Mimo iż ryczałt od przychodów ewidencjonowanych zyskuje na popularności – w 2022 r. płaciło go 1,7 mln osób - to mnożą się też problemy związane z jego stosowaniem. Najwięcej wątpliwości dotyczy wyboru właściwej stawki.
- Wielu podatników, którzy w dobrej wierze płacą 8,5 proc. ryczałtu, naraża się na spór z organami podatkowymi. Niestety, jedynym sposobem, by wyeliminować ryzyko, jest napisanie przepisów od nowa w taki sposób, by nie dawały organom podatkowym tak dużego jak obecnie pola do uznaniowości – mówi Anna Misiak, doradca podatkowy, partner w MDDP.
Wyjaśnia, że przepisy o zryczałtowanym podatku dochodowym są tak skonstruowane, że do działalności usługowej stosuje się co do zasady stawkę 8,5 proc., chyba że dany rodzaj działalności podlega wyższej stawce. A to z kolei zależy w wielu przypadkach od klasyfikacji PKWiU. Podatnik jednak sam nie jest w stanie dokonać właściwej klasyfikacji, zaś organy interpretacyjne twierdzą, że wykracza to poza przepisy podatkowe.
Fiskus zmienia stanowisko
- Na pewno od nowa, po konsultacji ze środowiskiem programistów, powinny zostać napisane przepisy dotyczące opodatkowania usług IT. Można odnieść wrażenie, że organy podatkowe interpretują je bardzo uznaniowo, bez zrozumienia, na czym właściwie polega różnica między usługami opodatkowanymi 8,5 a 12 proc. Zaś stawka 8,5 proc. jest kwestionowana w dużej mierze dlatego, że cieszy się ostatnio popularnością – dodaje Anna Misiak.
Chodzi o zaostrzenie stanowiska organów podatkowych co do stawki ryczałtu od usług z sektora IT.
- Od początku 2022 roku zwracaliśmy uwagę, że stawka ryczałtu 8,5 proc. może być ryzykowna – mówi Cezary Szymaś, współwłaściciel biura rachunkowego ASCS-Consulting.
Do niedawna fiskus zgadzał się na nią w przypadku informatyków wspomagających programistów, o ile nie wykonują usług związanych z oprogramowaniem, doradztwem w zakresie oprogramowania ani doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego, dla których stawka wynosi 12 proc.
- Kluczowe jest tu słowo „oprogramowanie”, które dyrektor KIS odmienia przez wszystkie przypadki. Problem polega na tym, że usługi IT są zwykle bardzo złożone i właściwie każdy informatyk świadczy w mniejszym lub większym stopniu usługi związane z oprogramowaniem (firmware lub software), nawet jeśli nie pisze stricte programów komputerowych. To oznacza, że właściwa dla tej branży jest stawka 12 proc., co teraz chce wymóc skarbówka poprzez zaostrzenie stanowiska - dodaje Cezary Szymaś.
Zobacz procedurę w LEX: Zakres stosowania jednolitej stawki ryczałtu 8,5% >
Przypomnijmy, że najpierw dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zaczął kwestionować stawkę 8,5 proc. od działalności sklasyfikowanej pod symbolem PKWiU 62.01.11.0, czyli usług związanych z projektowaniem, programowaniem i rozwojem oprogramowania. Teraz domaga się wyższej stawki od usług pomocy technicznej w zakresie technologii informatycznych i sprzętu komputerowego, sklasyfikowanych według PKWiU 62.02.30.0.
Możliwe rozwiązania dla informatyków
Czytelnicy pytają, jak postąpić w sytuacji, gdy nie uzyskali wcześniej interpretacji potwierdzającej prawo do stawki 8,5 proc., ale stosowali tę stawkę, ponieważ stanowisko fiskusa było pozytywne. Teraz jednak rosną obawy przed kontrolami a w ślad za tym sporami z fiskusem.
Ten, kogo nie chroni interpretacja, ma kilka możliwości.
- Po pierwsze, może rozważyć skorygowanie deklaracji i zapłatę zaległego podatku, jak również naliczać na bieżąco według stawki 12 proc.: to rozwiązanie najbardziej zachowawcze, ale z drugiej strony kosztowne. Po drugie, może wystąpić z wnioskiem do dyrektora KIS o własną interpretację z pytaniem zarówno o stan faktyczny, czyli prawidłowość dotychczasowych rozliczeń, jak też zdarzenie przyszłe: to rozwiązanie jest z kolei ryzykowne, gdyż otrzymanie interpretacji negatywnej, oznacza konieczność zastosowania się do niej. Istnieje też trzecie rozwiązanie, jeszcze bardziej ryzykowne, czyli uiszczanie tak jak dotychczas stawki 8,5 proc., licząc na to, że przyszłe interpretacje będą się kształtowały korzystniej i fiskus wróci do stanowiska z początku 2022 r. Trudno jednak przewidzieć, jak w przyszłości skarbówka będzie podchodzić do podobnych rozliczeń, gdyż może też swoje obecne stanowisko – a contrario – jeszcze bardziej zaostrzyć – wyjaśnia Cezary Szymaś.
