Chodzi o zmiany wprowadzone przez ustawę z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023, poz. 1463). 31 sierpnia weszła w życie nowelizacja o PCC wprowadzająca ulgę w podatku od czynności cywilnoprawnych, która ma wspierać osoby kupujące pierwsze mieszkanie na rynku wtórnym.
W art. 9 ustawy o PCC, który określa zwolnienia przedmiotowe, wprowadzono nowy pkt 17. Stanowi on, że zwolniona z podatku jest sprzedaż, której przedmiotem jest:
- prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
- prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego
- jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach.
Wyjątek dotyczy osób, które w dniu zawarcia umowy sprzedaży posiadają lub przed tym dniem posiadały udział w takich prawach, ale jego wysokość nie przekracza lub nie przekraczała 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia. One mogą skorzystać ze zwolnienia.
Przepisy nie określają jednak wprost, czy liczą się też nieruchomości położone za granicą. Resort finansów wyjaśnia, że tak.
- Zwolnienie określone w art. 9 pkt 17 ustawy o PCC nie przysługuje, gdy kupujący posiada prawo własności do domu lub mieszkania poza granicami Polski. Organy podatkowe mają uprawnienia do wymiany informacji podatkowych z innymi państwami, dla celów stosowania i wykonywania przepisów prawa podatkowego – wyjaśnia Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie Prawo.pl.
Czytaj również: Będzie dodatkowy podatek od wielu mieszkań >>
Ważne oświadczenie kupującego
W jaki sposób będzie weryfikowany fakt, czy kupujący nie posiada innych nieruchomości?
-Tak jak dotychczas przy innych ulgach notariusz będzie pobierał jako płatnik oświadczenie od strony umowy, że nie posiada ona innych nieruchomości – mówi Maciej Celichowski, notariusz, rzecznik prasowy Rady Izby Notarialnej w Poznaniu.
Wyjaśnia, że zgodnie z art. 56 ustawy kodeks karny skarbowy (k.k.s.) podanie w oświadczeniu nieprawdziwych informacji może stanowić - w zależności od wysokości narażonego na uszczuplenie podatku - przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.
Zgodnie z art. 56 par. 1 k.k.s. podatnik, który składając płatnikowi oświadczenie podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Art. 56 par. 2 k.k.s. stanowi, że jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. Par. 3 tego samego artykułu stanowi, że jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
W drugim półroczu 2023 wartość graniczna pomiędzy wykroczeniem a przestępstwem wynosi 18 000 zł.
Podatnik składa takie oświadczenie również m.in. w sytuacji, gdy chce skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Osoba korzystająca z ulgi nie może być właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, który stanowi odrębną nieruchomość.
Trudniej będzie sprawdzić cudzoziemców
Piotr Prokocki, doradca podatkowy, szef praktyki podatkowej w kancelarii Penteris, zwraca jednak uwagę, że w praktyce posiadanie prawa własności nieruchomości w innym kraju może być trudne do zweryfikowania.
- W przypadku polskich rezydentów podatkowych organy podatkowe mogą dość łatwo ustalić, czy dana osoba posiada prawo własności innej nieruchomości mieszkalnej. Jednak w przypadku cudzoziemców weryfikacja zwolnienia jest o wiele bardziej skomplikowana. Organy podatkowe musiałyby zbierać takie informacje w poszczególnych krajach. W praktyce może się więc okazać, że cudzoziemcom łatwiej będzie skorzystać ze zwolnienia z PCC – mówi Piotr Prokocki.
Zwolnienie także dla gruntu i garażu
Ministerstwo Finansów potwierdza, że zwolnienie z PCC przysługuje także w przypadku, gdy dana osoba nabywa dom z ogródkiem i garażem albo mieszkanie z miejscem postojowym.
Resort wyjaśnia też, że w przypadku sprzedaży nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, zwolnieniem od PCC objęta jest także sprzedaż gruntu zabudowanego budynkiem jednorodzinnym, który stanowi jego część składową. - Dotyczy to również garażu, jeżeli stanowi on część składową tego gruntu. W takim przypadku zwolnieniu od PCC podlega nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem mieszkalnym wraz z będącym jej częścią składową garażem - wyjaśnia MF.
Jeżeli w jednym akcie notarialnym przedmiotem sprzedaży jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczącego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, wraz z przynależną komórką lokatorską lub miejscem postojowym, zwolnieniem objęta będzie także sprzedaż komórki lokatorskiej lub miejsca postojowego, gdy stanowią pomieszczenia przynależne związane z własnością lokali i nie mogą być przedmiotem odrębnej własności.
-To korzystna dla podatników interpretacja. Pozostają jednak wątpliwości co do innych zabudowań, np. w sytuacji, gdy częścią składową nieruchomości jest mały warsztat – mówi notariusz Maciej Celichowski.
Zwolnienie pozwoli zaoszczędzić
Przypomnijmy, że celem zwolnienia ma być poprawa sytuacji osób, które kupują swoje pierwsze lokum. Będą mogli zaoszczędzić dzięki temu od kilku do kilkunasty tysięcy złotych, w zależności od ceny zakupu.
Zgodnie z art. 7 ustawy o PCC stawka podatku wynosi 2 proc. od ceny zakupu ustalonej w akcie notarialnym. Obowiązek zapłaty podatku ciąży na kupującym mieszkania na rynku wtórnym. Przykładowo, jeśli wartość nieruchomości wynosi 600 tys. zł, to kupujący płaci 12 tys. zł podatku PCC.
Zakup mieszkania na rynku pierwotnym jest opodatkowany VAT, wliczonym w cenę, który jest płacony przez dewelopera. Transakcja opodatkowana VAT nie podlega już PCC.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
