Pieniądze na koncie bankowym małżeństwa S. zostały zgromadzone w okresie istnienia ustroju tzw. małżeńskiej wspólności majątkowej. Oznacza to, że przedmioty lub prawa nabyte w trakcie małżeństwa stanowiły ich majątek wspólny. Ustrój ten zakończył się w momencie orzeczenia rozwodu.
Przelew na konto szwagra
Oskarżona-była małżonka miała tego świadomość, stąd też już po powrocie z sądu dokonała istotnych dla sprawy dyspozycji, przelewając 220 tys. zł na rachunek swojego szwagra. Uczyniła to w tajemnicy przed mężem. Działała zatem bez jego zgody. Gdy operacja ta wyszła na jaw, kwestionowała prawo męża do udziału w części tego składnika majątkowego.
Mąż wystąpił więc do sądu karnego z zarzutem przywłaszczenia przez byłą żonę składnika z jego majątku.
Sąd Okręgowy uznał zarzuty oskarżyciela za zasadne, orzekł o winie oskarżonej i nakazał zwrot spornej, przywłaszczonej sumy.
Zobacz także procedurę w LEX: Wiśniewski Paweł, Postępowanie w sprawie z wniosku o podział majątku wspólnego>
Przelew własnych pieniędzy oskarżonej
Od tego wyroku apelację na korzyść wniósł obrońca oskarżonej. Wskazał, że sąd I instancji błędnie ocenił zebrane dowody. Oskarżonej bowiem nie towarzyszył zamiar dokonania przywłaszczenia. Prawidłowa ocena zgromadzonego materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że oskarżona dokonywała rozporządzeń mieniem stanowiącym jej własność - zgromadzonymi na jej rachunku bankowym i należącymi do jej majątku osobistego (do którego pokrzywdzony nigdy nie miał dostępu w żadnej formie, co jednocześnie przez cały czas trwania małżeństwa akceptował).
Sąd Apelacyjny w wyroku oddalającym tę apelację podzielił pogląd wyrażony w zaskarżonym orzeczeniu, że mamy do czynienia z majątkiem wspólnym małżonków, a nie odrębnym oskarżonej. Oznacza to, że oskarżona środkami tymi nie mogła jednak swobodnie dysponować bez wiedzy i zgodny współwłaściciela, czyli męża. Pozbawiła go więc władztwa nad tymi środkami, włączyła je do swego majątku, a więc uzyskała w ten sposób bezprawne i realne przysporzenie majątkowe ściśle określonej wartości.
Czytaj także komentarz praktyczny w LEX: Król Arkadiusz, Mania Marcin Jan, Zarząd majątkiem wspólnym – zgoda małżonka na czynność prawną i konsekwencje jej braku>
Ukrycie pieniędzy przed byłym mężem
Jej działaniom towarzyszyła odmowa ich wydania i ukrycie przed współmałżonkiem, a więc zamiar zatrzymania tych środków dla siebie, bez żadnego ku temu tytułu, a jest to niewątpliwie działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej – podkreślił sąd II instancji. Przelanie tych środków z rachunku na rzecz szwagra stanowi niewątpliwie zadysponowanie tymi środkami. Dla ustaleń nie ma natomiast znaczenia fakt, na co oskarżona przeznaczyła przywłaszczone środki. Dla przypisania sprawcy przestępstwa z art. 284 k.k. obojętne jest także i to, kto w następstwie przywłaszczenia mienia z niego korzysta.
Analogicznie – zdaniem sądu - bez znaczenia jest argument obrońcy, że oskarżyciel posiłkowy dochodził praw do należnej mu części majątku na drodze karnej czy też kwestia pozostałego majątku wspólnego. Ta ostatnia nie jest bowiem przedmiotem postępowania, nie znalazła się przecież w graniach zakreślonych w akcie oskarżenia. Mimo że środki stanowiły majątek wspólny, a więc również majątek oskarżonej, stanowiły w 1/2 części dla niej majątek cudzy, którym nie mogła swobodnie dysponować bez wiedzy i zgodny współwłaściciela.
Zobacz linię orzecznicza w LEX: Janczukowicz Krzysztof, Zabór rzeczy stanowiącej współwłasność sprawcy i innych osób>
Wyjęcie jednego składnika z majątku
Skutkiem działań oskarżonej było rozporządzenie mieniem z wyłączeniem osoby upoważnionej i trwałe włączenie go do własnego majątku. Jeśli zatem działała w tym zakresie bez zgody i wiedzy współwłaściciela dopuściła się przywłaszczenia w części cudzego mienia w rozumieniu art. 284 par. 1 k.k. Sąd odwoławczy w pełni podziela zatem pogląd wyrażony w orzecznictwie, że realizacja, stanowiącego o przywłaszczeniu składnika małżeńskiej wspólnoty majątkowej, zamiaru powiększenia swego majątku kosztem małżonka może polegać również na "wyjęciu" z majątku wspólnego jednego tylko składnika po to, by składnik ten nie stał się w przyszłości przedmiotem podziału majątku wspólnego - z pokrzywdzeniem małżonka i z jednoczesną korzyścią dla osoby, która samowolnie rzecz sprzedała.
Taki stan rzeczy wykazano również w tej sprawie, a mianowicie doszło do zadysponowania przez jednego z małżonków składnikami majątku wspólnego w zamiarze powiększenia swojego majątku osobistego kosztem majątku drugiego małżonka.
Mienie stanowiące wspólną własność małżonków nie jest w pełni mieniem własnym jednego z małżonków. Jest ono dla każdego z małżonków częściowo mieniem cudzym (vide: postanowienie Sądu Najwyższego I KZP 20/07).
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 26 maja 2025 r., sygn. akt II AKa 9/24
Czytaj także artykuł w LEX: Stefański Ryszard A., Odpowiedzialność karna za zabór mienia stanowiącego wspólność majątkową>
Cena promocyjna: 63 zł
|Cena regularna: 84 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 63 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
