W rozliczeniu za 2023 r. rodziny mogą skorzystać z podobnych preferencji, jak w latach poprzednich: ulgi na dzieci oraz możliwości wspólnego rozliczenia z dzieckiem (osób samotnych). Od początku 2022 r. obowiązuje też nowa ulga dla rodzin 4+, dzięki której osoba wychowująca co najmniej czwórkę dzieci nie zapłaci podatku do limitu 85 528 zł.
- Należy pamiętać, że w każdej z tych ulg obowiązuje limit dochodu pełnoletnich dzieci. Jego przekroczenie oznacza utratę prawa do preferencji. Warto zwracać na to uwagę szczególnie w wakacje, gdy wielu studentów pracuje – mówi Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w departamencie podatkowym KPMG w Polsce.
Limit ten wynosi dwunastokrotność renty socjalnej obowiązującej w grudniu rozliczanego roku podatkowego. W 2023 r. jest to kwota 19 061,28 zł. W 2022 r. wynosił 16 061,28 zł. (W poprzednich latach był wyjątkowo niski - 3089 zł).
Ministerstwo Finansów wyjaśnia, jak należy rozumieć dochód dziecka. Jest to przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu. Nie można odliczyć zapłaconych w roku podatkowym składek na ubezpieczenie społeczne ani straty z lat poprzednich.
Czytaj w LEX: Opodatkowanie dochodów osób samotnie wychowujących dzieci >
Komu przysługuje ulga na dziecko
Przypomnijmy, że ulgi przysługują na trzy grupy dzieci:
- małoletnie,
- pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Polsce oraz w innych państwach.
Jednak dzieci do 25. roku życia nie mogą uzyskać w roku podatkowym dochodów (z wyjątkiem renty rodzinnej), podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (skala podatkowa) lub art. 30b (np. z giełdy), przekraczających dwunastokrotność renty socjalnej. W tym roku jest to właśnie 19 061,28 zł. Co istotne, w przypadku pozostałych dwóch grup dzieci - niepełnoletnich i niepełnosprawnych - nie trzeba przejmować się limitem.
Czytaj w LEX: Ulga na dzieci na przykładach >
Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w przypadku dzieci małoletnich (do 18. roku życia) nie obowiązuje limit dochodu dziecka uprawniający do skorzystania z tej preferencji. Małoletnie dziecko może mieć np. 40 tys. zł dochodu z reklamy, a rodzic i tak odliczy od podatku kwotę ulgi.
Ulgę odlicza się od podatku. Wynosi ona:
- 1 112,04 zł na pierwsze i drugie dziecko,
- 2 000,04 zł na trzecie dziecko,
- 2700 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
Zwolnienie dla dzieci do 26. roku życia
Warto jednak pamiętać, że młode osoby do 26. roku życia są, co do zasady, zwolnione z podatku dochodowego do limitu 85 528 zł. Wyjątkiem są dochody m.in. z działalności gospodarczej i umów zlecenie, które nie są objęte zwolnieniem. Jak to się ma do limitu ulg?
– Limit 19 061,28 zł odnosi się też do przychodów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT, czyli zwolnienia dla osób poniżej 26. roku życia. Nawet jeśli pełnoletnie pracujące dziecko jest całkowicie zwolnione z podatku, ponieważ jego przychody mieszczą się w kwocie poniżej 85 528 zł, to rodzic może stracić prawo do swojej ulgi, bo dochody dziecka przekraczają 19 061,28 zł – mówi Agata Malicka, współwłaścicielka biura rachunkowego.
Przykład: 21-letni student zaczął w wakacje pracę na podstawie umowy zlecenia. W 2023 r. jego łączne dochody (przychody minus koszty) wyniosą 25 tys. zł. Nie zapłaci podatku, ponieważ skorzysta z ulgi dla młodych. Ale jego matka nie rozliczy się jako samotny rodzic, ani nie skorzysta z ulgi na dziecko.
Limit dochodów rodziców wychowujących jedno dziecko
Co do zasady rodzice mogą skorzystać z ulgi na dziecko niezależnie od tego, ile wynoszą ich własne dochody. Wyjątkiem są rodzice jedynaków. Małżonkowie wychowujący jedno dziecko, którzy zarobią więcej niż 112 tys. zł rocznie, tracą prawo do ulgi rodzinnej. Nie ma znaczenia, czy rozliczą się wspólnie czy indywidualnie. Limit jest wspólny.
Limit dochodów dla rodziców jedynaków wynosi:
- 112 tys. zł dla osób pozostających przez cały rok w związku małżeńskim (łączne dochody),
- 112 tys. zł dla samotnego rodzica,
- 56 tys. zł dla jednego rodzica niepozostającego w związku małżeńskim (lub pozostającego przez część roku).
Podczas obliczania limitu należy wziąć pod uwagę wszystkie dochody (przychody pomniejszone o koszty ich uzyskania) i dodatkowo pomniejszone o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne:
- opodatkowane według skali (stawek 12 i 32 proc.), np. z pracy, z praw majątkowych, emerytur i rent,
- z kapitałów pieniężnych (np. sprzedaży akcji),
- z działalności gospodarczej opodatkowanej 19 proc.
Przykład: Państwo Kowalscy mają jedno małoletnie dziecko, byli małżeństwem przez cały 2023 r. Kobieta osiągnęła 60 tys. zł dochodu na podstawie umowy o pracę. Jej mąż zarobił 80 tys. zł z działalności gospodarczej i dodatkowo 3 tys. zł ze sprzedaży akcji giełdowych. Wspólnie przekroczyli więc limit 112 tys. zł i nie mogą odliczyć ulgi.
Dochody rodziców nie mają jednak znaczenia, jeśli np. w grudniu 2023 r. urodziło im się drugie dziecko. Nawet jeśli zarobili ponad 112 tys. zł, korzystają z ulgi na pierwsze dziecko (za cały rok) i na drugie (tylko za grudzień).
Rozliczenie samotnych rodziców
Z preferencyjnego rozliczenia skorzysta rodzic lub opiekun prawny, będący panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Podatek za 2023 r. będzie określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci.
- Z preferencji mogą skorzystać osoby mające dochody z działalności gospodarczej, jeśli rozliczają się według skali - stawek 12 i 32 proc. Jest to szczególnie korzystne, jeśli ich roczne dochody przekraczają próg 120 tys. złotych. Wówczas mogą uniknąć płacenia stawki podatku 32 proc. – mówi Grzegorz Grochowina.
Preferencja nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
Ulga dla rodzin 4+
Limit dochodów dziecka 19 061,28 zł jest też istotny w przypadku rodziców, którzy wychowują czwórkę lub więcej dzieci.
Ulga dotyczy przychodów z:
- pracy na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy),
- umowy zlecenia,
- z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej(czyli 12 proc. i 32 proc.), podatkiem liniowym 19 proc., 5 proc. stawką (tzw. ulga IP Box) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (niezależnie od stawki podatku)lub
- z zasiłku macierzyńskiego.
Ze zwolnienia z opodatkowania przychodów wynoszących rocznie 85 528 zł. może skorzystać każdy rodzic co najmniej czwórki dzieci. W przypadku dwójki rodziców, będzie więc to kwota 171 056 zł.
- Ulga przysługuje też na pełnoletnie uczące się dzieci do 25 r. życia. Jeśli jednak jedno z tych dzieci przekroczy limit 19 061,28 zł, to rodzice tracą całą ulgę, nawet jeśli trójka pozostałych dzieci spełnia warunki - mówi Agata Malicka.
Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że ulgę 4+ można łączyć z ulgą na dziecko. To oznacza, że rodzina mająca prawo do ulgi 4+ odliczy też od podatku ulgę na czwórkę dzieci.
Zobacz procedurę w LEX: Zwolnienie obejmujące przychody podatników wychowujących co najmniej czwórkę dzieci >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
