Obie opinie zabezpieczające dotyczą wniesienia aktywów do fundacji rodzinnej i następnie ich reinwestowania. Szef KAS potwierdził, że czynności planowane przez fundatorów nie są unikaniem opodatkowania. Nie może więc być do nich zastosowana klauzula generalna przeciw unikaniu opodatkowania, ponieważ korzyści podatkowe nie pozostają w sprzeczności z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, a sposób działania nie jest sztuczny. Takie stanowisko to dobra wiadomość, gdyż ostatnio szef KAS kilkakrotnie odmawiał wydania opinii zabezpieczających.
Przypomina, że w obrocie funkcjonują obecnie trzy odmowy wydania opinii zabezpieczającej w sprawach dotyczących fundacji rodzinnej oraz trzy opinie zabezpieczające (z 21 grudnia 2023 r, opublikowana 2024 r., z 12 lutego 2024 r., opublikowana 9 kwietnia 2024 r. oraz z 13 września 2024 r., opublikowana 2024 r.).
Pytanie o reinwestycję
W pierwszym przypadku (opinia nr DKP2.8082.6.2024) szef KAS analizował sytuację w której podatnik planuje powołanie fundacji rodzinnej, a następnie wniesienie do niej kapitału założycielskiego oraz aktywów, w tym udziałów w spółkach. W ramach bieżącej działalności rozważa:
- sprzedaż udziałów posiadanych przez fundację zewnętrznemu nabywcy, tj. podmiotowi niepowiązanemu w rozumieniu cen transferowych,
- reinwestowanie środków uzyskanych przez fundację poprzez m.in. nabywanie innych aktywów, w ramach działalności gospodarczej fundacji.
We wniosku wnioskodawca wskazał korzyści podatkowe. Po pierwsze, po stronie fundacji nie powstanie zobowiązanie podatkowe z uwagi na fakt, że zbywanie udziałów mieści się w ramach dozwolonej działalności gospodarczej określonej w art. 5 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej. Przychody z tej działalności będą zwolnione podmiotowo z CIT na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 Ustawy CIT. Po drugie, po stronie wnioskodawcy nie powstanie zobowiązanie podatkowe na gruncie art. 30b ust. 1 ustawy o PIT. Po trzecie, nie powstanie obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej o której mowa w art. 30h ust. 1 ustawy o PIT.
Szef KAS zgodził się, że będą to działania zgodne z przepisami. - Odnośnie do sprzedaży udziałów w spółce w związku z działalnością gospodarczą Fundacji, zamiast bezpośredniej sprzedaży tych udziałów zanim fundacja została ustanowiona, szef KAS doszedł do przekonania, że działania te nie stoją w sprzeczności z ustawą o fundacji rodzinnej - czytamy w opinii zabezpieczającej.
Również druga opinia (nr DKP2.8082.9.2024) dotyczyła sytuacji, w której najpierw powołana zostanie fundacja rodzinna, a następnie wniesione do niej zostaną udziały w innych spółkach. Fundator planuje później sprzedaż udziałów posiadanych przez fundację zewnętrznemu nabywcy oraz reinwestowanie środków poprzez m.in. nabywanie innych aktywów.
- Czynność opisana we wniosku nie spełniała ustawowych kryteriów unikania opodatkowania, ponieważ osiągnięcie opisywanych korzyści podatkowych nie pozostają w sprzeczności z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, a sposób działania nie jest sztuczny. W konsekwencji przyjąć również należy, że do przedstawionych przez wnioskodawcę korzyści podatkowych nie znajdzie zastosowania art. 119a par. 1 ordynacji podatkowej - stwierdził szef KAS.
Czytaj też w LEX: Mariański Adam, Pardej Anita, Fundacja rodzinna jako narzędzie planowania podatkowego>
Nie ma konieczność zmiany ustawy
Eksperci zgadzają się ze skarbówką. Podkreślają też, że nie ma konieczności zmiany ustawy o fundacji rodzinnej, ponieważ obowiązujące przepisy wystarczająco zapobiegają ewentualnym nadużyciom.
- Stanowisko Szefa KAS koresponduje z celem, w jakim powinny być tworzone fundacje rodzinne. Wniesienie i spieniężenie udziałów lub innych instrumentów finansowych nie jest sprzeczne z duchem ustawy, jeśli planujemy reinwestycję środków z takiej sprzedaży z poziomu fundacji - mówi Michał Kwaśniewski, adwokat, partner w Quidea.
Przypomina, że celem fundacji jest gromadzenie, pomnażanie i dystrybucja majątku do jej beneficjentów. Nie powinien natomiast mieć większego znaczenia okres, który upływa od nabycia do sprzedaży aktywów z poziomu fundacji, przy założeniu, że nie dojdzie do dystrybucji do beneficjentów.
Jego zdaniem, nie ma w tej sytuacji potrzeby zmiany przepisów.
- Wnioski płynące z dwóch wydanych przez szefa KAS opinii zabezpieczających przed GAAR to argument za tym, że po pierwsze, obecne przepisy podatkowe – przy im kompromisowej, a nie skrajnej interpretacji – powinny wychodzić naprzeciw zarówno interesom Skarbu Państwa, jak i fundatorów. Po drugie, nie jest potrzebna ich korekta poprzez ustawę nowelizującą. Innymi słowy, przepisy są jasne, dobrze napisane i dają bezpośrednie odpowiedzi co można, a czego nie można robić w kontekście instytucji fundacji rodzinnej. Zarówno wydawane w ostatnim czasie opinie zabezpieczające jak i odmowy wydania takich opinii lub uchwała Rady przeciw Unikaniu Opodatkowania dają jasne wskazówki, kiedy można mówić o agresywnej optymalizacji podatkowej (w postaci instrumentalnego wykorzystania instytucji FR) a kiedy mamy jedynie do czynienia z korzyścią podatkową zgodną z celem i przepisami. Z tych względów, coraz mniej argumentów przemawia za powrotem do pomysłu szybkiej korekty treści przepisów - mówi Michał Kwaśniewski.
Przypomnijmy, że Ministerstwo Finansów wróciło w kwietniu do kontrowersyjnego projektu zmian w podatkach dochodowych (nr UD116), które mają dotyczyć m.in. fundacji rodzinnej. Zgodnie z zapowiedzią opublikowaną na stronie Kancelarii Premiera, planowane są m.in. zmiany uszczelniające w zakresie opodatkowania fundacji rodzinnej. Nie wiadomo na razie, na czym miałoby polegać uszczelnienie tych przepisów. W sierpniu 2024 r., kiedy projekt pojawił się po raz pierwszy, zapowiadano m.in. opodatkowanie stawką 19-proc. podatku sprzedaży majątku przez fundację rodzinną, jeśli sprzedaż nastąpiłaby przed upływem 15 lat od nabycia. MF zapowiada natomiast, że świadczenia wypłacane beneficjentom zostaną objęte daniną solidarnościową, wynoszącą 4 proc. od nadwyżki ponad 1 mln zł.
Według ekspertów, propozycje te naruszają konsensus w zakresie opodatkowania fundacji. Ustawa o fundacji rodzinnej z 22 maja 2023 r. zakłada możliwość rewizji przepisów po upływie 3 lat ich obowiązywania.
Czytaj też w LEX: Blajer Paweł, Odpowiedzialność fundacji rodzinnej>
Czytaj też w LEX: Baklarz Agnieszka Anna, Audyt fundacji rodzinnej>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
