Sejm przeprowadził w piątek pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy o VAT, którego celem jest ułatwienie małym przedsiębiorstwom prowadzenie transgranicznej działalności gospodarczej. Projekt został skierowany do dalszych prac w komisji finansów. 

Zmiany wynikają z konieczności implementacji dyrektywy Rady (UE) 2020/285 zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE oraz rozporządzenie (UE) nr 904/2010. Zmienione przepisy powinny obowiązywać w krajach UE od 1 stycznia 2025 r.

Czytaj również: Kto skorzysta ze zwolnienia z VAT w innych krajach UE >>

- Projekt pozwoli na korzystanie ze zwolnienia w VAT w Polsce przez małe przedsiębiorstwa mające siedzibę działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim UE. Z drugiej strony polskie małe przedsiębiorstwa będą mogły również korzystać ze zwolnienia z VAT w innych państwach członkowskich UE. Zmiany są zatem skierowane do małych przedsiębiorstw prowadzących działalność w różnych państwach członkowskich UE – uzasadnia Ministerstwo Finansów. 

Limit 200 tys. zł zostaje bez zmian

Chodzi o zwolnienie podmiotowe z VAT, którego limit wynosi w Polsce 200 tys. zł. Zwolnienie przysługuje podatnikom, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 tys. zł (nie wlicza się kwoty podatku). Podatnicy ci mogą jednak wybrać dobrowolnie opodatkowanie VAT. Dla firm rozpoczynających działalność limit jest liczony proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w trakcie roku.

Mimo iż minister finansów Andrzej Domański zapowiadał w kwietniu br., że limit zostanie podniesiony do 240 tys. zł, to ostatecznie MF wycofało się z takich planów.  - Procedowany obecnie projekt ustawy zmieniającej ustawę o VAT – implementującej dyrektywę 2022/285 – nie przewiduje podwyższenia limitu wartości sprzedaży uprawniającego do korzystania ze zwolnienia podmiotowego w VAT – poinformowało Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie Prawo.pl.

Kto skorzysta ze zwolnienia w innym państwie

Podstawowym celem projektu jest ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej małym firmom na terenie całej Unii. Obecnie problem polega na tym, że firmy z zagranicy, które rozpoczynają sprzedaż w Polsce, rozliczają VAT od pierwszej sprzedaży w naszym kraju. Podobnie jest w przypadku małych firm z Polski, działających w krajach UE, co oznacza konieczność rejestracji w danym kraju na potrzeby VAT.

Ministerstwo Finansów planuje, że małe przedsiębiorstwa będą mogły korzystać ze zwolnienia transgranicznie pod warunkiem rejestracji w państwie siedziby działalności gospodarczej oraz składania kwartalnie informacji o obrotach osiąganych w każdym państwie członkowskim UE. Dodatkowo podatnicy korzystający ze zwolnienia w państwie członkowskim, w którym nie posiadają siedziby działalności gospodarczej, będą obowiązani – poza limitem krajowym zwolnienia – do przestrzegania także ogólnego limitu unijnego (100 tys. euro). Po przekroczeniu jednego z tych limitów prawo do zwolnienia przestanie przysługiwać.

Zgodnie z projektem podatnik posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju i którego roczny obrót na terytorium Unii Europejskiej nie przekroczył w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 100 tys. euro, będzie mógł skorzystać ze zwolnienia w innym państwie, na warunkach określonych przez to państwo członkowskie, jeśli roczny obrót podatnika w tym państwie członkowskim nie przekroczył kwot określonych przez to państwo. By skorzystać ze zwolnienia, podatnik składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego powiadomienie o zamiarze skorzystania ze zwolnienia w państwie członkowskim innym niż Rzeczpospolita Polska, zwane dalej „uprzednim powiadomieniem”.

Ministerstwo Finansów szacuje, że skorzysta na tym ok. 10 tys. podatników, w tym ok. 6 tys. dokonujących wpłat do US z tytułu VAT.

Zmiany w opodatkowaniu imprez zdalnych

Zmiany będą też dotyczyć usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy oraz usługi pomocnicze związane z usługami wstępu na te imprezy, w przypadku gdy obecność jest wirtualna. Dla podatników VAT świadczących tego typu usługi na rzecz podatnika, projekt zakłada zmianę reguł miejsca opodatkowania tych usług z miejsca, w którym imprezy faktycznie się odbywają, na tzw. zasady ogólne, czyli opodatkowanie usług w miejscu siedziby usługobiorcy. W przypadku imprez odbywających się na terytorium UE, w innych państwach członkowskich niż siedziba usługodawcy, nie będzie generalnie konieczności rejestrowania się i rozliczania VAT w miejscach, gdzie imprezy te się odbywają. Rozliczenie VAT nastąpi w państwie siedziby usługobiorcy. VAT rozliczy zasadniczo nabywca tych usług na zasadzie mechanizmu odwrotnego opodatkowania (reverse chargé).

W przypadku podatników VAT nabywających usług wstępu na tego typu imprezy, transmitowane usługi będą opodatkowane w miejscu siedziby usługobiorcy. To oznacza, że usługobiorca nie będzie musiał rozliczać VAT w innych państwach członkowskich UE, w tym m.in. występować o zwrot podatku naliczonego, jeżeli nie posiada rejestracji w państwie, w którym odbywa się impreza (tzw. VAT refund).

W przypadku świadczenia tych usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami nastąpi zmiana zasady ustalania miejsca świadczenia usług z miejsca, w którym działalność ta jest faktycznie wykonywana, na miejsce siedziby konsumenta. Podatnik będzie musiał identyfikować miejsce zamieszkania finalnego konsumenta, tj. miejsce, do którego będzie następowała transmisja. W przypadku konsumentów z UE, podatnik będzie musiał rozliczyć VAT oddzielnie w każdym z krajów siedziby konsumenta. Co do zasady, taki podatnik powinien zarejestrować się
i opłacać VAT w każdym z państw członkowskich UE. Na terytorium UE podatnicy będą mogli jednakże skorzystać z procedur szczególnych i rozliczać VAT za pośrednictwem OSS. W ramach tych procedur podatnik rozliczy VAT należny w innych państwach członkowskich, unikając konieczności rejestracji na potrzeby VAT oraz obowiązków ewidencyjno-sprawozdawczych w każdym państwie członkowskim, gdzie ma miejsce opodatkowanie.

Dla konsumentów zmiana zasady ustalania miejsca świadczenia usług na miejsce siedziby konsumenta (osoby niebędącej podatnikiem), może spowodować wzrost cen w przypadku niektórych nabywanych usług, w szczególności tych, gdzie działalność ta jest faktycznie (fizycznie) wykonywana poza UE. 

Czytaj również: KSeF od 1 lutego 2026 r. - ustawa opublikowana >>