Korzystne dla rodzin osób niepełnosprawnych zmiany w ustawie o PIT wprowadził od 1 lipca 2023 r. pakiet SLIM VAT 3, czyli nowelizacja ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1059). Mimo iż przepisy weszły w życie w trakcie ubiegłego roku, mają zastosowanie do dochodów osiągniętych od początku 2023 r. Wykazuje się w deklaracjach za 2023 r., składanych do końca kwietnia 2024 r.
Zobacz nagranie szkolenia w LEX: SLIM VAT 3 >
- Likwidujemy limit dochodowy dla rodziców wychowujących jedno dziecko z niepełnosprawnością. W ten sposób, umożliwimy skorzystanie z ulgi na dzieci tym podatnikom, którzy do tej pory, z uwagi na przekroczenie limitów dochodowych, z ulgi tej nie mogli korzystać. Rozwiązanie to będzie miało zastosowanie już do rozliczenia 2023 rok – poinformowało Ministerstwo Finansów.
Zobacz również: Przez lipcowe zmiany w PIT podatnicy znów będą kredytować budżet państwa >>
Preferencja dla jedynaków z niepełnosprawnością
Innymi słowy, z ulgi rodzinnej skorzystają wszyscy rodzice wychowujący jedno dziecko z niepełnosprawnością, niezależnie od ich dochodów.
Jak zauważa Mariusz Makowski, doradca podatkowy, ustawa o PIT od kilku lat ograniczała prawo do ulgi rodzinnej w przypadku, gdy rodzice mają tylko jedno dziecko. Nie miało znaczenia, czy jest to dziecko niepełnosprawne.
Dotychczas rodzice jedynaków mogli korzystać z ulgi, pod warunkiem, że ich dochody nie przekroczyły w trakcie roku:
- 112 tys. zł łącznie – w przypadku osób pozostających cały rok w związku małżeńskim;
- 112 tys. zł w przypadku samotnego rodzica;
- po 56 tys. zł – w przypadku rodziców niepozostających cały rok w związku małżeńskim.
Tymczasem rodzice wychowujący dwoje i więcej dzieci od początku korzystają z preferencji niezależnie od tego, ile wynoszą ich zarobki. Według ustawodawcy, tak sformułowane przepisy miały zachęcać do powiększania rodziny.
Czytaj w LEX: Ulga na dzieci na przykładach >
Zmiana w rozliczeniu za 2023 r. polega na tym, że w art. 27f ustawy o PIT po ust. 2d dodaje się ust. 2e. Zakłada on, że limity nie dotyczą podatnika i jego małżonka, którzy wykonywali władzę, pełnili funkcję albo sprawowali opiekę w stosunku do jednego dziecka, posiadającego orzeczenie albo decyzję, o których mowa w art. 26 ust. 7d. Chodzi o dzieci posiadające:
- orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
- decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
- orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydane na podstawie odrębnych przepisów.
- Ograniczenie kwotowe nie będzie miało zastosowania dla rodziców dziecka niepełnosprawnego. Tym samym rodzice, którzy wychowują jedno dziecko posiadające orzeczenie o niepełnosprawności, będą mogli skorzystać z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości, nawet jeśli ich dochody przekraczają 112 tys. zł (lub 56 tys. zł) rocznie – mówi Mariusz Makowski.
Czytaj w LEX: PIT 2023 - przewodnik po zmianach >
Ulga na dziadka i wnuczka
W rozliczeniu za 2023 r. obowiązują również zmiany w uldze rehabilitacyjnej, korzystne również dla osób utrzymujących niepełnosprawnych krewnych.
- Rozszerzamy katalog osób z niepełnosprawnością, który pozwala podatnikowi na odliczenie w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków poniesionych na rzecz bliskiej osoby. Dzięki tej zmianie podatnik będzie mógł skorzystać z ulgi, jeżeli niepełnosprawny wnuczek, wnuczka, babcia lub dziadek pozostaje na jego utrzymaniu. Rozwiązanie to będzie miało zastosowanie już do rozliczenia za 2023 rok - informuje resort finansów.
