Z wnioskiem o interpretację podatkową wystąpił mężczyzna prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie usług prawnych (69.10.Z Działalność prawnicza), który jest czynnym podatnikiem VAT. Jest aplikantem radcowskim współpracującym z kancelarią prawną. 

Zaznaczył, że przewidziany przez kancelarię regulamin wymaga noszenia: garnituru, eleganckiej koszuli oraz krawatu. Odzież ta będzie przez niego wykorzystywana wyłącznie w prowadzonej działalności gospodarczej, wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Dopuszcza on jednak możliwość, że pewne, pojedyncze elementy ubioru mogą być wykorzystywane prywatnie. Odzież nie będzie opatrzona logo kancelarii. Mężczyzna argumentował jednak, że utraciła ona charakter osobisty.

Zapytał, czy w tej sytuacji może odliczyć VAT od zakupu. Jego zdaniem tak, gdyż będzie wykorzystywał odzież do świadczenia usług na rzecz kancelarii, a wydatki udokumentuje fakturami VAT.

Warunki odliczenia VAT

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odpowiedział, że nie. Zaznaczył, że aby przedsiębiorca mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika VAT, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Należy też wykazać fakt istnienia bezpośredniego związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku jest również akcentowany w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia stroju firmowego (odzieży służbowej). Jednak dany strój można uznać za ubiór służbowy, gdy jego używanie przez pracownika odbywa się w ramach realizacji nałożonego na niego obowiązku oraz gdy posiada on charakterystyczne cechy, dzięki którym traci charakter osobisty i które uniemożliwiają wykorzystanie go do celów prywatnych (np. logo firmy, charakterystyczny krój i kolor). Takie stroje ułatwiają klientom i kontrahentom identyfikację pracowników firmy. Ponadto poprzez oznaczenie logo mogą być skutecznym narzędziem jej promocji i reklamy, zapewniając w ten sposób spójny przekaz marketingowy. Jeżeli stroje pracownicze spełniają wskazane kryteria, wówczas wydatki na ich nabycie mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Garnitur bez prawa do preferencji

Dyrektor KIS stwierdził jednak, że skoro odzież nie jest oznaczona logo ani w inny sposób, to nie spełnia warunków uznania jej nabycia za związane z działalnością gospodarczą. 

Uzasadniał, że uzyskiwanie przychodów (obrotów) z działalności gospodarczej nie jest uzależnione od rodzaju noszonej odzieży. Obowiązujące zasady życia społecznego wymagają, aby osoby prowadzące swoje interesy w ramach działalności gospodarczej miały schludny wygląd, podobnie zresztą, jak osoby zatrudnione w innych zawodach. Schludny wygląd niezbędny jest też poza sferą działalności gospodarczej, np. w pracy w szkole czy urzędzie. Mimo iż w kancelarii prawnej dbałość o wizerunek zewnętrzny jest bardzo istotna, jednak nie można tu mówić o sytuacji znacząco odbiegającej od ogólnie przyjętych norm społecznych.

Dlatego, jak podkreślił dyrektor KIS, podatnik nie będzie uprawniony do odliczenia podatku VAT w całości ani w części od wydatków poniesionych na zakup ubrań (garnitury, eleganckie koszule oraz buty), których posiadanie wynika z zawartej z kancelarią umowy.

Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 16 października 2023 r., nr 0112-KDIL1-3.4012.391.2023.4.JŚ