Wbrew obawom, nie zwiększył się czas oczekiwania na rozpatrzenie sprawy w sądach administracyjnych. Zarówno do wojewódzkich sądów administracyjnych, jak i do NSA wpłynęło mniej spraw. Wydłużeniu terminów zapobiec pomogły także posiedzenia niejawne. W 2022 r. do NSA wpłynęło 17 826 skarg kasacyjnych oraz 73 skargi o wznowienie postępowania. Uwzględniając skargi pozostałe z poprzedniego okresu, ogółem NSA miał do rozpatrzenia 54 194 skargi kasacyjne. W 2022 r. ogółem rozpoznano 16 100 skarg kasacyjnych (bez spraw zamkniętych), z czego na rozprawie 3859 skarg kasacyjnych (23,97 proc. ogółu skarg załatwionych), a na posiedzeniu niejawnym 12 241 spraw (76,03 proc.). W 3268 przypadkach NSA uwzględnił skargę kasacyjną (20,3 proc.), 11 759 skarg kasacyjnych oddalił (73,04 proc.), a 1073 załatwił w inny sposób (6,66 proc.).
Czytaj też: Skarga kasacyjna - rodzaje rozstrzygnięć NSA >>
W NSA mniej skarg
W 2022 r. liczba wniesionych skarg kasacyjnych w porównaniu do roku poprzedniego zmniejszyła się o 8952 skargi.
Najwięcej skarg kasacyjnych zostało wniesionych przez stronę postępowania inną niż organ administracji publicznej – 11 582, organy administracji wniosły 6044 skargi, zaś skarg kasacyjnych wniesionych przez organ administracji i stronę postępowania inną niż organ było 200. W postępowaniach toczących się przed NSA wystąpiło 2342 pełnomocników organów administracji publicznej, 822 adwokatów, 1329 radców prawnych, 538 doradców podatkowych, 72 rzeczników patentowych, 22 prokuratorów oraz w 4 sprawach Rzecznik Praw Obywatelskich. Podobnie jak w poprzednich latach, najwięcej skarg kasacyjnych dotyczyło podatków i innych świadczeń pieniężnych, do których mają zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej, oraz egzekucji tych świadczeń pieniężnych (wpłynęło 5217 skarg). W tym przedmiocie rozstrzygnięto 6247 skarg kasacyjnych, co stanowi 38,80 proc. ogółu rozpoznanych skarg kasacyjnych. Oprócz skarg kasacyjnych w 2022 r. NSA załatwił 4510 zażaleń na postanowienia (zarządzenia) sądów pierwszej instancji, z czego w 522 przypadkach uwzględnił zażalenie (11,57 proc.). Ponadto NSA rozpatrzył 199 skarg na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, z czego 2 skargi uwzględniono, 93 skargi oddalono, zaś 104 skargi załatwiono w inny sposób.
Czytaj również o sprawozdaniu NSA za 2021 r. NSA: W sądach administracyjnych coraz więcej spraw >>
Czytaj też: Skarga kasacyjna oraz zażalenie w postępowaniu sądowoadministracyjnym >>
12 miesięcy na rozpoznanie w NSA
W 2022 r. NSA w terminie do 12 miesięcy załatwił 49,39 proc. ogółu spraw, a w terminie do 24 miesięcy – 69,15 proc. W odniesieniu do skarg kasacyjnych w terminie do 12 miesięcy załatwiono 32,31 proc. spraw. W przypadku zażaleń 86,58 proc. jest rozpoznawanych w terminie do 2 miesięcy, w terminie zaś do 12 miesięcy wskaźnik ten wynosi 99,56 proc.
Szczególnym środkiem usuwania rozbieżności w orzecznictwie są uchwały. W 2022 r. wpłynęło 14 wniosków o podjęcie uchwały. NSA podjął łącznie 9 uchwał, w tym 2 w trybie abstrakcyjnym na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich. W trybie art. 187 par. 1 p.p.s.a. NSA podjął 7 uchwał.
Czytaj też: Przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej - LINIA ORZECZNICZA >>
W Izbie Finansowej króluje VAT
Naczelny Sąd Administracyjny dzieli się na Izby: Finansową, Gospodarczą i Ogólnoadministracyjną. Każda z Izb sprawuje nadzór nad orzecznictwem wojewódzkich sądów administracyjnych w sprawach należących do właściwości danej Izby.
