Mimo iż podstawowa stawka ryczałtu dla branży IT wynosi 12 proc., to organy podatkowe zgadzały się przez dłuższy czas, by część usług była objęta stawką 8,5 proc. Niższy ryczałt mogli płacić ci informatycy, którzy nie wykonują usług związanych z oprogramowaniem, z doradztwem w zakresie oprogramowania ani doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (dla których stawka wynosi 12 proc.). Na przełomie 2022 i 2023 r. fiskus zmienił jednak zdanie. Teraz twierdzi w interpretacjach, że informatyk prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w ogóle nie ma prawa do stawki 8,5 proc., musi od całości płacić 12 proc. Większość podatników, którzy zaskarżyli niekorzystne dla nich interpretacje, przegrywa dotychczas przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi.
- Spory dotyczą definicji usług związanych z oprogramowaniem. Na początku roku dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zmienił stanowisko w tej sprawie, mimo iż przepisy pozostały bez zmian. Twierdzi, że co do zasady wszystkie usługi w branży IT są związane z oprogramowaniem i należy je rozliczać stawką 12 proc. ryczałtu. Oprogramowanie ich zdaniem należy rozumieć szerzej niż „programowanie”. Większość wyroków WSA jest na razie negatywna dla podatników, jednak sprawa nie została jeszcze przesądzona. Nie wiadomo, jakie będą kolejne orzeczenia wojewódzkich sądów administracyjnych oraz - przede wszystkim - jak do tej kwestii podejdzie Naczelny Sąd Administracyjny, który musi się w końcu wypowiedzieć merytorycznie. Co istotne, negatywne interpretacje skarbówki nie przekładają się dotychczas na kontrole rozliczeń informatyków. Możemy więc, póki co, spokojnie czekać aż sądy wskażą jaka jest definicja oprogramowania i gdzie leży ten „związek” czynności z „oprogramowaniem” – mówi dr Piotr Sekulski, doradca podatkowy, założyciel kancelarii Outsourced.pl.
Zobacz procedurę w LEX: Zakres stosowania jednolitej stawki ryczałtu 8,5% >
Czytaj również: Ryczałt 8,5 proc. jest, ale coraz trudniej z niego skorzystać >>
Spór o usługi związane z oprogramowaniem
Na razie przewagę przed sądami ma fiskus. Negatywne dla podatnika stanowisko zajął m.in. WSA w Poznaniu w wyroku z 22 czerwca 2023 r. (sygn. I SA/Po 215/23). Sąd przyznał rację fiskusowi, że mężczyzna zajmujący się wdrożeniem systemu informatycznego nie ma prawa do stawki 8,5 proc. ryczałtu. Chodziło o podatnika prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, który na podstawie umowy z firmą informatyczną prowadzi obsługę innych przedsiębiorstw. Zajmuje się projektowaniem i rozwojem technologii informatycznych dla sieci i systemów komputerowych. W praktyce dostosowuje system komputerowy do potrzeb klientów. Czynność ta nie polega natomiast na programowaniu, pisaniu kodu źródłowego.
Wystąpił o interpretację, czy może rozliczać te usługi ryczałtem 8,5 proc. Dyrektor KIS stwierdził jednak, że nie. Argumentował, że system komputerowy, bez względu na stosowane nazewnictwo, to oprogramowanie wspomagające prowadzenie przedsiębiorstwa. Skoro system ten stanowi oprogramowanie to opisane usługi niewątpliwie są związane z oprogramowaniem, a tym samym nie mogą podlegać opodatkowaniu 8,5-proc. stawką ryczałtu. W tej sytuacji przychody podatnika podlegają opodatkowaniu 12-proc. stawką ryczałtu, określoną w art 12 ust. 1 pkt 2b lit. b ustawy ryczałtowej.
Czytaj w LEX: Wniosek o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej na przykładach >
Sąd potwierdził to stanowisko. Zgodnie z wyrokiem system komputerowy to oprogramowanie wspomagające prowadzenie przedsiębiorstwa. Świadczone przez skarżącego usługi są związane z rozwojem systemu (w ramach konfigurowania oraz programowania w systemie). A skoro system ten stanowi oprogramowanie, to opisane usługi niewątpliwie są związane z oprogramowaniem.
- To, że wykonywane przez skarżącego czynności nie polegają na tworzeniu kodów źródłowych, nie oznacza braku związku świadczonych usług z oprogramowaniem. Rację należy przyznać organowi interpretacyjnemu, że usługi związane z oprogramowaniem nie polegają jedynie na tworzeniu programu czy na programowaniu (tj. tworzeniu kodu źródłowego). Usługi związane z oprogramowaniem to usługi, które dotyczą oprogramowania – tworzonego, bądź już stworzonego - przy czym sformułowanie "oprogramowanie" ma tu znaczenie szersze niż tworzenie programu komputerowego – uzasadnia WSA.
To oznacza, że mężczyzna nie może płacić 8,5 proc. Sąd zaznaczył, że trafności jego stanowiska nie mogą potwierdzać wcześniejsze korzystne interpretacje indywidualne. Każda z nich dotyczy bowiem konkretnego podatnika i przedstawionego przez niego stanu faktycznego czy zdarzenia przyszłego.