Czytaj w LEX: Ulga rehabilitacyjna na przykładach >
Mariusz Makowski wyjaśnia, że z ulgi rehabilitacyjnej mogą zarówno korzystać podatnicy, którzy sami są osobami niepełnosprawnymi, jak też ci podatnicy, którzy mają na utrzymaniu osoby niepełnosprawne. Zmiana wprowadzana w rozliczeniu za 2023 r. dotyczy tych drugich.
Dotychczas prawo do ulgi miał podatnik, na którego utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne:
- współmałżonek,
- dzieci własne i przysposobione,
- dzieci obce przyjęte na wychowanie,
- pasierbowie,
- rodzice,
- rodzice współmałżonka,
- rodzeństwo,
- ojczym,
- macocha,
- zięciowie i synowe
- jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
W rozliczeniu za 2023 r. rozszerzono katalog osób niepełnosprawnych, które są uważane za pozostające na utrzymaniu podatnika. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 26 ust. 7e ustawy o PIT prawo do ulgi będzie miał podatnik, na którego utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne:
- osoba będąca w stosunku do podatnika lub jego małżonka osobą zaliczoną do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
- lub dziecko obce przyjęte na wychowanie przez podatnika lub jego małżonka
- pod warunkiem że uzyskane w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. W grudniu 2023 r. będzie to 19 061,28 zł (12 x 1588,44 zł). Do tego limitu nie zalicza się: zasiłku pielęgnacyjnego, alimentów na rzecz dzieci, dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów oraz świadczenia uzupełniającego, otrzymanego na podstawie przepisów o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Nie wlicza się też dodatku węglowego i dodatku elektrycznego.
Do I grupy podatkowej zaliczamy: małżonka, zstępnych (czyli dzieci, wnuki, prawnuki), wstępnych (rodziców, dziadków, pradziadków), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
- Porównując więc katalog osób uważanych za będące na utrzymaniu podatnika można zauważyć, że rozszerzono ten katalog o osoby będące rodziną małżonka (np. rodzeństwo małżonka, dziadków czy pradziadków małżonka). Zmiana nie jest więc jakąś dużą nowelizacją - mówi Mariusz Makowski.
Ulgi można łączyć
- To niewątpliwie zmiany oczekiwane przez rodziny osób niepełnosprawnych. Warto też zauważyć, że podatnicy wychowujący niepełnosprawne dziecko mogą łączyć dwie ulgi. Jeśli spełniają warunki, odliczą od podatku ulgę rodzinną, a od dochodu wydatki na cele rehabilitacyjne. Muszą jednak zwrócić uwagę na odmienne kryteria stosowania tych ulg - mówi Agata Malicka, współwłaścicielka biura rachunkowego.
Wyjaśnia, że ulgę rodzinną odlicza się od podatku, a jej wysokość zależy od liczby dzieci. Rodzice jedynaków odliczą 1112,04 zł. Co istotne, w przypadku dziecka niepełnosprawnego z ulgi rodzinnej można korzystać bez względu na jego wiek oraz bez względu na jego zarobki.
Ulgę rehabilitacyjną odlicza się z kolei od dochodu, a jej wysokość zależy przede wszystkim od wysokości poniesionych wydatków. Niektóre z nich można odliczać bez limitu, w faktycznie poniesionej wysokości, np. wydatki na dostosowanie mieszkania do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Inne są limitowane - np. na leki można odliczyć nadwyżkę ponad kwotę 100 zł miesięcznie, a na używanie samochodu osobowego - do limitu 2280 zł rocznie. Jednak w tym przypadku zarobki dziecka nie mogą przekroczyć limitu (w rozliczeniu za 2023 r. 19 061,28 zł).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
