Obowiązujący od 1 października 2025 r. system kaucyjny wciąż budzi wiele pytań. Dotyczą one m.in. rozliczenia opłat handling fee, czyli zwrotu kosztów realizacji obowiązków związanych z kaucjami. Wysokość tej opłaty jest przedmiotem ustaleń między operatorami i sprzedającymi, nie reguluje jej ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (tzw. ustawa opakowaniowa). Ministerstwo Finansów opublikowało na początku września objaśnienia podatkowe w sprawie VAT, jednak nie odniosło się do podatków dochodowych. W najnowszej odpowiedzi na interpelację poselską resort wyjaśnił natomiast, czy opłaty handling fee będą objęte przepisami o cenach transferowych. 

- Ministerstwo Finansów obecnie nie widzi potrzeby wydawania objaśnień podatkowych lub interpretacji ogólnej odnośnie podlegania obowiązkowi dokumentacyjnemu z zakresu cen transferowych w przypadku rozliczeń z tytułu tzw. handling fee. Wynika to z faktu, że rozliczanie tzw. handling fee będzie podlegało obowiązkom wynikającym z przepisów dot. cen transferowych na zasadach ogólnych - napisał wiceminister Jarosław Neneman w odpowiedzi na interpelację poselską nr 12792.

 

Handling fee będzie podlegać cenom transferowym

Wiceminister zaznaczył, że w ocenie MF nie ma potrzeby zmian w przepisach o cenach transferowych w związku z wprowadzeniem systemu kaucyjnego. Wynika to z faktu, że przepisy o cenach transferowych odnoszą się całościowo do obrotu gospodarczego, a nie do poszczególnych branż czy specyficznych transakcji, czy opłat.

- Ewentualne analizy rozliczania tzw. handling fee w systemie kaucyjnym, w kontekście przepisów o cenach transferowych, będą możliwe dopiero po pozyskaniu danych o transakcjach kontrolowanych w tym zakresie. Natomiast system kaucyjny został wprowadzony od 1 października 2025 r., dlatego potencjalne transakcje dotyczące rozliczania tzw. handling fee zostaną zaraportowane, na gruncie przepisów o cenach transferowych, dopiero w 2026 r. (raportowanie TPR odbywa się w terminie do końca 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego). Jednocześnie ewentualne dane do analiz mogą być ograniczone (w przypadku jeżeli transakcje dot. handling fee będą korzystały np. ze zwolnienia dokumentacyjnego dla transakcji krajowych) - wyjaśnia Ministerstwo Finansów.

Do weryfikacji rynkowości rozliczeń z tytułu tzw. handling fee (tak jak w przypadku innych transakcji kontrolowanych) zastosowanie będzie miał art. 11d ustawy o CIT (art. 23p ustawy o PIT), regulujący metody weryfikacji cen transferowych. Weryfikacji dokonuje się, stosując metodę najbardziej odpowiednią w danych okolicznościach, wybraną spośród metod:

  1. porównywalnej ceny niekontrolowanej;
  2. ceny odprzedaży;
  3. koszt plus;
  4. marży transakcyjnej netto;
  5. podziału zysku.

W przypadku gdy nie jest możliwe zastosowanie żadnej z tych metod, stosuje się inną, w tym techniki wyceny, najbardziej odpowiednią w danych okolicznościach. Uwzględnia się przy tym w szczególności warunki, jakie zostały ustalone lub narzucone pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostępność informacji niezbędnych do prawidłowego zastosowania metody oraz specyficzne kryteria jej zastosowania.

Resort przypomina też, że podatnicy mogą wystąpić do szefa KAS o wydanie uprzedniego porozumienia cenowego - decyzji administracyjnej, w której organ uznaje, że cena transferowa w danej transakcji kontrolowanej (z określonym podmiotem lub podmiotami powiązanymi) została ustalona na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.

 

Sprawdź również książkę: CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość >>


