Bank S.A. z siedzibą w Warszawie oraz pozwana Maria T. zawarli umowę kredytu konsolidacyjnego na 42 tys. 146 zł. Kredyt miał być spłacony w 96 ratach, poczynając od 5 września 2018 r. Wysokość oprocentowania kredytu była zmienna i na dzień zawierania umowy wynosiła 9,90  proc. w stosunku rocznym.
Od zadłużenia przeterminowanego przewidziano odsetki karne maksymalne. Umowa została zawarta do 5 sierpnia 2026 r., z tym, że w przypadku braku terminowej spłaty należności z tytułu umowy przez kredytobiorcę kredytodawca (bank) mógł wypowiedzieć umowę.

W styczniu 2020 r. powód wypowiedział umowę w związku z brakiem spłaty zobowiązania. Zadłużenie wynosiło: 35.064,80 zł – kapitał, 198,79 zł – odsetki umowne.

Czytaj też: SA: Bezpodstawne wzbogacenie banku na kredycie frankowym>>
 

 

Sprzeczność z zasadami współżycia?

Pozwana ma 76 lat. Pobiera emeryturę w wysokości 1.654 zł netto miesięcznie. A świadczenie objęte jest zajęciem komorniczym do kwoty 300 zł. We wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje z mężem, który otrzymuje emeryturę w wysokości 2.000 zł oraz niepełnosprawnym synem, którego łączny dochód wynosi 1.717,98 zł, w tym renta chorobowa w wysokości 1.217,98 zł. Pozwana ma z mężem rozdzielność majątkową od 2020 r., choruje na serce. Na leki wydaje około 200 zł miesięcznie. Nie ma żadnych oszczędności. Dochodzone świadczenie jest w stanie spłacić w ratach wysokości po 200 zł każda.

Sąd wskazał, że pozwana uznała na rozprawie w dniu 17 maja 2022 r. powództwo, a więc należy uznać, że potwierdziła zasadność pozwu.

Sąd nie znalazł przy tym podstaw, by przyjąć, że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Uznanie powództwa obejmowało także żądanie odsetek w zakresie zasądzonych kwot, dlatego też i w tej części sąd orzekł zgodnie z pozwem.

Czytaj w LEX: Pojęcie zasad współżycia społecznego - LINIA ORZECZNICZA >>>

Pozwana wniosła o rozłożenie świadczenia na raty. Sąd wskazał na art. 320 k.p.c. i stwierdził, że sytuacja materialna pozwanej uzasadnia rozłożenie zasądzonej kwoty na raty, tak by realne i możliwe było jej spłacenie bez konieczności inicjowania postępowania egzekucyjnego generującego dodatkowe koszty.

Sprawdź w LEX: PROCEDURA Rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty >>>

Sprawdź też: Postępowanie cywilne - zasady wyrokowania - rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty na podstawie art. 320 k.p.c. Glosa do uchwały SN z dnia 15 grudnia 2006 r., III CZP 126/06 >>>

Apelacja pozwanej

Apelację od  tego wyroku wniosła pozwana zaskarżając go w zakresie naruszenia przepisów postępowania, które miało wpływ na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia, tj. poprzez nierozłożenie na większą ilość rat zasądzonego od pozwanej świadczenia na rzecz powoda, w sytuacji, w trudnej sytuacji majątkowej pozwanej, niepozwalającej jej spłatę tego świadczenia, w szczególności innych świadczeń ciążących na pozwanej.

Pozwana utrzymuje się wyłącznie z emerytury, a nienadanie rygoru natychmiastowej wykonalności umożliwiłoby pozwanej poczynienie oszczędności pozwalających na spłatę zasądzonych rat prawomocnym wyrokiem.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez rozłożenie zasądzonego świadczenia na 200 miesięcznych rat. I uchylenie rygoru natychmiastowej wykonalności.

LINIA ORZECZNICZA w LEX: Rozłożenie przez sąd zasądzonego świadczenia na raty oraz odroczenie terminu płatności tego świadczenia >

 

Sąd Okręgowy unieważnił wyrok

Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji, wziął pod uwagę z urzędu nieważność postępowania.

Nieważność postępowania zachodzi, jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw. Według ugruntowanego orzecznictwa, przytoczona podstawa nieważności postępowania jest spełniona, jeżeli z powodu wadliwości procesowych sądu lub strony przeciwnej, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów kpc , których nie można było usunąć przed wydaniem orzeczenia w danej instancji, strona nie mogła - wbrew swej woli - brać i nie brała udziału w postępowaniu lub jego istotnej części.

Pełnomocnik banku rezygnuje

W rozpoznawanej sprawie w dniu 26 listopada 2021 roku pełnomocnik powoda złożył informację, że nie reprezentuje już strony powodowej i wszelką korespondencję należy przesyłać na adres powoda.

Mimo tej informacji sędzia referent wydał zarządzenie w dniu 11 lutego 2022 roku o wyznaczeniu terminu rozprawy na dzień 29 marca 2022 roku oraz o zawiadomieniu o tym pełnomocników stron. Podobnie uczynił to w dniu 29 marca 2022 roku. Nadto w aktach sprawy brak jest dowodu doręczenia zawiadomień nawet do niedziałającego już pełnomocnika.

Powyższe uchybienia stanowią o naruszeniu k.p.c. ze skutkiem w postaci nieważności postępowania według art. 379 pkt 5 kpc.

Czytaj w LEX: Nieważność postępowania z uwagi na pozbawienie strony możności obrony swych praw – niewzięcie przez zainteresowanego udziału w sprawie rozpoznawanej w postępowaniu nieprocesowym >>>

Sąd II instancji podkreślił, że uczestnictwo w procesie, podejmowanie czynności procesowych, udział w rozprawach i innych czynnościach jest prawem, nie zaś obowiązkiem strony (chyba że co innego wynika z przepisów) i nie musi ona z tego przywileju korzystać, obowiązkiem sądu jest natomiast zapewnienie jej takiej możliwości.

Sygnatura akt I ACa 342/22, wyrok Sądu okręgowego w Sieradzu z 9 września 2022 r.