Referendarze sądowi od dawna skarżą się, że nie mają możliwości zaskarżenia rozstrzygnięcia prezesa sądu o podziale czynności, a taką możliwość mają sędziowie i asesorzy sądowi. Rzecznik praw obywatelskich m.in. pod koniec maja br. poprosił Krajową Radę Sądownictwa o przeanalizowanie sytuacji i stanowisko w tej sprawie. Wskazał przy tym, że od pewnego czasu otrzymuje w tym zakresie skargi referendarzy sądowych. Zastanawiał się, czy dopuszczalne jest wniesienie przez referendarza sądowego odwołania od ustalonego przez prezesa sądu podziału czynności, o którym mowa w art. 22a par. 1 ustawy z 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych. – Trudno racjonalnie uzasadnić brak jakiejkolwiek ścieżki odwoławczej od decyzji istotnie zmieniających zakres obowiązków referendarza w sytuacji, gdy jest on pracownikiem sądu, a każdy inny pracownik ma taką możliwość – napisał do ministra sprawiedliwości RPO.

Czytaj też w LEX: Wykorzystanie narzędzi opartych o sztuczną inteligencję w pracy sędziego, asystenta sędziego i referendarza sądowego >

W systemie LEX znajdziesz zagadnienie powiązane z tym artykułem:

Organizacja sądów

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

To zagadnienie zawiera:

{"dataValues":[631,76,72,10],"dataValuesNormalized":[16,2,2,1],"labels":["Akty prawne","Orzeczenia i pisma urz\u0119dowe","Komentarze i publikacje","Pytania i odpowiedzi"],"colors":["#85BC20","#EA8F00","#007AC3","#940C72"],"maxValue":789,"maxValueNormalized":20}

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

 

Co w przepisach?

Zgodnie z artykułem 22a prezes sądu apelacyjnego w sądzie apelacyjnym po zasięgnięciu opinii kolegium sądu apelacyjnego, prezes sądu okręgowego w sądzie okręgowym po zasięgnięciu opinii kolegium sądu okręgowego, a prezes sądu rejonowego w sądzie rejonowym po zasięgnięciu opinii kolegium właściwego sądu okręgowego ustalają podział czynności. Określa on:

  • przydział sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych do wydziałów sądu,
  • zakres obowiązków sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych i sposób ich uczestniczenia w przydziale spraw,
  • plan dyżurów oraz zastępstw sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych – przy uwzględnieniu specjalizacji sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych w rozpoznawaniu poszczególnych rodzajów spraw, konieczności zapewnienia właściwego rozmieszczenia sędziów, asesorów sądowych i referendarzy sądowych w wydziałach sądu i równomiernego rozłożenia ich obowiązków oraz potrzeby zagwarantowania sprawnego postępowania sądowego.

Zgodnie z par. 2 do wydziału ksiąg wieczystych oraz wydziału gospodarczego do spraw rejestru zastawów przydziela się wyłącznie referendarzy sądowych, chyba że nie jest to możliwe, a zgodnie z par. 3, jeżeli do wydziałów, o których mowa w par. 2, przydzielono wyłącznie referendarzy sądowych, czynności, do których referendarze nie są uprawnieni, włącza się do zakresu obowiązków sędziów i asesorów sądowych orzekających w innych wydziałach. 

Sprawdź w LEX: Czy asystentowi sędziego mianowanemu na referendarza sądowego przysługuje dodatkowe wynagrodzenie? >

Ten sam przepis określa, że sędzia lub asesor sądowy, któremu zmieniono podział czynności w sposób skutkujący zmianą zakresu jego obowiązków, w szczególności przeniesieniem do innego wydziału sądu, może odwołać się do Krajowej Rady Sądownictwa w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania nowego zakresu obowiązków. Odwołanie nie przysługuje w przypadku:

  • przeniesienia do wydziału, w którym rozpoznaje się sprawy z tego samego zakresu;
  • powierzenia obowiązków w tym samym wydziale na zasadach obowiązujących pozostałych sędziów, a w szczególności odwołania przydziału do sekcji lub innej formy specjalizacji.

