Na potrzeby ustawy podatkowej ustawodawca zdefiniował budowlę jako obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. W definicji budowli charakterystyczne jest to, że wymienione rodzaje obiektów budowlanych stanowią grupy rozłączne, bowiem każdy obiekt budowlany może być zaliczony tylko do jednej z kategorii - budynków, budowli lub obiektów małej architektury. Urządzenia budowlane – w tym przyłącza i urządzenia instalacyjne, to z kolei urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym.

Pojęcie "bezdotykowej myjni samochodowej" bierze się od funkcji, jaką spełnia ten obiekt. Posługując się taką nazwą możemy mieć do czynienia z budynkiem, budowlą, ale niewykluczone jest również to, że w kwestiach podatkowych będzie to urządzenie budowlane. Tak jak inne obiekty budowlane, obiekty w postaci myjni samochodowych niespełniające definicji budynku istotnej dla opodatkowania podatkiem od nieruchomości, niekoniecznie pozostają poza tym opodatkowaniem. Dla opodatkowania każdorazowo należy badać okoliczności stanu faktycznego pod kątem spełniania wymogów kwalifikacji obiektu jako przedmiotu opodatkowania.

Czytaj również: Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości po wyroku TK >>

Sprawa myjni samochodowej w sądowych instancjach

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę wniesioną na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie w przedmiocie podatku od nieruchomości. Kwestią sporną stała się kwalifikacja bezdotykowej myjni samochodowej stanowiącej przedmiot opodatkowania. Zdaniem Sądu, nie budził wątpliwości fakt, że myjnia wielostanowiskowa kontenerowa jako obiekt wykorzystywany w działalności gospodarczej nie spełnia cech budynku w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Sąd uznał za prawidłowe rozumowanie organów podatkowych, że budowlę tworzą wszystkie elementy myjni (kontener oraz elementy konstrukcyjne wraz z urządzeniami i instalacjami), ponieważ stanowią części składowe całego obiektu, a pomiędzy elementami budowlanymi i niebudowlanymi obiektu myjni istnieją powiązania fizyczne i funkcjonalne, tworzące gospodarczą całość.

W złożonej skardze kasacyjnej skarżący zarzucił jurysdykcji bezzasadne przyjęcie, że przedmiotowa myjnia samochodowa wraz z kontenerem oraz urządzeniami do mycia samochodów stanowi budowlę niebędącą budynkiem. Jego zdaniem, jeżeli urządzenia myjące zainstalowane w myjni mają jedynie charakter urządzeń technicznych, obiekt posiada fundamenty, dach oraz instalacje wewnętrzne i zewnętrzne, a za pomocą przyłączy jest połączony z sieciami zasilającymi media, obiekt myjni w całości stanowi budynek trwale połączony z gruntem. W swoim stanowisku pomija istnienie przegród budowlanych wydzielających obiekt z przestrzeni. Autor skargi podważa prawidłowość argumentacji przyjętej przez sąd pierwszej instancji, zwracając uwagę na brak faktycznych podstaw do zakwalifikowania obiektu myjni do kategorii budowli. Co więcej podniósł, że sąd rozstrzygając sprawę nie uwzględnił faktu, że organ podatkowy przy ustalaniu podstawy wymiaru podatku od nieruchomości był związany treścią informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków. 

Bezdotykowa myjnia samochodowa to budowla 

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 sierpnia 2022 r., sygn. akt III FSK 1902/21). Bezdotykowa myjnia samochodowa jest budowlą w całości podlegającą opodatkowaniu (zarówno część budowlana, jak i część techniczna), dlatego w zaskarżonym wyroku WSA prawidłowo uznał brak możliwości zakwalifikowania spornego obiektu jako budynku. NSA zwrócił uwagę na orzecznictwo sądów administracyjnych, które w sprawach podatku od nieruchomości przyjmuje, że spełnienie przesłanki „wydzielenia z przestrzeni” odnosi się do zakreślenia granic obiektu poprzez istniejące przegrody budowlane. Dlatego analogicznie uznał, że obiekt wolnostojący, parterowy, otwarty, z przelotowymi stanowiskami myjni nie posiada przegród koniecznych do uznania go za budynek. Bezdotykowa myjnia samochodowa jest obiektem budowlanym, nie jest budynkiem i stanowi wolnostojące urządzenie techniczne, a niezwiązana z innym obiektem składa się z połączonych ze sobą elementów stanowiących spójną, funkcjonalną całość cechującą się określonym typem budowy w zależności od parametrów pracy i przeznaczenia. Dzięki temu pozwala na realizowanie funkcji, dla której została stworzona. Myjni bezdotykowej nie można "rozbijać" na czynniki (elementy) i oceniać odrębnie każdy z takich elementów z punktu widzenia ustaw podatkowych czy Prawa budowlanego (wyrok NSA z 25 sierpnia 2018r. sygn. II FSK 1418/18).

 


Znaczenie zapisów ewidencji gruntów i budynków

Na marginesie należy wskazać, że organ podatkowy nie może samodzielnie dokonywać klasyfikacji funkcji nieruchomości, lecz powinien odwołać się do odpowiednich zapisów ewidencji gruntów i budynków. Co do zasady o sposobie kwalifikacji gruntu (budynku) dla celów podatkowych w podatku od nieruchomości nie tyle decyduje sposób rzeczywistego wykorzystania nieruchomości, a jej funkcje (przeznaczenie) ujawnione w ewidencji gruntów i budynków. Tego typu dane zawarte w ewidencji można podzielić na dane bezwzględnie wiążące organ podatkowy oraz dane o względnej mocy wiążącej (takie, których zgodność z rzeczywistym stanem prawnym lub faktycznym może być w wyjątkowych sytuacjach weryfikowana).   

Tym samym organ podatkowy czasami jest zobligowany do pominięcia informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków, jeżeli są sprzeczne z prawnie wiążącymi danymi innego rejestru publicznego. Ewidencja gruntów i budynków stanowi rejestr publiczny wiążący co do zasady organy podatkowe i sądy, w zakresie danych w niej formalnie ujawnionych, przy wymiarze podatków i innych świadczeń. Jedynie podatkowe zakwalifikowanie obiektu jako budynku nakłada na organ obowiązek posłużenia się danymi z ewidencji przy ustalaniu podstawy opodatkowania.