczyła już usługi na podstawie umowy z NFZ, ale tylko do 2017 r. i uzyskanie potrzebnych danych z innych źródeł nie było możliwe. W konsekwencji doszło do odrzucenia w całości oferty złożonej przez tę kobietę. NFZ podkreślał też, że kobieta zgodziła się na elektroniczne otrzymywanie korespondencji związanej z konkursem, więc jej zarzuty w tej mierze są niezasadne (nie ma też znaczenia, że wezwanie do uzupełnienia braków wysłano ze służbowej skrzynki imiennej członkami komisji konkursowej, a nie z ogólnego e-maila).

Komisja konkursowa tłumaczyła ponadto, że – kierując się zasadą równego traktowania świadczeniodawców - we wszystkich konkursach na opiekę paliatywną i hospicyjną (OPH) weryfikuje przesłanki zawarte w art. 95d w stosunku do nowych oferentów. Przez „nowych oferentów” komisja rozumie tych, którzy w chwili prowadzenia konkursu nie mieli zawartych z NFZ umów na OPH – w tym konkretnym konkursie dotyczyło to nie tylko oferty odrzuconej kobiety, ale jeszcze jednego startującego. NFZ podkreślał też, że nawet gdyby nie doszłoby do odrzucenia oferty, to i tak nie zostałaby ona wybrana w konkursie (miałaby jedynie 44 pkt, a zwycięzcy uzyskali oceny w przedziale od 53,15 pkt wzwyż).

 

Poglądów chętnej do prowadzenia hospicjum nie podzielił nie tylko Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), ale też sądy obu instancji – Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie i Naczelny Sąd Administracyjny (NSA). W swoim orzeczeniu (wyrok z 17 bm., II GSK 1139/25) NSA potwierdził, że organy miały rację i oddalił skargę kasacyjną niedoszłej prowadzącej hospicjum domowe. Wyrok NSA jest prawomocny.

Inne praktyczne kwestie

Niejako przy okazji sporu o opinię w sprawie celowości inwestycji, sądy oceniły też jeszcze inne drobniejsze kwestie. Po pierwsze, sędziowie uznali, że w ramach badania skargi zainteresowanego świadczeniodawcy nie mieści się ponowna ocena złożonych ofert (w tym badanie prawidłowości oceny oferty złożonej przez konkurenta). Inaczej mówiąc - nie prowadzi się ponownie postępowania w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, a bada tylko, czy rozstrzygnięcie postępowania dokonane przez komisję zostało podjęte z naruszeniem zasad postępowania i czy na skutek tego doszło do naruszenia interesu prawnego odwołującego się.

Po drugie – doręczenie informacji do oferenta ze służbowej skrzynki imiennej członka komisji, a nie ze specjalnego adresu konkursowego, było skuteczne. Spełniony został więc wymóg określony w art. 61 par. 2 kodeksu cywilnego (oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią).

 

Będzie drobna nowelizacja

Co ciekawe, resort zdrowia przygotowuje zmianę rozporządzenia z 14 października 2020 r. w w sprawie sposobu ogłaszania o postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, składania ofert, powoływania i odwoływania komisji konkursowej, jej zadań oraz trybu pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1858). Zakłada się częściową rezygnację z obowiązku weryfikacji oferentów, z którymi dotychczas nie zawarto umowy w zakresie świadczeń stanowiących przedmiot postępowania w sytuacjach, w których wiarygodność danego oferenta była badana w toku innego postępowania w rodzaju "leczenie szpitalne" w zakresie "programy lekowe" oraz w rodzajach "leczenie szpitalne i ambulatoryjna opieka specjalistyczna" w zakresie "chemioterapia" w okresie 12 miesięcy poprzedzających wszczęcie bieżącego postępowania dotyczącego tożsamych rodzajowo świadczeń. Szczegółowego projektu poprawionych rozwiązań nie opublikowano jeszcze w wykazie Rządowego Centrum Legislacji, mimo wcześniejszych placów, aby zmianę wprowadzić (a przynajmniej przygotować) do końca bieżącego roku.

Sprawdź w LEX:

Czy dziecko objęte hospicyjną opieką domowa traci prawo do korzystania z innych świadczeń finansowanych przez NFZ? >

Jakie badania wchodzą w zakres świadczeń gwarantowanych w hospicjum domowym? >

Czy pielęgniarki pracujące w hospicjum domowym mogą być zatrudnione w zadaniowym systemie czasu pracy? >