Wykluczenie cyfrowe wciąż w Polsce jest

Raport Program Cyfryzacji Gminnych Ośrodków Kultury przygotowany przez resorty kultury i cyfryzacji wskazuje, że pod względem z korzystania z internetu w 2018 roku w porównaniu z 2017 rokiem Polska spadła o jedno miejsce, zajmując 25. pozycję. Oznacza to według autorów, że potrzeby edukacyjne, szczególnie w zakresie nowych technologii są ogromne i brak wystarczającego zaangażowania po stronie rządu może skutkować zaniedbaniem kluczowego obszaru potrzeb rynku nowych technologii. Jednocześnie poziom kompetencji cyfrowych w Polsce jest niski w porównaniu z innymi krajami UE.

Przeczytaj: Dotacje dla instytucji kultury >

Ministerstwa przygotowują więc specjalny program wsparcia, na który przewidziano 100 mln zł. Kierowany jest do wszystkich GOK działających w 73 podregionach Polski (tzw. NUTS3). Będzie on realizowany w ramach działania 3.2 - Innowacyjne rozwiązania na rzecz aktywizacji cyfrowej Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (POPC) 2014-2020.

Ogłoszenie konkursu planowane jest na drugą połowę roku. Proponowana minimalna wartość projektu  dla każdego z 73 obszarów to 450 tys. zł, a maksymalna – 1 360 tys. zł.

Przeczytaj: Samodzielność instytucji kultury w stosunku do jej organizatora >

Dalszy rozwój GOK powinien być oparty na trzech podstawowych filarach: rozwoju szerokich kompetencji cyfrowych uczestników programu, dostępie do Internetu o wysokiej przepustowości, wyposażeniu w odpowiedni sprzęt umożliwiający podniesienie kompetencji. Według planów Centrum Projektów Polska Cyfrowa, szkoleniami zostanie objętych od 50 tys. do 75 tys. osób. Program ma m.in. zapewnić podniesienie kompetencji cyfrowych pracowników GOK oraz osób do 18 roku życia.

 

Dorośli też są wykluczeni cyfrowo

Raport zaznacza, że wykluczenie cyfrowe to problem, który dotyczy również osób dorosłych. Z badań GUS z 2018 roku wynika, że brak potrzeby posiadania dostępu do Internetu jest największą barierą wejścia w świat cyfrowy i dotyczy 2/3 ogółu gospodarstw domowych nieposiadających dostępu do Internetu.

Sprawdź: Przedsięwzięcia, które mogą być realizowane w ramach funduszu sołeckiego >

Likwidacja luki cyfrowej wymaga dalszych skoordynowanych działań edukacyjnych i informacyjnych, dlatego program skierowano również do pracowników GOK.

Sprzęt i szkolenia potrzebne również dla dorosłych

Monika Łosik, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Lipiu podkreśla, że placówkom kultury potrzebne jest lepsze wyposażenie w sprzęt komputerowy. GOK otrzymał kilka lat temu komputery z rządowego programu, ale potrzeby są cały czas. – Myślę, że zdecydowanie by się przydało kilka komputerów – podkreśla.

Sprawdź: Czy uczniowie mogą mieć lekcje wf-u w hali sportowej, która nadzorowana jest przez Gminny Ośrodek Kultury? >

Zdaniem dyrektor zostałyby wykorzystane na prowadzenie bezpłatnych zajęć obsługi dla dorosłych mieszkańców. – Osoby starsze chętnie korzystają z takich szkoleń, a to dobry pomysł, żeby włączyć je do cyfryzacji, bo nie każdy ma z nią bezpośrednio styczność i wiele osób ma z nią problem – wyjaśnia dyrektor. Wsparcie finansowe przydałoby się więc też na organizację szkoleń z obsługi komputera.

Czytaj też: Pracownicy nierówni, czyli czym się różni kultura od drogi>

Kultura a gospodarka

Jak podkreślono w raporcie przygotowanego przez resorty kultury i cyfryzacji, brak powszechnego dostępu do bardzo szybkiego Internetu stanowi barierę dla rozwoju intelektualnego społeczeństwa, co ma negatywny wpływ na konkurencyjną gospodarkę.

Sprawdź: Jaka jest pozycja wójta gminy w świetle rozporządzenia RODO w stosunku do jednostek podległych typu ośrodek pomocy społecznej czy ośrodek kultury, sportu i rekreacji? >

Resorty zaznaczają w raporcie, że gminne ośrodki kultury w Polsce nie były dotychczas wystarczająco wspierane w większości programów państwa skierowanych na rozwój społeczności lokalnych.

Były biblioteki, czas na domy kultury

Podobne działania dotyczyły w ubiegłych latach głównie bibliotek. W 2006 roku MSWiA zakończyło realizację projektu tworzenia publicznych punktów dostępu do Internetu – Ikonk@, w ramach którego w 15 województwach utworzono ok. 2,5 tys. hotspotów. Przeprowadzono też szkolenia e-learningowe dla ok. 2 tys. bibliotekarzy. W latach 2010- 2012 ministerstwo kultury prowadziło program „Biblioteka+”, którego celem było dążenie do poprawy stanu bibliotek z gmin wiejskich, wiejsko-gminnych oraz małych gmin miejskich. Skupiono się głównie na informatyzacji.

Sprawdź: Czy dla wójta oraz dyrektora gminnego ośrodka kultury prowadzi się ewidencję czasu pracy? >

Według danych GUS w 2017 r. w Polsce funkcjonowało 4 230 domów kultury, klubów i świetlic. W tym 1393 jednostki to świetlice, 1355 ośrodki kultury, 678 domy kultury, 471 centra kultury a 333 to kluby. W miastach mieściły się 1533 placówki, na wsiach zaś - pozostałe 2697. Dla większość instytucji organizatorem jest samorząd terytorialny, w tym dla 3575 podmiotów jest to gmina, dla 343 - powiat, a dla pozostałych 17 - województwo.

 

Katarzyna Chałubińska-Jentkiewicz, Ksenia Kakareko, Jacek Sobczak

Sprawdź