Jak poinformowano, w latach 2013–2017 Trybunał Sprawiedliwości otrzymywał do rozpoznania średnio 693 sprawy rocznie, natomiast w latach 2018–2022 średnia ta wynosiła 839, co oznacza wzrost o 146 spraw rocznie. Liczba spraw wniesionych do Sądu ustabilizowała się na poziomie 883 spraw w skali roku.
Jeśli chodzi o liczbę rozpoznanych spraw, Trybunał Sprawiedliwości i Sąd zdołały zakończyć w 2022 r. łącznie 1666 spraw, co pokrywa się ze średnią z ostatnich lat (1692 sprawy rocznie w latach 2018–2021).
Przybywa spraw o dużym znaczeniu
Koen Lenaerts, prezes Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zauważa, że „instytucja częściej niż kiedykolwiek musi wydawać orzeczenia w newralgicznych kwestiach. Rozstrzygnięcia Trybunału Sprawiedliwości i Sądu, dotyczące choćby takich spraw, jak obrona właściwych państwu prawnemu wartości, ochrona środowiska, walka przeciwko dyskryminacji, ochrona życia prywatnego i danych osobowych, przestrzeganie reguł konkurencji przez gigantów technologicznych czy ochrona konsumentów, mają bezpośredni związek z największymi wyzwaniami współczesnego świata”.
Czytaj w LEX: Jakie akty może kontrolować TSUE? Omówienie wyroku TS z dnia 15 lipca 2021 r., C-911/19 (FBF) >
Spraw dużo, czas rozpatrywania nie rośnie
W 2022 r. liczba spraw wniesionych do Trybunału Sprawiedliwości, zwłaszcza spraw prejudycjalnych, była duża. Liczba spraw w toku przed Trybunałem jest stabilna (1111 w 2022 r. w porównaniu z 1113 sprawami w 2021 r.). Liczba spraw zakończonych w 2022 r. nieznacznie przewyższa liczbę spraw wniesionych w tym samym roku.
Czytaj w LEX: Działanie TSUE ultra vires a Trybunał Konstytucyjny RP >
Jeśli chodzi o czas trwania postępowań, to z informacji wynika, że coraz więcej spraw wnoszonych do Trybunału Sprawiedliwości dotyczy trudnych i złożonych zagadnień, wymagających więcej namysłu i czasu. Mimo to, ze względu na częstsze korzystanie z orzekania w formie postanowienia, zwłaszcza w odniesieniu do odwołań, ogólny czas trwania postępowania (16,4 miesiąca) pozostał podobny jak w roku poprzednim (16,6 miesiąca), ale – co świadczy o zwiększonej złożoności przedkładanych Trybunałowi pytań – średni czas rozpoznania pytań prejudycjalnych uległ wydłużeniu (17,3 miesiąca w porównaniu z 16,7 miesiąca w 2021 r.).
Zobacz procedurę w LEX: Pytanie prejudycjalne sądu administracyjnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej >
Jeżeli chodzi o pochodzenie odesłań prejudycjalnych, można zauważyć, że w 2022 r. największą liczbę wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym skierowały do Trybunału Sprawiedliwości sądy niemieckie (98), włoskie (63), bułgarskie (43), hiszpańskie (41) i polskie (39).
Czytaj:
TSUE: Organizacje ekologiczne mogą kwestionować plany urządzenia lasu>>
TSUE: Only Fans i inne platformy dla potrzeb VAT są usługodawcą>>
TSUE: Wzorcowy tekst może uzasadniać zgodę na nagrywanie rozmów>>
W Sądzie UE dużo spraw w wojną w tle
Wcześniej w pracach Sądu UE dominowały sprawy związane z kryzysem zdrowotnym (z zakresu pomocy państwa, zamówień publicznych, polityki handlowej, zdrowia publicznego, dostępu do dokumentów i służby publicznej) rozpatrywanych w 2021 r.. Jednak jedną z najważniejszych rzeczy, którymi charakteryzował się rok 2022, jest pojawienie się sporów dotyczących środków ograniczających przyjętych przez Unię Europejską w kontekście wojny w Ukrainie.
W ujęciu ogólnym sprawy dotyczące środków ograniczających, których było 103, stanowiły 11,4 % wszystkich spraw wniesionych w 2022 r. (w porównaniu z 4,8 % w 2021 r. i 3 % w 2020 r.).
Prezes Sądu, Marc van der Woude, zauważa, że „w świetle wojny w Ukrainie i coraz bardziej napiętej sytuacji międzynarodowej, a także najnowszych zmian legislacyjnych (uregulowań dotyczących gigantów technologicznych i pomocy państwa, szczególnie w obszarach podatków, energii i środowiska, ochrony danych osobowych...) może powstać konieczność wzmożonej kontroli zgodności z prawem aktów instytucji Unii. - Bez cienia wątpliwości Sąd jest w pełni świadomy swoich obowiązków i będzie działał tak, by im sprostać - podkeśla.
W dziedzinie pomocy państwa wniesiono aż 68 spraw (w porównaniu z 46 w 2021 r. i 42 w 2020 r.)1. Odnotowano natomiast spadek liczby nowych skarg w obszarach własności intelektualnej (270 w porównaniu z 308 w 2021 r. i 282 w 2020 r.) oraz służby publicznej (66 w porównaniu z 81 w 2021 r. i 120 w 2020 r.)
Czytaj w LEX: Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z perspektywy kognitywnej teorii prototypu. Studium przypadku >
Niewielki wzrost liczby spraw w Sądzie
Jeśli chodzi o liczbę spraw w toku, z zestawienia 904 wniesionych spraw i 858 spraw zakończonych wynika, że liczba ta nieznacznie wzrosła – do 1474 (w porównaniu z 1428 w 2021 r.). Liczba wniesionych spraw jest większa niż w poprzednich dwóch latach (882 w 2021 r. i 847 w 2020 r.), ale nadal mniejsza niż w niektórych wcześniejszych
latach (939 w 2019 r., 917 w 2017 r., 974 w 2016 r. i 912 w 2014 r.). 858 spraw zostało zakończonych, co oznacza, że Sąd rozstrzygnął mniej spraw niż w 2021 r. (951). Ten spadek o 9,8 % ma charakter chwilowy i wynika głównie z wpłynięcia znacznej liczby spraw w grudniu 2022 r. oraz z licznych zmian w składzie tego organu sądowego związanych z jednej strony z objęciem stanowisk przez nowych sędziów w pierwszej połowie roku, a z drugiej strony z odejściem i przybyciem sędziów we wrześniu 2022 r. w ramach częściowego odnowienia składu Sądu, które ma miejsce co trzy lata.