Czytaj w LEX: Wniosek o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej na przykładach >
Przypomnijmy, że interpretacja indywidualna chroni podatnika, który ją otrzymał - w zakresie zgodnym ze stanem faktycznym - do czasu, aż zostanie zmieniona z urzędu przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Jeśli szef KAS uzna, że właściwa jest stawka 12 proc., to podatnik, który na podstawie otrzymanej interpretacji płacił 8,5 proc., nie poniesie negatywnych konsekwencji. Nie tylko nie zapłaci karnych sankcji, ale nie musi dopłacać podatku. Jeśli właściwa okaże się stawka 8,5 proc., to podatnik, który zastosował się do interpretacji i płacił 12 proc., będzie mógł skorygować deklarację i wystąpić o zwrot nadpłaconego podatku.
Kluczowe ewidencjonowanie usług
Jak wyjaśnia Grzegorz Grochowina, szef Zespołu Zarządzania Wiedzą w Departamencie Podatkowym w KPMG w Polsce, nawet otrzymanie pozytywnej interpretacji podatkowej może nie zapewnić podatnikowi ochrony, jeśli w trakcie ewentualnej kontroli organ podatkowy stwierdzi, że opisany we wniosku o interpretację stan faktyczny jest niezgodny z rzeczywistością.
- Dlatego bardzo istotne jest, aby wszyscy przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem, nie tylko podatnicy z szeroko rozumianej branży IT, zadbali o prawidłowe i skrupulatne ewidencjonowanie świadczonych usług. W razie kontroli będą musieli wykazać, że przedstawiony przez nich opis zgadzał się ze stanem faktycznym. Należy też mieć świadomość, że zdarzają się sytuacje, w których dana usługa może co do zasady podlegać kwalifikacji według różnych symboli PKWiU. A wówczas mogą pojawić się wątpliwości, która stawka ryczałtu jest właściwa. Tym większy nacisk należy więc położyć na gromadzenie szczegółowej dokumentacji, aby móc ją przedstawić w razie ewentualnego sporu – mówi Grzegorz Grochowina.
Czytaj w LEX: Interpretacja indywidualna: treść wniosku a zakres interpretacji - omówienie orzecznictwa >
Coraz więcej pytań o stawki
Coraz więcej przedsiębiorców występuje do dyrektora KIS z pytaniem, czy wybrana przez nich stawka jest właściwa. A to zależy o konkretnej sytuacji i od przyporządkowania do określonego grupowania PKWiU. Przykładowo w interpretacji z 7 lipca 2023 r. (nr 0115-KDST2-2.4011.214.2023.2.KK) fiskus wyjaśnił, że stawką 8,5 proc. objęte są usługi szkoleniowe dla personelu działu marketingu i działu sprzedaży, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 85.59.19.0 oraz usługi pośrednictwa komercyjnego, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 74.90.12.0. Jednak usługi usługi doradcze w zakresie m.in. konsultacji, opracowywania opinii i analiz (PKWiU 70.22 - usługi doradztwa związanego z zarządzaniem) będą już objęte stawką 15 proc.
Działalność związana z promocją wyższej uczelni to działalność sklasyfikowana według PKWiU 74.90.12.0 i jest opodatkowana stawką 8,5 proc., określoną w art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Mówi o tym interpretacja z 25 maja br. (nr 0112-KDSL1-2.4011.155.2023.2.JN). Z kolei pośrednictwo w obrocie nieruchomościami (PKWiU 68.31.11.0) podlegają stawce 15 proc., co potwierdza interpretacja z 4 listopada 2022 r. (nr z 0115-KDIT1.4011.321.2022.3.AS).
Według danych Ministerstwa Finansów, od początku 2022 r. dyrektor KIS wydał 1768 interpretacje dotyczące przepisów ustawy ryczałtowej.
- Liczba wniosków o interpretację wskazuje na dwa istotne problemy. Pierwszy to trudność z ustaleniem właściwej stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Drugi to chęć zabezpieczenia się na wypadek ewentualnego sporu - podsumowuje Paweł Lewandowski, doradca biznesowy.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