W 2022 r. do Izby Finansowej wpłynęło 5217 skarg kasacyjnych oraz 22 skargi o wznowienie postępowania, z czego 35,17 proc. dotyczyło spraw z zakresu podatku od towarów i usług, 4,37 proc. akcyzy, 20,58 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych, a 8,78 proc. podatku dochodowego od osób prawnych. Pozostałe skargi kasacyjne dotyczyły podatków i innych świadczeń pieniężnych, do których mają zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej, oraz egzekucja tych świadczeń pieniężnych – 31,09 proc. Wśród wszystkich skarg kasacyjnych interpretacje indywidualne wydawane przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych stanowiły ponad 20,61 proc., ponadto wpłynęły 22 skargi kasacyjne od interpretacji indywidualnych wydawanych przez inne organy oraz 71 spraw dotyczących wiążących informacji stawkowych. W Izbie rozstrzygnięto 5987 skarg kasacyjnych (zamknięto 828 spraw więcej niż odnotowano nowych skarg kasacyjnych, co oznacza, że Izba Finansowa w 2022 r. opanowała wpływ), w tym na rozprawie załatwiono 2165 spraw, na posiedzeniu niejawnym 3822 sprawy.
Czytaj też: Podstawy skargi kasacyjnej w postępowaniu sądowoadministracyjnym >>
37 proc. spraw wpłynęło do WSA w Warszawie
W 2022 r. do wojewódzkich sądów administracyjnych wpłynęło 64 951 skarg na akty i czynności oraz 12 167 skarg na bezczynność organów i przewlekłe prowadzenie postępowania. Ogółem z wpływu sądy miały do rozpatrzenia 77 118 skarg. W porównaniu z 2021 r. wpływ skarg zmniejszył się o 9146 spraw. Uwzględniając sprawy z poprzedniego okresu, łącznie sądy miały do rozpatrzenia 110 135 spraw, o 2914 skarg mniej niż w 2021 r. Wojewódzkie sądy administracyjne załatwiły 59 270 skarg na akty i czynności, z czego 19 277 na rozprawie oraz 39 993 na posiedzeniu niejawnym. Spośród skarg załatwionych na rozprawie sądy uwzględniły 7490 skarg, 11 542 skargi oddaliły, 138 skarg odrzuciły, a 107 skarg załatwiły w inny sposób. Na posiedzeniu niejawnym uwzględniono 10 852 skargi, 18 734 skargi oddalono, a 8946 skarg odrzucono.
Najwięcej skarg wpłynęło do WSA w Warszawie, to jest 28 578 skarg, co stanowi 37,06 proc. ogółu wpływu do wojewódzkich sądów administracyjnych. Dla porównania do WSA w Gliwicach wpłynęły 5194 skargi, do WSA w Krakowie – 5329 skarg, do WSA w Poznaniu – 4492 skargi, a do WSA we Wrocławiu – 9386 skarg. Podobnie jak w 2021 r. najmniej skarg wpłynęło do WSA w Opolu – 862, Gorzowie Wielkopolskim – 1396, w Kielcach – 1477 oraz w Białymstoku – 1603. Najwięcej skarg wniosły osoby fizyczne – 59 794. Osoby prawne wniosły 15 738 skarg, organizacje społeczne – 1409, prokurator – 1007, Rzecznik Praw Obywatelskich – 25, inne podmioty – 109.
Tylko 3 miesiące oczekiwania w WSA
Wojewódzkie sądy administracyjne załatwiły w terminie do 3 miesięcy średnio 37,13 proc. skarg na akty i inne czynności oraz bezczynność organów i przewlekłe prowadzenie postępowania. W terminie do 4 miesięcy załatwiono 53,12 proc. spraw, a w terminie do 6 miesięcy – 74,80 proc. wskazanych skarg. Powyższe liczby świadczą o dużej sprawności postępowań przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi.
W postępowaniach toczących się przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi wystąpiło 9452 pełnomocników organów administracji publicznej, 5040 adwokatów, 7043 radców prawnych, 1491 doradców podatkowych, 64 rzeczników patentowych, 232 prokuratorów oraz w 13 sprawach Rzecznik Praw Obywatelskich.
Podobnie jak w latach poprzednich najwięcej rozstrzygnięć wojewódzkich sądów administracyjnych zapadło w sprawach podatkowych. Stanowiły one 22,51 proc. ogółu spraw załatwionych.
Odnotowano znaczny wzrost liczby spraw rozpoznawanych w trybie uproszczonym. W 2022 r. wojewódzkie sądy administracyjne załatwiły w tym trybie 27 009 spraw, z czego uwzględniły 13 378. W minionym roku najwięcej spraw w trybie uproszczonym rozpoznano w WSA w Warszawie, tj. 7600 spraw, w WSA we Wrocławiu – 5077 spraw, a w WSA w Poznaniu – 1953 sprawy.
Zgodnie z przepisami, o działalności sądów administracyjnych Prezes NSA informuje Prezydenta RP i Krajową Radę Sądownictwa. Informacja o działalności sądów administracyjnych w 2022 r. zawiera wszystkie aspekty dotyczące funkcjonowania i orzecznictwa sądów administracyjnych. Miniony rok ma szczególne znaczenie dla sądownictwa administracyjnego z uwagi na fakt, że 100 lat temu został powołany Najwyższy Trybunał Administracyjny.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
