Samorządy do ustawy o dodatku osłonowym mają wiele zarzutów. Postulując nowelizację przepisów apelowały o wydłużenie terminu wypłaty dodatku, możliwość płatności w jednej transzy, a także zwiększenie wynagrodzenia dla samorządów za realizację tego zadania (samorządy dostają 2 proc. wysokości dotacji, chciałby 4 proc.)
Samorządy mają wiele pytań
Wątpliwości związanych z ustawą jest więcej. Choćby, jak kwalifikować określone dochody i jak je weryfikować, bo zdaniem pracowników socjalnych nie ma żadnych podstaw prawnych do weryfikacji takich oświadczeń. Zarzucają, że formularz wniosku jest za długi (12 stron) i zbyt skomplikowany, przez co około połowa złożonych wniosków wymaga poprawek. Wytykają, że przepisach ustawy nie ma wskazania żadnych terminów na wydanie informacji o wypłacie świadczenia i nie wykorzystano do składania wniosków portalu emp@tia. A w konsekwencji zdecydowana liczba wniosków wpłynęła w wersji papierowej co dokłada pracy pracownikom socjalnym.
USTAWA z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym >
- Teraz jest najlepszy moment, aby znowelizować tę chaotyczną i niespójną ustawę, bo gminy nie rozpoczęły jeszcze realizacji świadczeń – uważa Paweł Maczyński, przewodniczący Polskiej Federacji Związkowej Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej.
Zobacz także: Komu przysługuje dodatek osłonowy - ministerstwo wyjaśnia wątpliwości
Ministerstwo nie widzi potrzeby nowelizacji
Ministerstwo Klimatu i Środowiska pilnie przy okazji uchwalania ustawy o dopłatach do gazu poprawiło bubel dotyczący podwyższonego dodatku w przypadku opalania gospodarstwa paliwem stałym, np. węglem. W ustawie o dodatku osłonowym zapisano, że wypłata tego dodatku uzależniona jest od wpisania źródła ciepła do centralnej ewidencji emisyjności budynku. Tyle że zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw, jeśli właściciel lub zarządca budynku lub lokalu złoży wniosek o wpis do CEEB za pośrednictwem wójta, burmistrza czy prezydenta, ten ma 6 miesięcy od dnia otrzymania deklaracji na wprowadzenie tych danych do ewidencji. W praktyce okazało się, że wnioskodawcy, którzy złożyli wniosek nie mają wpływu na to, czy deklaracja ta została do ewidencji wprowadzona. Teraz wystarczy nie wpis, a zgłoszenie.
Innych zmian nie będzie, bo resort uważa, że wypłatę dodatku osłonowego można zrealizować bez zmiany ustawy. Wskazuje, że wypłata dodatku wyłącznie w jednej transzy, a nie dwóch jest postulatem spóźnionym. Termin składania wniosków, które będą wypłacone w systemie dwu-transzowym minął 31 stycznia.
- Wszystkie wnioski, które będą składane przez beneficjentów po tym terminie aż do 31 października br. będą już wypłacane w jednej racie. Warto również pamiętać, że beneficjenci, którzy złożą wnioski po 31 stycznia br., otrzymają świadczenie w formie jednorazowej wypłaty, jednak może ona być zrealizowana nawet do 2 grudnia br. Jest to termin końcowy wypłaty dodatku osłonowego – informuje resort klimatu.
Nie ma pieniędzy, a termin wypłaty coraz bliżej
Samorządy wskazują, też, że realizację zadania (koszty druku wniosków, korespondencji do wniosków, dodatkowych wynagrodzeń dla pracowników socjalnych) finansują z własnych środków, bo nie otrzymały żadnej zaliczki. Wprawdzie 15 lutego mija termin na składanie wniosków o dotacje na ten cel do wojewodów, ale samorządowcy nie wiedzą, kiedy pieniądze wpłyną na konta gmin.
Ponadto decyzję o przyjęciu dotacji do budżetu gminy muszą w formie uchwały podjąć rady gmin i muszą opracować plan finansowy. - Na jakiej podstawie mamy wnioskodawcom wysyłać informacje o przyznanych środkach osłonowych, skoro nie mamy przyjętego planu finansowego, a termin wypłaty pierwszej raty określono na 31 marca? Narażamy się na odpowiedzialność w zakresie naruszenia dyscypliny finansów publicznych – wskazują pracownicy socjalni.
