W niedzielę podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w Gdańsku doszło do ataku 27-letniego nożownika na prezydenta miasta. Paweł Adamowicz doznał poważnych obrażeń serca, przepony i jamy brzusznej, był w stanie ciężkim po kilkugodzinnej operacji. Zmarł w poniedziałek w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym w Gdańsku.
Nie ma jeszcze pełnej oceny okoliczności zamachu na prezydenta Gdańska, ale jako jedna z przyczyn wymieniana jest niedostateczna ochrona sceny, na której do tego doszło. Organizatorem koncertu było Regionalne Centrum Wolontariatu w Gdańsku.
Impreza w Gdańsku nie była masową
Rzecznik komendanta głównego policji mł. insp. Mariusz Ciarka powiedział, że impreza WOŚP nie została zgłoszona jako impreza masowa. - Jako prawnik mam bardzo duże wątpliwości, czy nie była to impreza masowa – mówi dr Mateusz Dróżdż, z Uczelni Łazarskiego, ekspert w zakresie bezpieczeństwa wydarzeń masowych. Jak wyjaśnia, zawsze był problem z kwalifikacją imprez Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy pod kątem, czy to impreza masowa czy nie. Część z nich była uznawana jako tzw. imprezy artystyczno-rozrywkowe, gdzie na otwartym terenie udostępnia się więcej niż 1000 miejsc.
Podczas imprez masowych nie można używać materiałów pirotechnicznych, na scenie w Gdańsku takie środki były używane, co może świadczyć o tym, że impreza nie była uznana za masową. Zdaniem eksperta mogła też wystąpić sytuacja, że „wyłączono samą scenę spod rygorów imprezy masowej”.
Czytaj też: Policja chce zatrudnić 4,5 tys. nowych funkcjonariuszy>>
Kwalifikacja imprezy ma wpływ na odpowiedzialność
Kwalifikacja imprezy jest ważna, w przypadku imprez masowych wskazane jest wprost, kto jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo podczas wydarzenia. Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych wyraźnie stanowi, że jest to organizator.
W przypadku imprez niemasowych nie ma zastosowania wspomniana ustawa, stosuje się przepisy ogólne związane z zasadami bezpieczeństwa dotyczące możliwości zagrożenia dla życia i zdrowia osób. Nie są też określone wymogi o udziale firm ochroniarskich. - Nie ma w ogóle przepisów o obowiązku obecności kwalifikowanej służby porządkowej w imprezach niemasowych – tłumaczy Mateusz Dróżdż. Zaangażowanie takich służb jest wtedy wyłącznym wyborem organizatora.
Odpowiedzialność organizatora w przypadku imprezy masowej, która nie została zgłoszona, może być związana z zarzutem zorganizowania nielegalnej imprezy oraz odpowiedzialnością karną za brak zgłoszenia imprezy masowej, a także narażeniem osób na utratę życia lub zdrowia.
Ustalenie, kto był organizatorem jest kluczowe
Kluczowe jest ustalenie, kto był organizatorem imprezy. – Sądy w takich sytuacjach zazwyczaj badają stan faktyczny, m.in. kto zamawiał nagłośnienie, podpisywał umowy – wyjaśnia dr Dróżdż. Jak podkreśla, policja nie ma uprawnień do udziału w imprezie masowej, jeżeli z wnioskiem o to nie zgłosi się osoba pełniąca funkcję kierownika do spraw bezpieczeństwa wydarzenia. - W przypadku imprez masowych policja nie ma żadnych generalnie możliwości przebywania na terenie imprezy masowej, jeśli jest zgłoszenie, to powinna – mówi.
- Służba porządkowa musi mieć określone kwalifikacje, ale różne z tym w praktyce bywa – ocenia. Straż miejska jest natomiast włączana do czynności związanych z wydarzeniem, ale nie bezpośrednio do zapewnienia bezpieczeństwa imprezy masowej. Ekspert nie spotkał się w praktyce z ponoszeniem odpowiedzialności za imprezę masową przez władze samorządowe. Organizatorem koncertu, podczas którego raniono prezydenta Pawła Adamowicza było Regionalne Centrum Wolontariatu w Gdańsku.
