Konferencja „Centralna administracja rządowa – bilans i perspektywy zmiany” zorganizowana została przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Senatu i Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego przy współpracy Wolters Kluwer Polska.
Potrzebne usługi publiczne na najwyższym poziomie
Jak podkreślała, otwierając debatę, marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska, gdy mamy obecnie niski poziom zaufania do państwa, szczególnie ważne jest zapewnienie usług publicznych na najwyższym poziomie. – Bez sprawnej administracji państwowej nie da się tego osiągnąć – oceniła. I zadeklarowała działania Senatu dla tworzenia do tego warunków prawnych.
Jest to potrzebne, bo jak mówił senator Zygmunt Frankiewicz, przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, poziom legislacji dotyczącej administracji publicznej jest niski. – Dużym problemem jest nadregulacja polegająca na często szczegółowym określaniu spraw mało istotnych, albo do regulowania na poziomie wykonawczym, a do tego dochodzą częste zmiany tego prawa – mówił. Jego zdaniem potencjał Senatu w tworzeniu dobrego prawa dla administracji nie jest wykorzystywany.
Czytaj także artykuł w LEX: Stefanicki Robert, Good governance w administracji publicznej>
O problemach związanych z jakością prawa, ale także o politycznych i organizacyjnych uwarunkowaniach pracy administracji rządowej mówił podczas konferencji dr Maciej Berek, minister – szef Komitetu Stałego Rady Ministrów. – Rzadko politycy mówią, że mamy dobrą administrację, a media traktują tę sferę jako łatwy cel do ataków. Tymczasem bez dobrej i sprawnej administracji władza polityczna nie będzie w stanie dobrze kierować państwem – stwierdził. Jego zdaniem bardzo ważne jest tworzenie jak najlepszych warunków dla pracy administracji – politycznych, organizacyjnych i prawnych. A w sferze prawnej wskazywał m.in. na potrzebę doskonalenia procesu legislacyjnego, w tym uspójnienie działań wszystkich elementów tej procedury, czyli rządowych (ministerstwa, Rządowe Centrum Legislacji) i parlamentarnych, czyli Sejmu i Senatu, co w ostatnich latach zostało zaniedbane.
Czytaj: Rząd przyjął przepisy, które mają usprawnić administrację rządową>>
Czytaj także artykuł w LEX: Chlipała Monika, Administracja rządowa w województwie - zagadnienia ustrojowe>
Małe zainteresowanie przestarzałym prawem
Interesujące tło tego zjawiska przedstawił Włodzimierz Albin, prezes Wolters Kluwer Polska. Odwołując się do ruchu w Systemie Informacji Prawnej LEX, poinformował, że o ile w pierwszym półroczu tego roku było w tym systemie 68 mln odsłon i na czele listy zainteresowania są prawo cywilne i karne, a nawet w czołówce lokuje się Kodeks postępowania administracyjnego, to już przepisy dotyczące administracji rządowej przyciągają tylko poniżej 1 proc. odsłon. – Pochodną tego zjawiska jest stosunkowo mało opublikowanych komentarzy do najważniejszych aktów prawnych z tego zakresu. W innych dziedzinach prawa to piśmiennictwo jest bez porównania bogatsze – podkreślał. Zwracał też uwagę, że te przepisy były rzadko nowelizowane. – Czyli mamy wciąż prawo z lat 90., podczas gdy zaszło w tej dziedzinie do wieli zmian.
Czytaj także w LEX: Kontrola w administracji rządowej. Zagadnienia administracyjnoprawne>
- Nie zdawałam sobie sprawy, że są takie dysproporcje pomiędzy zainteresowaniem przepisami i publikacjami dotyczącymi administracji rządowej w porównaniu z innymi dziedzinami prawa, choćby z samorządem terytorialnym, gdzie „ruch” jest duży i ukazuje się wiele publikacji i różnych analiz – powiedziała prof. Irena Lipowicz z Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego. I dodała, że administracja centralna została regulacyjnie zaniedbana. – Jest w tej dziedzinie wiele przepisów przestarzałych, niekiedy wręcz archaicznych – stwierdziła. Jej zdaniem potrzebna jest zarówno refleksja nad potrzebnymi zmianami w prawie jak i znacznie większy wysiłek analityczny.
