Prawo i sprawiedliwość złożyło w Sejmie projekt zmian w Kodeksie wyborczym. Zgodnie z nim usprawniona ma zostać procedura wyborcza i dostosowane zmiany wprowadzone w styczniu 2018 roku do wyborów innych niż samorządowe.
Składy komisji wyborczych
Zmiany polegają m.in. na wprowadzeniu możliwości powołania obwodowych komisji wyborczych przez komisarza wyborczego w pełnym składzie, również w przypadku zgłoszenia zbyt małej liczby kandydatów przez komitety wyborcze, a także uzupełniania komisji do ich pełnego składu.
Dopuszcza zróżnicowane składy komisji w zależności od wielkości obwodu głosowania, a w obwodach odrębnych liczba członków komisji została zmniejszona z 6 do 5 osób.
Umożliwione ma być dokonywanie zgłoszeń do składów obwodowych komisji bezpośrednio przez wyborców, a nie jedynie przez komitety wyborcze. Jak wynika z uzasadnienia projektu, doświadczenia ostatnich wyborów wynika, że komitety wyborcze uczestniczące w wyborach niekiedy nie zgłaszają wystarczającej liczby kandydatów. Projekt ustawy zakłada, że składy komisji mogłyby być wówczas uzupełniane, w trybie losowania, spośród osób, które zgłosiły się samodzielnie do obwodowej komisji wyborczej.
Projekt wskazuje, że osoby spokrewnione z kandydatami w wyborach mogą być członkami obwodowych komisji wyborczych właściwych dla innych okręgów wyborczych, niż okręg, w którym kandyduje osoba z nimi spokrewniona.
Dwie komisje tylko w samorządowych na nową kadencję
W każdym obwodzie głosowania miałoby się powoływać jedną obwodową komisję wyborczą – w wyborach do Sejmu i do Senatu, wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej, w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w wyborach do organów jednostek samorządu terytorialnego przeprowadzanych w toku kadencji, a także w wyborach uzupełniających do Senatu.
Dwie komisje - obwodową komisję wyborczą ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie i obwodową komisję wyborczą ds. ustalenia wyników głosowania w obwodzie – należałoby powoływać tylko w wyborach do organów samorządów przeprowadzanych w związku z zakończeniem kadencji rad.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu zmiana przepisów w zakresie powoływania dwóch komisji obwodowych tylko w wyborach do organów jednostek samorządu terytorialnego przeprowadzanych w związku zakończeniem kadencji rad przyczyni się do zaoszczędzenia w budżecie państwa kosztów przeznaczonych na przeprowadzenie wyborów.
Czytaj też: Samorządy chcą powrotu poprzednich rozwiązań prawa wyborczego
Urzędnicy wyborczy
Zmienione mają być przepisy dotyczące rygorów dotyczących powoływania urzędników wyborczych. Projekt umożliwia wykonywanie funkcji urzędnika wyborczego w gminie, na obszarze której ma miejsce zatrudnienia, z wyłączeniem zatrudnienia w urzędzie gminy, w którym pełni funkcje urzędnika wyborczego oraz w jednostkach organizacyjnych tej gminy.
Będą nimi mogły być także osoby ujęte w stałym rejestrze wyborców objętym zakresem działania tego urzędnika we wszystkich gminach. Obecnie możliwe jest to jedynie w miastach na prawach powiatu.
Zmiana terminu rozpatrzenia wniosku o wpisanie do rejestru wyborców
W obecnym stanie prawnym decyzję o wpisaniu lub o odmowie wpisania do rejestru wyborców osoby wydaje wójt, burmistrz, prezydent miasta, w terminie 3 dni od dnia wniesienia wniosku. Przed wydaniem decyzji organ wykonawczy gminy jest obowiązany sprawdzić, czy osoba wnosząc wniosek o wpisanie do rejestru wyborców spełnia warunki stałego zamieszkania na obszarze danej gminy.
W związku ze zróżnicowaną specyfiką gmin przepisy nie określają, w jaki sposób należy dokonać tego sprawdzenia. Gminy zwracają uwagę, że nie jest możliwe wykonanie tych czynności w tak krótkim terminie. Projekt zakłada więc wydłużenie terminu na rozpatrzenie wniosku i wydanie rozstrzygnięcia w sprawie wpisania lub odmowy wpisania do rejestru wyborców do 5 dni.
Czytaj też: Osoby bezdomne będą mogły głosować w kolejnych wyborach
Wybieralność w wyborach wójta
Projekt proponuje dokonania ujednolicenia przepisów Kodeksu wyborczego z przepisami ustawy o pracownikach samorządowych poprzez uregulowanie w kodeksie kwestii biernego prawa wyborczego w sposób podobny do przepisów dla pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru lub powołania.
Zgodnie ze zmianą prawa wybieralności w wyborach wójta nie będzie posiadała osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe na każdą karę, a nie jak dotychczas tylko na karę pozbawienia wolności. Także w tym przypadku dostosowanie obu ustaw jest realizacją postulatów PKW.
Więcej planowanych rozwiązań można zobaczyć TUTAJ, gdzie dostępny jest projekt.
Zobacz też w LEX:
10 najważniejszych problemów wyborczych dla jednostek samorządu terytorialnego
Zapewnienie wyborcom wglądu do kopii protokołu głosowania w obwodzie
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