Sprawdź w LEX: Jakie PKD należy zastosować do działalności polegającej na wsparciu informatycznym klienta, ale bez pisania kodu? >
Fiskus wygrywa większość spraw
Sąd powołał się też na wcześniejsze wyroki innych WSA, które również orzekały o konieczności stosowania stawki 12 proc. Stwierdziły tak: WSA w Łodzi w wyroku z 5 kwietnia 2023 r. (sygn. I SA/Łd 72/23), WSA w Warszawie w wyroku z 6 kwietnia 2023 r. (III SA/Wa 2632/22) oraz WSA w Kielcach w wyroku z 18 maja 2023 r. (sygn. I SA/Ke 157/23).
Podobne stanowisko zajął też WSA we Wrocławiu, który w wyroku z 11 lipca 2023 r. (sygn. I SA/Wr 178/23) odrzucił skargę podatnika na interpretację indywidualną. Chodziło o mężczyznę, który świadczy m.in. usługi związane z architekturą danych, doradztwa IT oraz zarządzania w zakresie projektów IT. Chciała je rozliczać stawka 8,5 proc.
Podkreślił, że w ramach prowadzonej działalności nie wykonuje usług z zakresu tworzenia oprogramowania, czy usług związanych z projektowaniem i rozwojem technologii informatycznych. W ramach świadczonych usług pracuje na już stworzonym oprogramowaniu, (którego nie jest twórcą), a celem jest przystosowanie programu do wymagań klienta i rynku.
Sprawdź w LEX: Jaką stawką ryczałtu powinny być opodatkowana działalność sklasyfikowana w PKWiU 62.01.11? >
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Również zdaniem sądu, czynności, które mężczyzna wskazał w opisie sprawy, mieszczą się w pojęciu usług związanych z oprogramowaniem. Sąd uzasadniał, że świadczone przez skarżącego usługi odnoszą się do istniejących, stworzonych przez inne podmioty programów i mają w istocie charakter doradztwa w zakresie doboru i dostosowania rozwiązań optymalnych z punktu widzenia klienta. Jednak skoro w ich skład wchodzi testowanie wybranych rozwiązań i projektowanie zmian, to niewątpliwie pozostają w związku z oprogramowaniem. Zasadna jest więc stawka 12 proc.
Sprawdź w LEX: Jak opodatkować ryczałtem usługi konfiguracji serwerów i urządzeń sieciowych? >
Korzystny dla podatników wyrok WSA w Gdańsku
Jednak nie wszystkie wyroki WSA są takie same. Odmienne stanowisko zajął WSA w Gdańsku w wyroku z 9 maja 2023 r. (sygn. I SA/Gd 1399/22). Chodziło o mężczyznę świadczącego usługi pozycjonowania i projektowania stron internetowych, a także optymalizowanie stron internetowych pod kątem technicznym oraz inne czynności analityczne. Fiskus uznał, że mieszczą się one w pojęciu usług związanych z oprogramowaniem. Dlatego mężczyzna uzyskuje przychody ze świadczenia usług sklasyfikowanych według PKWiU pod symbolem 62.01.11.0, która są opodatkowane 12 proc. stawką ryczałtu.
WSA uchylił jednak interpretację i potwierdził prawo podatnika do stawki 8,5 proc. - W świetle przedstawionego stanu faktycznego nie było uprawnione postawienie przez organ tezy, że skoro projektowanie struktury i zawartości stron internetowych mieści się w zakresie czynności związanych z oprogramowaniem, to osiągany przez podatnika przychód objęty jest stawką podatkową w wysokości 12 proc. Takich czynności, zgodnie z przedstawionym przez stronę opisem stanu faktycznego, skarżący nie realizuje - orzekł WSA.
Podatnicy pytają co dalej
Negatywne interpretacje oraz wyroki sądów sprawiają, że wielu podatników pyta, jak postąpić w sytuacji, gdy ktoś nie uzyskał wcześniej własnej interpretacji podatkowej potwierdzającej prawo do stawki 8,5 proc.? Jak wskazuje Cezary Szymaś, współwłaściciel biura rachunkowego ASCS-Consulting, informatyk ma kilka możliwości. Po pierwsze, może rozważyć skorygowanie deklaracji i zapłatę zaległego podatku, jak również naliczać na bieżąco według stawki 12 proc. - To rozwiązanie najbardziej zachowawcze, ale z drugiej strony kosztowne - mówi ekspert.
- Po drugie, podatnik może wystąpić z wnioskiem do dyrektora KIS o własną interpretację z pytaniem zarówno o stan faktyczny, czyli prawidłowość dotychczasowych rozliczeń, jak też zdarzenie przyszłe: to rozwiązanie jest z kolei ryzykowne, gdyż otrzymanie interpretacji negatywnej, oznacza konieczność zastosowania się do niej. Istnieje też trzecie rozwiązanie, jeszcze bardziej ryzykowne, czyli uiszczanie tak jak dotychczas stawki 8,5 proc., licząc na to, że przyszłe interpretacje będą się kształtowały korzystniej i fiskus wróci do stanowiska z początku 2022 r. Trudno jednak przewidzieć, jak w przyszłości skarbówka będzie podchodzić do podobnych rozliczeń, gdyż może też swoje obecne stanowisko – a contrario – jeszcze bardziej zaostrzyć – wyjaśnia Cezary Szymaś.
Czytaj też w LEX: Interpretacja indywidualna: treść wniosku a zakres interpretacji - omówienie orzecznictwa >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