Odpowiada organizator
Jak zaznacza Krzysztof Liedel, ekspert ds. bezpieczeństwa, za bezpieczeństwo i ochronę odpowiada organizator. - Bardzo często jest tak, że policja pełni służbę poza imprezą i reaguje w przypadku, kiedy organizator sobie tego życzy, albo wtedy, kiedy policjanci widzą, że jest naruszane prawo – mówi. Do zadań organizatora - oprócz ochrony - należy też zabezpieczenie pożarowe i medyczne.
Komendant Straży Miejskiej w Gliwicach Janusz Bismor, reprezentujący Polski Związek Straży Miejskich i Gminnych, powiedział, że straże współdziałają z organizatorami i innymi służbami w ochronie porządku podczas zgromadzeń i imprez publicznych. Wśród tych działań jest m.in. uzyskanie informacji o liczbie uczestników imprezy, czym uwarunkowana będzie liczba funkcjonariuszy wydelegowanych do wsparcia. Rola straży miejskiej ma głównie charakter porządkowy, bo ustawowa rola straży to ochrona spokoju i ładu w miejscach publicznych. – Za całość przedsięwzięcia odpowiedzialni są przede wszystkim organizatorzy imprezy – wyjaśnia komendant. Straż jest w stałym kontakcie z policją, strażnicy reagują bezpośrednio i informują na bieżąco policję.
W Gliwicach przed wszelkimi imprezami odbywają się spotkania z udziałem organizatorów i służb, gdzie dyskutowana jest kwestia bezpieczeństwa uczestników wydarzenia. Organizatorzy imprez niemasowych składają zawiadomienia o organizacji takich imprez. Według komendanta, dobrą praktyką jest zawieranie porozumień przed organizacją imprez. – Mamy wypracowane zasady współpracy przy tego typu imprezach, zawsze należy np. spodziewać się, że przyjdzie więcej ludzi – podkreśla. Na spotkaniach wymieniane są informacje na temat ewentualnych zagrożeń. – To wszystko dla dobra uczestników, bo to nasi mieszkańcy, a my jako służby dbamy o ich bezpieczeństwo – dodaje.
Zdaniem komendanta, sceny i osoby na nich znajdujące się powinny być chronione przez specjalnie wynajęte przez organizatorów imprez służby porządkowe. – Ani policja, ani straż miejska nie zabezpiecza sceny, artystów i osób występujących na scenie, to rola takich agencji ochrony, a jeśli oni widzą sytuację, która wiąże się z zagrożeniem, albo mają jakiekolwiek podejrzenia, to informują na bieżąco policję – mówi.
Czytaj też: Do 8 lutego samorządy mogą wnioskować o pieniądze na ograniczanie przestępczości>>
Zabezpieczenie imprez
Minister Joachim Brudziński podjął decyzję o wszczęciu kontroli w Agencji Ochrony „Tajfun”, która w niedzielę zabezpieczała wieczorny koncert Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w Gdańsku. Zasady wykonywania działalności gospodarczej w tym zakresie określa ustawa o ochronie osób i mienia. Kontrolerzy z Departamentu Zezwoleń i Koncesji MSWiA sprawdzą warunki wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej w zakresie ochrony osób i mienia.
Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker mówi, że w niedzielę ze względu na finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy na ulicach miast było "blisko trzy razy więcej funkcjonariuszy, którzy zabezpieczali ten finał, niż na co dzień w niedzielę o tej porze". Jak dodaje, konieczne jest wyjaśnienie, jak doszło do tego, że osoba z nożem pojawiła się na scenie oraz skąd miała plakietkę "media" (nożownik legitymował się plakietką, jaką mają dziennikarze).
Według Stanisława Żaryna, rzecznika prasowego ministra koordynatora służb specjalnych, mężczyzna, który zaatakował prezydenta Gdańska, nie został po wtargnięciu na scenę zatrzymany przez ochronę koncertu. Rzecznik zaapelował o współpracę z policją przy zabezpieczaniu imprez masowych i poważne podchodzenie do rekomendacji służb państwowych.
Śledztwo w sprawie ataku na prezydenta Adamowicza prowadzi Prokuratura Okręgowa w Gdańsku. Według śledczych napastnikiem jest 27-letni mieszkaniec Gdańska, karany wcześniej m.in. za napady na banki. Prokuratura poinformowała, że do śledztwa włączony został także wątek dotyczący organizacji imprezy.
Zobacz też komentarze praktyczne:
Zezwolenie w przypadku imprezy cyklicznej
Zagadnienia karnoprawne związane z paralizatorami elektrycznymi
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
