Wybory samorządowe zbliżają się dużymi krokami. Jeden z młodszych referentów z jednej z prokuratur postanowił kandydować do rady miasta. Zwrócił się o wyrażenie zgody do prokuratora okręgowego, ale odmówiono mu wykonywania „dodatkowego zatrudnienia i zajęć sprzecznych z obowiązkami urzędnika i podważających zaufanie do sądu lub prokuratury", tj. kandydowania na funkcję radnego i ewentualnego objęcia mandatu tego radnego. Uzasadniono przy tym, że „nie może zostać wyrażona zgoda na wykonywanie mandatu w Radzie Miasta czy Powiatu, zwłaszcza w przypadku pokrywania się ich właściwości terytorialnej z właściwością miejscową jednostki prokuratury będącej miejscem pracy". Powołano się przy tym na artykuł 11 ust. 2 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury.

Co z niego wynika?
1. Urzędnik nie może podejmować dodatkowego zatrudnienia bez zgody przełożonego;
2. Urzędnik nie może wykonywać zajęć sprzecznych z obowiązkami urzędnika i podważających zaufanie do sądu lub prokuratury.

Czytaj: 4 marca ostatnim dniem na zgłoszenie list kandydatów na radnych >>

Zakaz jest, czy go nie ma?

Referent odwołał się od tej decyzji do prokuratora regionalnego. W piśmie, do którego dotarło Prawo.pl zwraca uwagę, że prokurator okręgowy powołał się na przesłankę nie występującą w przepisach prawnych. - Nie istnieje żaden zakaz sprawowania mandatu radnego w jednostce samorządu terytorialnego pokrywającego się z właściwością danej prokuratury - wskazał dodając, że trudno też wysnuć wniosek, że sprawowanie mandatu radnego (oraz kandydowanie na tę funkcję) w jakikolwiek sposób może być sprzeczne w obowiązkami urzędnika czy podważać zaufanie do prokuratury. - Zgodnie z art. 23 ustawy o samorządzie gminnym, radny gminy obowiązany jest kierować się dobrem wspólnoty samorządowej gminy oraz utrzymuje stałą więź z mieszkańcami, zgłaszając ich postulaty. Składa też stosowne ślubowanie, przyrzekając swe obowiązki sprawować godnie, rzetelnie i uczciwie. Sprawowanie funkcji radnego jest więc nobilitacją dla obywatela oraz instytucji go zatrudniającej, a nie potencjalnym zagrożeniem naruszenia zaufania - wskazał.

Do sprawy odniosła się też Rada Główna Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury. W jej ocenie do kandydowania na radnego samorządu terytorialnego i do sprawowania mandatu radnego (gminnego, powiatowego, wojewódzkiego) nie jest wymagana zgoda pracodawcy, tj. prokuratora okręgowego, ani nie ma takiego zakazu w stosunku do urzędnika prokuratury, albowiem sytuacja ta nie mieści się w ograniczeniach wynikających z art. 11 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 roku o pracownikach sądów i prokuratury.

- Przepisy cytowanej ustawy nie zawierają regulacji w tej sprawie, a tym bardziej nie zawierają zakazu pełnienia mandatu radnego przez urzędnika prokuratury, a więc i także zakazu kandydowania przez urzędnika prokuratury do organów stanowiących samorząd terytorialny. Zgoda pracodawcy (prokuratora okręgowego) wymagana jest jedynie przy podjęciu dodatkowego zatrudnienia - podkreśla RG ZZPi PP.

Mandat radnego, to nie kolejna praca

Związek wyjaśnia, że uzyskanie mandatu radnego nie wiąże się z nawiązaniem stosunku pracy, a zatem gmina, powiat czy też województwo nie stają się pracodawcą radnego i nie pozostaje on w związku z tym w zatrudnieniu. - Radny staje się zaś funkcjonariuszem publicznym i na zasadach ustalonych przez radę gminy otrzymuje dietę oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Wobec powyższego zastosowania nie znajduje przepis art. 11 ust. 1 ustawy o pracownikach sądów i prokuratury, a urzędnik prokuratury nie jest zobligowany do uzyskania zgody pracodawcy, w tym wypadku - prokuratora okręgowego. Po drugie, kandydowanie na radnego, a także sprawowanie mandatu radnego nie może być uznane w żaden sposób za wykonywanie zajęcia sprzecznego z obowiązkami urzędnika i podważającego zaufanie do prokuratury - uzasadniono.

Dodano, że mandat radnego ma również charakter wolny, co oznacza, że radny powinien kierować się dobrem wspólnoty samorządowej, nie ponosi przed jej członkami odpowiedzialności indywidualnej w trakcie kadencji, jak też nie wiążą go żadne instrukcje wyborcze. - Do obowiązków radnego zalicza się: kierowanie się dobrem wspólnoty samorządowej, utrzymywanie stałej więzi z mieszkańcami jednostki samorządu terytorialnego i ich organizacjami, uczestnictwo w pracach organów jednostki samorządu terytorialnego. Zauważyć należy, iż samorządność terytorialna ma fundamentalne znaczenie dla budowania społeczeństwa obywatelskiego i, w konsekwencji, dla kształtowania takiego państwa, które uznaje suwerenność społeczeństwa - wskazano.