Czytaj też w LEX: Dopuszczalność przenoszenia sędziego między wydziałami sądu a gwarancje sędziowskiej niezawisłości i prawa do rzetelnego procesu >

Czytaj: Referendarz w gorszej sytuacji, nie zaskarży decyzji o podziale czynności>>

 

Stosowna petycja w Sejmie

Petycja dotycząca uregulowania odwołania referendarza od podziału czynności trafiła zresztą do Sejmu.
– W tej sprawie z jednej strony Ministerstwo Sprawiedliwości informuje, że odwołać się można. Z drugiej strony Krajowa Rada Sądownictwa i konkretne sądy wskazują, że takiej możliwości nie ma. Problem zresztą jest znacznie szerszy. Już w 2016 roku Helsińska Fundacja Praw Człowieka napisała artykuł o sytuacji referendarzy w Polsce, podnosząc, że jest ona zła ze względu na brak gwarancji ustrojowych. Chodzi o to, że referendarze mają coraz więcej kompetencji, ale za tym nie idzie wsparcie ich gwarancjami ustrojowymi – choćby takimi jak możliwość odwołania się od decyzji o podziale czynności czy, patrząc szerzej, od odmowy przeniesienia. Jesteśmy grupą, która odgrywa doniosłą rolę w pracy sądów, ale której nie przysługuje np. ścieżka odwoławcza w sprawach, które są z punktu widzenia zawodowego niezwykle istotne – mówił Prawo.pl Dariusz Kluczkowski, referendarz z Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy i członek Stowarzyszenia Lex Iusta.

Sprawdź w LEX: Czy referendarz sądowy zatrudniony w sądzie rejonowym może podjąć dodatkowe zatrudnienie w fundacji udzielającej porad prawnych? >

 

Przedsprzedaż
Nakazy zapłaty w procesie cywilnym [PRZEDSPRZEDAŻ]
-20%

Cena promocyjna: 159.2 zł

|

Cena regularna: 199 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 139.29 zł


MS pracuje nad zmianami i pisze do prezesów

Teraz Ministerstwo Sprawiedliwości skierowało w tej sprawie pismo do prezesów sądów apelacyjnych, jak wskazało, w związku z sygnalizowaną przez rzecznika praw obywatelskich "potrzebą podjęcia prac legislacyjnych w przedmiocie uregulowania ścieżki odwoławczej dla referendarzy sądowych od decyzji prezesów sądów w przedmiocie ustalanych podziałów czynności".

W piśmie, do którego dotarło Prawo.pl, ministerstwo prosi, by prezesi "poinformowali wszystkich podległych im prezesów sądów okręgowych i sądów rejonowych, a za ich pośrednictwem wszystkich referendarzy sądowych, o możliwości wnoszenia do czasu zakończenia procesu legislacyjnego w tym zakresie odwołań od podziałów czynności na podstawie odpowiednio stosowanego art. 38 ust. 1 ustawy z 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych".

Przypomnijmy, że zgodnie z tym przepisem od decyzji w sprawach wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym, przeniesienia albo zlecenia mu wykonywania innej pracy, przeniesienia na niższe lub inne stanowisko bądź zawieszenia w pełnieniu obowiązków urzędnik ten może w terminie siedmiu dni wnieść odwołanie do kierownika organu nadrzędnego nad urzędem, w którym jest zatrudniony. Od decyzji wydanej przez ministra odwołanie nie przysługuje.

Czytaj też w LEX:

Dezinformacja jako zagrożenie systemowe i proceduralne dla polskiego wymiaru sprawiedliwości >

Anonimizacja dokumentów a wykorzystanie sztucznej inteligencji w sądownictwie >