Wyjaśnijmy na początek: prosumentem jest podmiot, który jednocześnie produkuje i zużywa energię elektryczną.

Tam gdzie pojawia się energia elektryczna, tam też zawsze powinien pojawić się podatek akcyzowy. Od tej ogólnej zasady są wyjątki, które wprowadzają mechanizm zwolnienia od akcyzy. Niemniej jednak przedsiębiorca rozpoczynający swoją przygodę z produkcją energii elektrycznej powinien zaznajomić się również z krajowymi regulacjami akcyzowymi. Bo o ile w tym przypadku nie chodzi o zapłatę zaległości podatkowych, to wchodzi w grę kwestia odpowiedzialności karnej skarbowej.

 

Kto jest zobowiązany do rejestracji?

Do rejestracji na gruncie akcyzy w zakresie energii elektrycznej jest zobowiązany podmiot, który:

  • nabywa wewnątrzwspólnotowo energię elektryczną w celu jej zużycia,
  • importuje energię elektryczną w celu jej zużycia,
  • sprzedaje energię elektryczną do konsumenta,
  • zużywa energię elektryczną i jednocześnie posiada jakąkolwiek koncesję energetyczną,
  • zużywa energię elektryczną wyprodukowaną przez siebie, ale nie posiada koncesji energetycznej (i ten właśnie punkt może dotknąć prosumenta),
  • zużywa energię elektryczną, w stosunku do której akcyza nie została rozliczona na poprzednim etapie obrotu.

Zobacz również:
Rząd uszczelnia obrót olejem opałowym >>

MF uszczelnia handel wyrobami akcyzowymi >>

Analizując przepisy można dojść do wniosku, że prosument, który zużywa energię elektryczną wyprodukowaną przez siebie jest zobowiązany do rejestracji. Należy jednak podkreślić, że ustawodawca przewidział w tym zakresie wyjątek. I tak, nie jest zobowiązany do rejestracji podmiot, który produkuje energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która nie jest dostarczana do instalacji połączonych i współpracujących ze sobą, służących do przesyłania tej energii, lecz jest zużywana przez ten podmiot, pod warunkiem że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości.

 

Bogumił Brzeziński, Krzysztof Lasiński-Sulecki, Wojciech Morawski

Sprawdź  

W konsekwencji prosument, który produkuje energię elektryczną i jednocześnie oddaje nadwyżkę energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej jest zobowiązany do rejestracji na gruncie podatku akcyzowego. W przypadku, gdyby zużywał wyłącznie na własne potrzeby, wówczas ten obowiązek by go ominął.

Sprawdź: Czy w sytuacji, w której nie nastąpiło rozliczenie całości pobranej energii, nadwyżki stanowią przychód dla sprzedawcy (przedsiębiorcy przesyłowego)? >

Wyłącznie rejestracja? A co z pozostałymi obowiązkami?

Warto podkreślić, iż mimo że taki przedsiębiorca może być zobowiązany do rejestracji na gruncie akcyzy, to skutkuje ona wyłącznie (albo aż) dodatkowym obowiązkiem prowadzenia ewidencji, która musi spełniać wymogi określone w przepisach akcyzowych. I tak, ewidencja ta powinna zawierać dane niezbędne do określenia w okresach miesięcznych, z dokładnością do 0,001 MWh, łącznej ilości m.in.:

  • energii elektrycznej wyprodukowanej lub zakupionej na terytorium kraju;
  • energii elektrycznej zużytej na potrzeby własne;
  • energii elektrycznej sprzedanej podmiot posiadającym koncesję energetyczną.  

Brak prowadzenia takiej ewidencji albo jej niewłaściwe prowadzenie może skutkować powstaniem odpowiedzialności karnej skarbowej.

Pewną ulgą dla przedsiębiorców rozpoczynających produkcję energii elektrycznej jako prosument jest brak obowiązku składania deklaracji podatkowych z uwagi na fakt, że energia elektryczna którą zużyją jest zwolniona od akcyzy, zaś energia elektryczna, którą przekazują do sieci jest oddawana do podmiotu posiadającego koncesję, a nie konsumenta (tym samym nie powinna ona zostać opodatkowana na tym etapie obrotu).

Sprawdź: Czy po nowelizacji dostawa energii elektrycznej wytworzonej przez mikroinstalację podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług? >

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić że choć rząd wychodzi naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców w zakresie chęci wytwarzania energii elektrycznej (i tym samym obniżenia kosztów jej zużycia w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa), to jednak po stronie przedsiębiorców powstanie obowiązek bacznego zbadania inne regulacje, które są nieodłącznym elementem produkcji oraz sprzedaży energii elektrycznej. 

Krzysztof Wiński, starszy menedżer w PwC