Obowiązująca od 2022 r. ulgę na innowacyjnych pracowników ma być kontynuacją ulgi na badania i rozwój (B+R). Przysługuje przedsiębiorcom, którzy ponoszą wydatki na działalność badawczo-rozwojową, jednak nie mogą ich odliczyć w całości od podstawy opodatkowania w ramach ulgi B+R. Chodzi o firmy, które np. ponoszą straty lub wysokość ich dochodu nie pozwala na odliczenie kosztów kwalifikowanych. Ulga polega na pomniejszaniu kwot zaliczek na PIT przekazywanych przez płatników od wynagrodzeń innowacyjnych pracowników realizujących zadania B+R. Chodzi o pracowników bezpośrednio zaangażowanych w badania i rozwój, których czas pracy przeznaczony na realizację tej działalności wynosi co najmniej 50 proc. ogólnego czasu pracy. Dotyczy to zarówno osób na umowie o pracę, jak też współpracujących na podstawie umowy zlecenie i o dzieło.
Czytaj w LEX: Polski Ład: Ulgi podatkowe dla przedsiębiorców >
Fiskus nie zgadza się na odliczania czasu urlopu
Dotychczas nie było jasne, jak kalkulować 50 proc. proporcji czasu pracy poświęcanego na działalność B+R, gdy pracownik np. jest albo na urlopie, albo na zwolnieniu lekarskim. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał już pierwsze interpretacje, w których zajmuje stanowisko, iż urlop lub inna usprawiedliwiona nieobecność nie mogą być zaliczane do czasu, w którym pracownik jest do dyspozycji pracodawcy.
Przykładem jest interpretacja z 21 sierpnia br. (nr 0114-KDIP2-1.4010.324.2023.2.MR1). Fiskus argumentuje w niej, że czasem pracy jest okres, kiedy pracownik wykonuje zadania zlecone przez pracodawcę. Oznacza to, że nie może być to czas, w którym pracownik jest poza dyspozycją pracodawcy. W konsekwencji urlop, zwolnienie lekarskie, a także okres innej usprawiedliwionej nieobecności, stanowi czas, w którym pracownik nie pozostaje do dyspozycji pracodawcy (w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy) i nie wykonuje pracy. Tym samym - urlopy, zwolnienia lekarskie i inne usprawiedliwione nieobecności nie stanowią czasu pracy i nie powinny być uwzględniane w kalkulacji „ogólnego czasu pracy” w rozumieniu art. 18db ustawy o CIT.
Zgodnie z interpretacją art. 18db ust. 3 ustawy o CIT powinien być rozumiany jako przepis uprawniający spółkę do rozliczenia ulgi na innowacyjnych pracowników w odniesieniu do tych zatrudnionych, których zaangażowanie w realizację działalności B+R wynosi co najmniej 50 proc. czasu pozostawania danego pracownika w dyspozycji spółki w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.
Wcześniej podobne stanowisko dyrektor KIS zajął w interpretacji z 24 lipca 2023 r. (nr 0111-KDIB1-3.4010.272.2023.1.MBD).
Zobacz procedurę w LEX: Polski Ład – Ulga na pracowników zatrudnionych przy działalności badawczo-rozwojowej >
Eksperci nie zgadzają się z fiskusem
Eksperci uważają jednak, że takie podejście jest nieprawidłowe.
- Trudno zgodzić się z takim stanowiskiem. Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych, dotyczącym ulgi B+R, wynagrodzenie za czas urlopu lub choroby stanowi należność z tytułu stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT. Tymczasem ulga na innowacyjnych pracowników przysługuje podatnikom, którzy ponoszą wydatki na działalność B+R, jednak nie mogą ich odliczyć w całości od podstawy opodatkowania w ramach ulgi B+R, gdyż np. ponoszą wysokie koszty działalności B+R, a podstawa opodatkowania jest zbyt niska. Ulga na innowacyjnych pracowników jest więc kontynuacją ulgi B+R. W mojej opinii do ogólnego czasu pracy wlicza się więc również czas urlopu, zwolnienia lekarskiego, urlopu macierzyńskiego, a także okres innej usprawiedliwionej nieobecności. Nie ma więc podstaw do wyłączenia wynagrodzenia za ten czas z kalkulacji ulgi. Należy też zwrócić uwagę, że dla przedsiębiorców takie wyłączenie części wynagrodzenia może stanowić nadmierne obciążenie administracyjne, co zmniejsza opłacalność ulgi - mówi Łukasz Boszko, supervisor w Grant Thornton.
Zobacz procedury:
Orzecznictwo korzystne dla podatników
Przedsiębiorcy wygrywali dotychczas spory dotyczące obliczania czasu pracy na potrzeby ulgi B+R. Przykładem może być wyrok NSA z 1 września 2022 r. (sygn. II FSK 3033/19), zgodnie z którym do kosztów kwalifikowanych należą przychody pracowników B+R zaliczone na podstawie art. 12 ustawy o PIT, w tym sporne wynagrodzenia przysługujące pracownikowi w trakcie urlopu i choroby.
Spór rozpoczął się od interpretacji, w której fiskus stwierdził, że w przypadku nieprzepracowania przez pracownika pełnego miesiąca wynagrodzenie za czas urlopu czy chorobowe nie może stanowić kosztów kwalifikowanych w takiej części, w jakiej czas pracy poświęcony na wykonywanie działalności B+R pozostaje w ogólnym czasie pracy.
Zobacz w LEX: Ulgi na innowacyjność - IP BOX i B+R >
Sądu obu instancji zgodziły się ze spółką, że za okres przebywania na urlopie wypoczynkowym, choroby czy innej usprawiedliwionej nieobecności uzyskują stosowne wynagrodzenie, sfinansowane przez płatnika składek z tytułu tych należności, które stanowi koszt uzyskania przychodów dla jego pracodawcy i jednocześnie koszt kwalifikowany z art. 18d ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT. Nie ma podstaw do wyłączenia przychodów pracownika B+R, gdy nie świadczy on pracy z powodu urlopu czy choroby.
Wcześniej takie stanowisko NSA zajął m.in. w wyroku z 23 listopada 2021 r. (II FSK 1039/21).
- Niestety, korzystne dla podatników orzeczenia sądów administracyjnych nie wpłynęły na zmianę interpretacji. Dyrektor KIS wciąż stoi na stanowisku, że wynagrodzenie za czas urlopu czy choroby nie może stanowić kosztów kwalifikowanych ulgi B+R. Dlatego nie jest zaskoczeniem, że podobne negatywne stanowisko zajmuje również w interpretacjach dotyczących ulgi na innowacyjnych pracowników. Można więc spodziewać się kolejnych sporów, także w zakresie tej ulgi - mówi Małgorzata Boguszewska, adwokat, członkini zespołu w Radzie Podatkowej Konfederacji Lewiatan do spraw tworzenia w Polsce ulgi podatkowej na badania i rozwój.
Czytaj w LEX: Prace badawczo-rozwojowe w księgach rachunkowych >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
