W projektach jest również wskazana data wejście w życie przepisów - 30 listopada. Projekty określają m.in. wzór nakazu natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia wydawanych przez żołnierza Żandarmerii Wojskowej wobec żołnierza pełniącego czynną służbę wojskową, sposób wykonywania i dokumentowania czynności związanych z ich wydawaniem, wzór kwestionariusza szacowania ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego służący stwierdzeniu zasadności zatrzymania sprawcy a także wzory nakazów lub zakazów w sytuacji nieobecności sprawcy i te, które będzie można umieszczać na drzwiach mieszkania.
Wskazano również, że formularze mają być wypełnione czytelnie, "trwałym środkiem piszącym, pismem odręcznym, maszynowym lub komputerowo".
Czytaj w LEX: Niebieska Karta w praktyce szkolnej i przedszkolnej >
Nakaz i zakaz na jednym formularzu
Obie opcje - nakaz opuszczenia lokali i zakaz zbliżania się do niego - mają być na jednym formularzu. Zgodnie z opracowanym przez resorty projektami policjant lub żołnierz ŻW ma wskazać datę, podstawę prawną, osoby uczestniczące w czynnościach, podać swoje dane - w tym stopień i jednostkę, dane osoby pokrzywdzonej i sprawcy - (w tym przypadku wraz z numerem PESEL).
Czytaj w LEX: Realizacja procedury przeciwdziałania przemocy w rodzinie w czasie epidemii >
Jeśli sprawcy nie ma - policjant lub żandarm ma to zaznaczyć w formularzu, podobnie jeśli zdecydują o umieszczenie informacji o zastosowanych środkach na drzwiach domu lub mieszkania.
Czytaj: Za przemoc "na bruk" - miała być szybka pomoc dla ofiar, są duże wątpliwości>>
W formularzu jest też część przeznaczona na opisanie zaistniałych okoliczności, podstaw wydania nakazu lub zakazu, adnotacja o dołączonych załącznikach i m.in. zeznaniach świadków.
Oddzielny wzór dotyczy zawiadomienie, które może być w razie nieobecności sprawcy umieszczane na drzwiach. Ma zawierać wezwanie do kontaktu z jednostką policji lub Żandarmerii Wojskowej, informacje o podstawie prawnej wydania, oraz zastosowanym nakazie lub zakazie. Jest też pouczenie, że "odbiór ze wspólnie zajmowanego mieszkania przedmiotów osobistego użytku i służących do świadczenia pracy oraz zwierząt domowych będących jego własnością" jest możliwy jednorazowo, wyłącznie w obecności policjanta czy żołnierza Żandarmerii Wojskowej "po wcześniejszym uzgodnieniu terminu z osobą dotkniętą przemocą".
Czytaj w LEX: Eksmisja - zasady i sposób przeprowadzenia >
Obszerna ocena ryzyka
Bardzo dokładny jest też proponowany kwestionariusz szacowania ryzyka. Zawiera i czynniki i kryteria potrzebne do określenie ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego w związku z przemocą w rodzinie. Jest też oddzielna tabela informująca policjanta lub żołnierza Żandarmerii Wojskowej ile potrzebuje odpowiedzi na "tak", by odizolować sprawcę.
I tak zatrzymanie, a bezpośrednio po nim zastosowanie nakazu opuszczenia lokalu i zakazu zbliżania się do niego, ma "być rozważane" przy jednej z trzech możliwości - gdy doszło do aktu przemocy z użyciem niebezpiecznych narzędzi, gróźb zabójstwa lub próby uduszenia. Podobnie w przypadku przemocy wobec dzieci: gdy sprawca rzucił dzieckiem, dusił je, przypalał papierosem lub innym rozgrzanym przedmiotem, bił, popychał, uderzał je ciężkim przedmiotem.
Czytaj:
Za przemoc na bruk, ale... ze swoim laptopem - bliżej do natychmiastowej izolacji sprawców>>
Romanowski: Będą szkolenia dla policjantów z szybkiej izolacji sprawców przemocy>>
Jest wymienionych też szereg pytań, które dotyczą przemocy a mogą być podstawą izolacji, jak choćby:
- czy sprawca jest agresywny wobec: kobiety w ciąży, osoby w podeszłym wieku, osoby niepełnosprawnej albo osoby zależnej w inny sposób ze względu na stan zdrowia lub zaburzenia psychiczne od osoby stosującej przemoc;
- czy był karany za przemoc wobec bliskich, groził im samobójstwem rozszerzonym;
- czy jego ofiary próbowały popełnić samobójstwo.
Jedną z podstaw może być też nadużywanie alkoholu, narkotyków, leków i "nasilenie w ostatnim czasie przemocy". Możliwości jest osiem, do zastosowania nowych narzędzi wystarczają 4 twierdzące odpowiedzi.
W przypadku przemocy wobec dzieci to m.in. uderzenie dziecka przedmiotem, agresywność wobec niego, wiek od 0 do 6 lat, przypuszczenie, że sprawca może wyrządzić mu krzywdę, wcześniejsze podobne epizody. Podstawą izolacji są 4 na siedem twierdzących odpowiedzi.
Rozwiązania wyczekiwane, ale i budzące wątpliwości
Wprowadzana rozwiązania były od dawna postulowane przez środowiska zajmujące problematyką przemocy w rodzinie. Budzą jednak wątpliwości. Część prawników podnosi, że mogą być wykorzystywane w konfliktach okołorozwodowych, a nawet że są częściowo niezgodne z Konstytucją RP oraz z Europejską Konwencją Praw Człowieka. Chodzi o art. 30 Konstytucji o przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka, która stanowi źródło jego wolności i praw. - Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Natomiast stosowanie do art. 31 ust. 1 -3 Konstytucji wolność człowieka podlega ochronie prawnej - wskazują prawnicy.
Wątpliwości dotyczą przepisów, które mają być stosowane wobec sprawcy. Choćby tego, zgodnie z którym ma on możliwości zabrania swoich rzeczy (np. osobistego użytku), ale pod warunkiem, że nie sprzeciwią się temu osoby, z którymi mieszkał. Kolejnym podawanym przykładem są możliwości informowania o nakazie lub zakazie sprawcy, którego nie ma w domu - czyli umieszczenie informacji na drzwiach domu lub mieszkania.
- A przyjmijmy sytuację, że sprawca jednak sprawcą nie był, a wszyscy sąsiedzi, osoby wokół mogą przeczytać, że dopuszczał się przemocy? Przecież jest zasada domniemania niewinności, staramy się ważyć interesy obu stron. A co, gdy nakaz zostanie uchylony jako niezasadny, a takiej osobie odebrane zostały wcześniej klucze od domu? Jak ma wrócić do mieszkania? Nie wykluczając tego, że ta pomoc jest potrzebna, ważne by była prawdziwa - mówiła niedawno w rozmowie z Prawo.pl Anna Kątnik-Mania, adwokat, wiceprezes Stowarzyszenia Adwokackiego Defensor Iuris.
Czytaj w LEX: Programy jednostek samorządu terytorialnego w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
