W ramach prac legislacyjnych nad nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczącym zmian w opodatkowaniu fundacji rodzinnych Krajowa Izba Radców Prawnych wystosowała opinię do Senatu, w której merytorycznie odniesiono się do poszczególnych propozycji zmian wystosowanych przez Ministerstwo Finansów.

 

Brak dobrych praktyk stanowienia prawa

Podczas prac nad zmianami dochodzi do nierespektowania dobrych praktyk stanowienia prawa. Zgodnie z art. 143 ustawy o fundacji rodzinnej, Rada Ministrów po upływie trzech lat od dnia wejścia w życie ustawy o fundacji rodzinnej dokona przeglądu funkcjonowania poszczególnych przepisów tej ustawy. Następnie przedłoży Senatowi i Sejmowi stosowną informację o skutkach jej obowiązywania, wraz z ewentualnymi propozycjami zmian legislacyjnych. Racjonalny ustawodawca powinien nie tylko kierować się dobrymi praktykami, ale przede wszystkim przestrzegać ustawowych norm prawnych. W konsekwencji czego ewentualne, kompleksowe zmiany - zarówno w sferze prawa prywatnego jaki i podatkowego - powinny zostać wspólnie wypracowane ze środowiskami skupionymi wokół polskiej przedsiębiorczości rodzinnej po 22 maja 2026 r. Krajowa Izba Radców Prawnych nie kwestionuje prawa do wprowadzania zmian uszczelniających system podatkowy, które będą służyły właściwemu, mającemu za cel gromadzenie, reinwestowania i spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów korzystaniu z instytucji fundacji rodzinnej oraz piętnowaniu struktur motywowanych wyłącznie celem tzw. optymalizacji podatkowej. Niemniej jednak, niniejsze powinno nastąpić zgodnie z zasadami wyrażonymi w przytoczonym art. 143 ustawy o fundacji rodzinnej.

Czytaj też w LEX: Fundacja rodzinna jako narzędzie planowania podatkowego >

Krajowa Izba Radców Prawnych odniosła się również do propozycji opodatkowanie osiąganych przez fundację rodzinną przychodów z tzw. najmu krótkoterminowego. Propozycja ta wykracza poza zakres wcześnie sygnalizowanych zmian przez Ministerstwo Finansów. Zwłaszcza w kontekście prowadzenia działalności w zakresie najmu, dzierżawy nieruchomości, dla celów komercyjnych. W ramach nowelizacji ten przejaw dotychczas dozwolonej działalności gospodarczej przez fundację rodzinną, nie będzie traktowane jako tzw. preferowana, a tym samym zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych działalność gospodarcza fundacji rodzinnej. Radcowie postulują o doprecyzowanie definicji najmu krótkoterminowego, poprzez wskazanie przesłanek, których spełnienie kwalifikuje dany rodzaj najmu jako krótkoterminowy. Zaproponowali również brzmienie postanowienia, które jest transparentne wobec dotychczasowego stanowiska organów skarbowych.

Zobacz też w LEX: Praktyczne zastosowanie fundacji rodzinnej >

 

Negatywne konsekwencje dla fundacji rodzinnych

Krajowa Izba Radców Prawnych odniosła się również do propozycji w zakresie opodatkowania osiąganych przez fundację rodzinną przychodów ze zbycia mienia przed upływem wskazanego terminu. Projektowane przepisy uderzają w fundacje rodzinne, które nie powstały w celach optymalizacyjnych, lecz po prostu mają kontynuować inwestycje rozpoczęte przez fundatora lub są zmuszone do sprzedaży majątku. Przytoczone zostało stanowisko Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, w ramach którego, na podstawie tzw. opinii zabezpieczającej, potwierdzone zostało, że fundacja rodzinna może dokonać rozporządzenia kluczowego dla niej aktywa, w krótkim okresie od upływu terminu od jego wniesienia. Na koniec zaproponowano rozwiązanie, oparte o mechanizm, który powodowałby, że w przypadku wypłaty z fundacji rodzinnej środków uzyskanych z rozporządzenia przez fundację rodzinną aktywa wniesionego lub przekazanego nieodpłatnie do fundacji rodzinnej lub nabytego przez fundację rodzinną od podmiotu powiązanego, przed upływem określonego okresu, zastosowanie miałaby stawka sankcyjna w wysokości 25 proc. CIT.

Więcej na stronie Senatu: https://www.senat.gov.pl/prace/proces-legislacyjny-w-senacie/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawy-uchwalone-przez-sejm/ustawa,1924.html

Czytaj również: Opodatkowanie fundacji rodzinnych - Sejm uchwalił zmiany