Każda gmina w swoim tempie
Ministerstwo Klimatu i Środowiska wyjaśnia, że tempo wypłaty dodatków osłonowych będzie zależało od sytuacji poszczególnych gmin: od liczby złożonych tam wniosków oraz czasu niezbędnego na ich obsługę, w tym na przeprowadzenie procesu weryfikacji. Wypłata dodatku osłonowego powinna być realizowania w najszybszych możliwych terminach, nie obliguje jednak organów do natychmiastowej wypłaty.
Czytaj: Dodatek osłonowy – nowe wyzwanie dla ośrodków pomocy społecznej >
- MKiŚ podejmuje wspólne wysiłki we współpracy z Ministerstwem Finansów i wojewodami, aby potrzebne środki na wypłatę dodatków osłonowych przekazywane były beneficjentom w sposób płynny. Dlatego też, przygotowano wewnętrzną procedurę terminów wnioskowania przez wojewodów do Ministerstwa Finansów, tak aby zapewnić spójność z terminami składania zapotrzebowań przez samorządy do wojewodów. Jesteśmy przekonani, że te wspólne uzgodnienia zapewnią odpowiedni przepływ środków od strony finansowej i pozwolą na sprawną wypłatę świadczeń – wyjaśnia biuro prasowe ministerstwa.
Włodzimierz Słomczyński, dyrektor MOPS w Zakopanem obawia się, że jak pieniądze wpłyną na konto gmin będzie nacisk ze strony administracji rządowej na pilną wypłatę dodatków, a jeśli pieniądze nie zostaną wypłacone w terminie rząd za spóźnienie obwini samorządy.
Na wątpliwości „Poradnik dla samorządów”
Ministerstwo wyjaśnia, że wszelkie pytania samorządów w tym temacie zostały rozwiane przez cztery spotkania w trybie zdalnym z udziałem prof. dr hab. Witolda Modzelewskiego, który odpowiadał na pytania gmin. Podczas webinariów omówione zostały nie tylko zagadnienia ogólne, ale również liczne przypadki w szczegółach. Ponadto najczęściej pojawiające się pytania zadawane przez gminy na czacie były komentowane przez eksperta. W webinariach wzięło udział ponad 1900 przedstawicieli urzędów.
Ministerstwo odsyła też do "Poradnika dla samorządów", który został umieszczony na stronie internetowej resortu. Poradnik ma na bieżąco odpowiadać na pytania i wątpliwości gmin.
- Dla mnie źródłem prawa jest ustawa i rozporządzenie. W razie kontroli mam się tłumaczyć ze stosowania przepisów prawa, a nie stosowania rekomendacji i wytycznych, nawet tych zamieszczonych na stronie ministerstwa – mówi Jolanta Zarębska, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Grudziądzu.
Poradnik, który zmienia się z dnia na dzień
Paweł Maczyński wskazuje, że „Poradnik dla samorządów” do którego odsyła resort jest potrzebny, jednak obecnie niestety tylko pogłębia chaos wynikający z niedoprecyzowanej ustawy, dlatego, że zawarte tam wytyczne potrafią się zmieniać z dnia na dzień. I podaje przykład 13. i 14. emerytury. Raz w poradniku określono, że należy ją wliczać do dochodu uprawniającego do dodatku osłonowego. Potem Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej poinformowało, że emerytur tych nie wlicza się do dochodu przy ustalaniu prawa do dodatku osłonowego i w konsekwencji kwoty te nie mają wpływu na przyznanie dodatku osłonowego, jednocześnie na stronie ministerstwa klimatu była informacja przeciwna. Teraz w „Poradniku dla samorządów” resort klimatu wyjaśnia, że jednak tych emerytur nie należy wliczać, choć zdaniem pracowników samorządów i prawników 13. i 14. emerytura powinna być brana pod uwagę przy ustalaniu dochodu uprawniającego do określenia poziomu dodatku osłonowego.
- Jako pracownicy pomocy społecznej razem z samorządowcami pytamy czy działamy na podstawie przepisów prawa czy interpretacji ministerstwa dobieranej pod konkretne cele, zwykle polityczne – pyta Paweł Maczyński.
Zwraca też uwagę, że wyjaśniając kwestie sporne w „Poradniku dla samorządów” udzielający odpowiedzi nie analizuje podnoszonych argumentów, nikt też pod poradnikiem nie jest podpisany.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
