Gdy sprzedawca wysyła nabywcy na swój koszt sprzedany towar, korzystając z usług przewoźnika (spedytor, kurier) działającego na zlecenie sprzedawcy, to dokonanie dostawy towaru ma miejsce już z chwilą wydania towaru temu przewoźnikowi. W tym też momencie powstaje obowiązek podatkowy od sprzedanych towarów, o ile wcześniej sprzedawca nie otrzymał zapłaty.

Przyjrzyjmy się temu na przykładzie podatnika (sprzedawcy), który w ogólnych warunkach sprzedaży (OWS) wprowadził zapis o treści: „Moment wydania towaru przewoźnikowi (spedytorowi, kurierowi) przez sprzedawcę jest momentem dokonania dostawy w rozumieniu przepisów ustawy o VAT). Z chwilą dokonania dostawy przechodzą na nabywcę korzyści i ryzyka związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo utraty lub uszkodzenia rzeczy”.

 

Dostawca przenosi na przewoźnika prawo do rozporządzania towarem

Artykuł 19a ust. 1 ustawy o VAT formułuje ogólną zasadę, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów i powinien być rozliczony za ten okres. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru jest co do zasady wydanie towaru. Dokonanie dostawy towary, o którym mowa w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, jest związane z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na inny podmiot.

Zatem określenie momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku dostawy towaru za pośrednictwem przewoźnika (kuriera, spedytora) wymaga określenia, kiedy następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W sytuacji gdy towar jest wysyłany przez dostawcę do nabywcy za pośrednictwem przewoźnika, dokonanie dostawy towaru następuje z chwilą wydania towaru podmiotowi, który jest zobowiązany do jego dostarczenia, z tym bowiem momentem dostawca przenosi na przewoźnika prawo do rozporządzania towarem jak właściciel.

W analizowanym przypadku, gdy zakupiony towar zostanie przekazany przez sprzedawcę przewoźnikowi (spedytorowi, kurierowi), to zgodnie zapisami postanowień OWS – następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem, będącym przedmiotem dostawy, jak właściciel. Tym samym, w momencie wydania towaru dokonana zostanie dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Zatem dzień wydania towaru przewoźnikowi (spedytorowi, kurierowi), celem dostarczenia go do nabywcy, jest dniem dokonania dostawy. W konsekwencji w tym momencie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu takiej  transakcji, w myśl art. 19a ust. 1 ustawy o VAT.

Czytaj w LEX:  VAT: to wydanie towaru przewoźnikowi określa moment powstania obowiązku podatkowego > >

 

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przekazywania towaru przewoźnikowi

Podsumowując, w sytuacji gdy towar jest wysyłany do nabywcy za pośrednictwem przewoźnika (spedytora), i w tym momencie przechodzą na przewoźnika (spedytor) ryzyka związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo utraty lub uszkodzenia rzeczy, to obowiązek podatkowy powstanie u sprzedającego z momentem przekazania towaru przewoźnikowi (spedytorowi)

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 lipca 2024 r., 0114-KDIP1-3.4012.270.2024.1.PRM).

Należy zastrzec, że odmiennie należałoby ustalać moment dokonania dostawy towaru lub powstania obowiązku podatkowego w sytuacji:

  • gdyby przed dokonaniem dostawy towaru sprzedający otrzymał całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę (zob. art. 19a ust. 8 ustawy o VAT);
  • gdy warunki dostawy towaru  regulowałyby tzw. Reguły INCOTERS;
  • dostaw dokonywanych na rzecz podatnika ułatwiającego dostawy towarów (poprzez użycie interfejsu elektronicznego) oraz przez tego podatnika (zob. art. 19a ust. 4, ust. 8 ustawy o VAT);
  • gdy, dostawa towaru dokonywana byłaby w ramach tzw. sprzedaży ciągłej rozliczanej okresowo (zob. art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT).  

Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy