Obowiązująca od początku 2019 r. ulga IP Box budzi duże zainteresowanie - głównie przedsiębiorców z branży IT. Programiści prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą składają dziesiątki wniosków o interpretacje, by uzyskać potwierdzenie, że mogą płacić atrakcyjną 5-proc. stawkę podatku od dochodów z praw własności intelektualnej (czyli autorskiego prawa do programu komputerowego), zamiast 19 proc.
Jak wyjaśnia dr Piotr Sekulski, doradca podatkowy, założyciel kancelarii Outsourced.pl, dotychczas organy interpretacyjne wymagały, by to podatnik określił, czy prowadzi działalność badawczo rozwojową i wytwarza IP dające prawo do ulgi IP Box. Dla fiskusa nie było natomiast istotne meritum, czyli na czym de facto polega działalność podatnika. Wymagał natomiast, by to wnioskodawca we własnym zakresie rozstrzygnął, czy podejmowane przez niego czynności są działalnością B+R. Tymczasem interpretacja chroni podatnika pod warunkiem, że to organ podatkowy potwierdzi, iż podatnik prowadzi działalność B+R.
Zobacz procedurę: Innovation Box - preferencyjne opodatkowanie dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej >
- Obecnie dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej sam stwierdza, na podstawie podanego przez podatnika szczegółowego opisu projektu, czy przedsiębiorca prowadzi działalność B+R. To zmiana na plus, ponieważ interpretacje zaczynają coraz bardziej chronić podatników. Przyczyniła się do tego seria wyroków, w których sądy administracyjne kwestionowały wcześniejsze podejście fiskusa – mówi dr Piotr Sekulski.
Zobacz nagranie szkolenia: Ulgi na innowacyjność - IP BOX i B+R >
Czytaj również: Ulga IP Box - jak liczyć wartość kwalifikowanego IP >>
Fiskus sam rozstrzyga, co jest działalnością B+R
Przykładem może być interpretacja z 26 października 2023 r. (nr 0111-KDSB2-2.4011.293.2023.2.KG). Z pytaniem wystąpił mężczyzna prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, który na zlecenie innego podmiotu zajmuje się tworzeniem kodu źródłowego zarówno w zakresie rozwoju istniejących systemów, jak i tworzeniem nowych.
Chciał uzyskać potwierdzenie, czy szczegółowo opisane przez niego prace, polegające na tworzeniu i rozwijaniu oprogramowania, spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej, o której mowa w przepisach ustawy o PIT. Jego zdaniem, prowadzi on działalność twórczą obejmującą prace rozwojowe, a tym samym działalność badawczo-rozwojową. Przemawia za tym m.in. jej twórczy charakter. Istotą tych prac jest pisanie nowych kodów źródłowych, w wyniku czego powstają całkowicie nowe programy komputerowe, podlegające ochronie na podstawie art. 74 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Dyrektor KIS przyznał mu rację. - Na podstawie przedstawionego opisu stanu faktycznego stwierdzam, że tworzenie i rozwijanie oprogramowania opisanego we wniosku wyczerpuje definicję działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o PIT - stwierdził dyrektor KIS.
Jednocześnie podkreślił jednak, że działalnością badawczo-rozwojową nie jest całość usług świadczonych przez mężczyznę, ani też całość prowadzonej przez niego działalności programistycznej. Są to wyłącznie te działania, które ściśle dotyczą tworzenia innowacyjnych rozwiązań służących stworzeniu nowych produktów.
Podobne rozstrzygnięcie w podobnym stanie faktycznym zawiera też m.in. interpretacja z 27 października (nr 0111-KDSB2-1.4011.352.2023.2.EA) i z 31 października (nr 0111-KDSB2-1.4011.354.2023.2.AB).
Zobacz procedurę: Wystąpienie o indywidualną interpretację podatkową >
Sądy po stronie podatników
Jednocześnie sądy administracyjne wciąż wydają wyroki, w których kwestionują wcześniejsze warunkowe interpretacje w sprawie ulgi IP Box albo odmowy wydania interpretacji. Przykładem może być orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 12 października 2023 r. (sygn. I SA/Wr 247/23). Sprawa dotyczyła programisty, który wystąpił do fiskusa z pytaniem, czy m.in. spełnia warunki prowadzenia działalności B+R. Dyrektor KIS wydał postanowienie o pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia, ponieważ - jak uzasadniał - wnioskodawca nie udzielił jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy prowadzi prace rozwojowe.
WSA uchylił to postanowienie, powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 października 2022 r. (sygn. II FSK 243/22). NSA orzekł, że zgodnie z kształtującą się od 2021 r. linią orzeczniczą, odnoszącą się do ulgi IP Box, to organ powinien ocenić, czy podejmowana działalność spełnia cech prac rozwojowych i/lub badań naukowych, a tym samym – czy stanowi działalność badawczo-rozwojową. NSA orzekł podobnie również w innych wyrokach, np. z 23 listopada 2021 r. (sygn. II FSK 1049/21), z 13 stycznia 2022 r. (sygn. II FSK 1333/21), z 1 marca 2022 r. (sygn. II FSK 1467/21), z 28 marca 2023 r. (sygn. II FSK 398/22).
Sprawdź w LEX: Czy istnieje możliwość jednoczesnego stosowania ulgi IP Box z art. 30ca PIT i ulgi na robotyzację z art. 52jb PIT? >
Wciąż istnieje ryzyko sporów w zakresie dochodów i kosztów
Dr Piotr Sekulski zaznacza, że mimo zmiany w podejściu fiskusa, wciąż istnieje duże ryzyko sporów w zakresie ulgi IP Box. Mogą one dotyczyć zakresu dochodu, który można rozliczyć według stawki 5 proc. oraz kosztów w ramach ulgi IP Box.
- Kluczowe znaczenie ma prawidłowe skonstruowanie umowy w zakresie wydzielenia dochodów z praw autorskich oraz to, czy doszło do przeniesienia praw autorskich. Fiskus może kwestionować rozliczenie ulgi IP Box, jeśli podatnik nie wykaże że wytworzył prawa autorskie i następnie doszło do ich przeniesienia. Problematyczny może być również brak ustalonej z kontrahentem metody wydzielenia dochodów z praw autorskich z całości dochodów za świadczenie usług. Nawet uzyskanie korzystnej interpretacji podatkowej nie gwarantuje, że w przyszłości fiskus nie zakwestionuje prawa do ulgi, jeśli wniosek był niezgodny ze stanem faktycznym – mówi ekspert.
Inna kwestia sporna może dotyczyć kosztów. - Podatnicy popełniają najwięcej błędów w zakresie wykazania kosztów kwalifikowanych do wskaźnika nexus, czyli kosztów poniesionych bezpośrednio w celu wytworzenia prawa autorskiego (litera a wskaźnika nexus). Mogą to być np. koszty zakupu oprogramowania, licencji czy komputera. Mimo kilku pozytywnych interpretacji, należy mocno się zastanowić, czy wydatki na usługi księgowe i składki ZUS, stanowią koszty niezbędne do wytworzenia danego oprogramowania – mówi dr Piotr Sekulski.
Sprawdź w LEX: Czy dodatkowe wynagrodzenie może być kwalifikowane do opodatkowania stawką 5% IP box? >
Informatycy częściej wybierają prosty ryczałt
Eksperci wskazują jednocześnie, że popularność ulgi IP Box spada w wyniku wprowadzenia korzystnych dla informatyków zmian w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych.
- Dane dotyczące rozliczenia za 2022 r. pokazują jednak spadek liczby podatników PIT korzystających z IP Box. Wynika to z faktu, że część osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą wybrała ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, które pozwala programistom skorzystać z również atrakcyjnej stawki 12 proc. Nie muszą przy tym prowadzić szczegółowej ewidencji, która wymagana jest dla celów IP Box – mówi Michał Rodak, doradca podatkowy w Grant Thornton.
Według danych Ministerstwa Finansów, w rozliczeniu za 2022 r. z ulgi skorzystało łącznie 6189 podatników, podczas gdy rok wcześniej było ich 7166. Za spadek odpowiadają podatnicy PIT, których liczba zmniejszyła się o 993 w porównaniu z rozliczeniem za 2021 r. Jednocześnie kwota podatku od dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej zwiększyła się ze 171 mln zł do 205 mln zł.
Sprawdź w LEX: Czy ulgę IP BOX można stosować w sytuacji, gdy oprogramowanie nie jest ukończone? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
