Przedstawiciele ponad 300 miast, obradujący we Wrocławiu na Zgromadzeniu Ogólnym Związku Miast Polskich, zaapelowali do rządu i parlamentu o podjęcie skutecznych działań w celu zapewnienia dalszego, oczekiwanego przez mieszkańców, rozwoju polskich miast, wsi i regionów.
Ciągłość rozwoju musi być zapewniona
Dla zapewnienia dalszego i oczekiwanego przez mieszkańców rozwoju polskich miast, wsi i regionów niezbędne jest zapewnienie adekwatnego do zakresu przekazanych zadań, stabilnego zasilania finansowego samorządów – uważają delegaci.
W podjętym na zakończenie obrad stanowisku podkreślono, że stan finansów lokalnych i regionalnych w Polsce ulega w ostatnich latach istotnemu pogorszeniu i destabilizacji. Wpływ ma na to m.in. szybszy niż wzrost dochodów własnych wzrost kosztów realizacji zadań, wynikający z decyzji władz centralnych i ze zmian sytuacji gospodarczej. Rosną koszty energii, koszty pracy, ceny materiałów i usług.
Luka w finansowaniu oświaty
Na finanse samorządów ogromy wpływ ma pogłębiająca się luka w finansowaniu oświaty. Brakuje środków zapewniających sfinansowanie wprowadzanych przez rząd podwyżek płac, rosną koszty nieefektywnej sieci szkół.
Samorządom przekazywane są nowe zadania bez wystarczających środków finansowych. Stale niedofinansowane są zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
Poza tym m.in. zaniechano systemowej reformy gospodarki odpadami, która zastępuje się doraźnymi zmianami przepisów ustawowych. Brakuje skutecznej naprawy systemu zagospodarowania przestrzennego, co skutkuje ogromnymi kosztami chaosu przestrzennego.
Brakuje rekompensat ubytków w dochodach własnych, spowodowanych zmianami ustawowymi takimi jak PIT czy podatek od nieruchomości.
Czytaj też: Samorządy walczą ze skutkami upadku banku, rząd trochę pomaga
Co samorządom jest potrzebne do skutecznego działania?
Przedstawiciele miast apelują do rządu o zagwarantowanie w ustawach kształtujących ustrój gmin, powiatów i województw samodzielności ich organów w realizacji zadań własnych. Ich zdaniem kluczowe jest wprowadzenie w ustawie o dochodach JST zasady rekompensowania ubytków w dochodach własnych, powodowanych przez zmiany ustawowe. Obecnie pilne jest zrekompensowanie ubytków w udziałach JST we wpływach z podatku PIT, spowodowanych zmianami ustawowymi z 2019 roku.
Czytaj też: Miasta: Sytuacja kryzysowa w oświacie nie dotyczy tylko pieniędzy
W prawie powinien być zagwarantowany wymóg uwzględniania w przekazywanej dotacji celowej wszystkich składników kosztów realizacji zadań zleconych. Niezbędne jest wprowadzenie standardów finansowania zadań własnych, opartego na subwencjach i dotacjach.
Wszystkie samorządy powinny mieć zapewnione możliwości finansowania rozwoju lokalnego – w tym celu należy wprowadzić subwencję rozwojową i ekologiczną. W systemie wyrównawczym trzeba uwzględnić potrzeby wydatkowe różnych kategorii samorządów.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