Przedsiębiorcy czekają na objaśnienia

- W mojej ocenie z odpowiedzi wynikają dwie bardzo ważne kwestie. Po pierwsze, MF potwierdziło, że rozliczanie tzw. handling fee będzie podlegało obowiązkom wynikającym z przepisów dotyczących cen transferowych na zasadach ogólnych. Po drugie, samo wprowadzenie systemu kaucyjnego nie jest podstawą do zmiany regulacji w zakresie cen transferowych. Niezależnie jednak od przedmiotowej odpowiedzi na interpelację poselską przedsiębiorcy wciąż oczekują objaśnień podatkowych w zakresie rozliczania kaucji i opłat związanych z systemem kaucyjnym (w tym handling fee) na gruncie przepisów o podatkach dochodowych. Poprzestanie na stwierdzeniu, że kaucja jest neutralna podatkowo w PIT i CIT, stanowi przejaw niepoważnego traktowania biznesu, w którym biorą udział podmioty z różnych szczebli łańcucha dostaw, pełniące różne funkcje. Wydaje się, że oczekiwane i pożądane byłoby wydanie objaśnień w podatkach dochodowych na wzór tych dotyczących VAT. Objaśnienia te powinny kazuistycznie odnosić się do różnych zdarzeń gospodarczych oceniając skutki podatkowe z nimi związane - mówi dr Jacek Matarewicz, adwokat, doradca podatkowy, partner w Zimny Matarewicz. 

Sprawdź też w LEX: Jak rozliczać w VAT system kaucyjny w małym sklepie spożywczym? >

 

Kiedy stosuje się przepisy o cenach transferowych

Marta Klepacz, partner w MDDP, przypomina, że zgodnie z przepisami, takie obowiązki z zakresu cen transferowych powstają wówczas, gdy:

  • transakcja odbywa się pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz
  • jej wartość przekracza progi dokumentacyjne określone w ustawie o CIT/PIT.

Kluczowe jest więc ustalenie, czy pomiędzy sklepem a operatorem systemu występują powiązania w rozumieniu art. 11a ustawy o CIT. Co do zasady, ryzyko ich wystąpienia wydaje się ograniczone, ponieważ przepisy ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi jasno wskazują, że akcjonariuszami operatora mogą być wyłącznie wprowadzający produkty. Oznacza to, że typowy sklep nie powinien być powiązany kapitałowo z operatorem. W praktyce jednak możliwe są wyjątki. Duże sieci handlowe – będące jednocześnie wprowadzającymi napoje w opakowaniach (np. w ramach marek własnych) – również mogą powołać własnego operatora, z którym wystąpią bezpośrednie powiązania. W takich konfiguracjach powiązania pomiędzy sklepem a operatorem są realne, a transakcje związane z handling fee, po przekroczeniu ustawowego progu, będą podlegały obowiązkowi sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych.

- Warto też pamiętać, że regulacje o cenach transferowych obejmują nie tylko powiązania kapitałowe, lecz również powiązania osobowe oraz faktyczne. Chodzi tu m.in. o sytuacje, w których te same osoby zasiadają w organach zarządczych lub nadzorczych różnych spółek, o zależności rodzinne pomiędzy właścicielami, a także o przypadki, gdy jedna firma faktycznie wywiera istotny wpływ na decyzje biznesowe drugiej. Takie powiązania nie zawsze są oczywiste, ale w praktyce mogą wystąpić i mieć znaczący wpływ na obowiązki dotyczące cen transferowych. W konsekwencji nawet wtedy, gdy nie ma formalnego związku kapitałowego pomiędzy sklepem a operatorem systemu, relacje osobowe lub faktyczne mogą sprawić, że przepisy o cenach transferowych znajdą zastosowanie - mówi Marta Klepacz.

Zobacz też procedurę w LEX: Samodzielna korekta cen transferowych >

-Jeśli ustalimy, że handling fee rozliczane jest pomiędzy podmiotami powiązanymi, należy porównać wartość tych rozliczeń z odpowiednim progiem dokumentacyjnym. W tym przypadku zastosowanie znajdzie próg 2 mln zł. Jeżeli spełnione są dwie przesłanki – istnieją powiązania i przekroczony zostaje próg wartościowy – rozliczenia z tytułu handling fee należy traktować jako transakcje kontrolowane podlegające obowiązkom dokumentacyjnym i raportowym. W praktyce oznacza to obowiązek przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz zaraportowania ich w formularzu TPR. Choć można się zgodzić z Ministerstwem Finansów, że kwestia dokumentowania handling fee nie wymaga dodatkowych objaśnień, obecne przepisy odnoszą się całościowo do obrotu gospodarczego, a nie do poszczególnych branż czy specyficznych transakcji/opłat. Warto jednak przyjrzeć się ogólnym założeniom systemu i jego uczestnikom, aby ocenić, czy aktualne regulacje zapewniają wystarczającą przejrzystość i ochronę stron. Rozważenia wymaga doprecyzowanie przepisów lub wydanie objaśnień, które uwzględniałyby charakter uczestników oraz przepływów w systemie kaucyjnym - podsumowuje Marta Klepacz.

Czytaj również: ​VAT od systemu kaucyjnego - nadal pozostają wątpliwości

Czytaj też w LEX: Dokumentacja cen transferowych jako element zarządzania ryzykiem cen transferowych >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.