Czytaj: Prof. Lipowicz: Samorząd wymaga wzmocnienia, ale najpierw trzeba uzdrowić administrację>>
Przykład potrzebnej regulacji z tego zakresu podał prof. Jarosław Dobkowski z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. – Nie ma ustawy o centralnej administracji rządowej, a jedynie ustawa o Radzie Ministrów, z której trzeba wywodzić podstawy działania organów administracji rządowej – powiedział. I sugerował, że taki akt prawny powinien powstać.
Czytaj artykuł w LEX: Jarentowski Marek Grzegorz, Legislacyjne aspekty ustroju centralnych organów administracji rządowej>
Potrzebna modernizacja „centrum”
Prof. Irena Lipowicz przypomniała, że ostatnie zmiany prawno-strukturalne w administracji centralnej miały miejsce w połowie lat 90. ubiegłego wieku. – Potem, w 1998 r. wprowadzono kompletną reformę administracji samorządowej i zapowiedziano to samo w odniesieniu do administracji rządowej, ale tego zamiaru nie zrealizowano. To poważny grzech wszystkich późniejszych rządów – oceniła. A senator Bogdan Borusewicz przypomniał, że w ramach tego kolejnego etapu reformy obiecywano wtedy przekazanie części uprawnień administracji rządowej samorządom, a w praktyce w kolejnych latach sporo już nadanych samorządom kompetencji przesunięto w przeciwną stronę.
Zdaniem prof. Lipowicz to niezwykle potrzebna reforma. – Konieczna jest modernizacja administracji centralnej i jest to zadanie niezwykle pilne – podsumowała.
Prof. Hubert Izdebski z Uniwersytetu SWPS wskazywał w tym kontekście m.in. potrzebę wprowadzenia regulacji jednoznacznie określających granice decentralizacji w administracji państwa w ramach zasady pomocniczości. Senator Waldemar Pawlak wskazywał w związku z tą ideą na możliwości przesunięcia wielu decyzji z poziomu rządowego do samorządów. – Na przykład o handlu w niedzielę mogłyby decydować gminy. Podobnie o liczbie godzin religii w szkołach, przy założeniu, że minimum, np. w wymiarze jednej godziny tygodniowo, określa władza centralna – sugerował.
Zdaniem prof. Izdebskiego dobrze by było też ustalić wreszcie, na ile administracja centralna ma być profesjonalnym organem pomocniczym „politycznej” władzy, a na ile też politycznym przedłużeniem tej władzy. – Może uda się przywrócić pierwotną ideę służby cywilnej – zastanawiał się. A prof. Jakub H. Szlachetko z Uniwersytetu Gdańskiego mówił o potrzebie stworzenia lepszego oprzyrządowania prawnego, które wymuszałoby dobrą współpracę administracji rządowej z samorządami lokalnymi.
Czytaj: Brak konkursów na wyższe stanowiska w administracji>>
O poważne potraktowanie tego wyzwania apelował podczas konferencji senator Wadim Tyszkiewicz. – Potrzebny jest plan działania na rzecz tej modernizacji. Potraktujemy to z całą powagą – powiedział.
A prezes Włodzimierz Albin zapowiedział tworzenie przez Wolters Kluwer Polska Systemu Prawa Administracji Rządowej, która to publikacja ma pokazywać stan prawny, objaśniać przepisy, analizować orzecznictwo z tego zakresu, pokazywać dobre praktyki.
Czytaj także w LEX: Zasady przekazywania zadań jednostkom samorządu terytorialnego przez administrację rządową>
Cena promocyjna: 62.1 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 48.3 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
