Przed każdym zbliżającym się terminem rozliczenia podatku czy wysyłki do urzędu deklaracji lub jednolitego pliku kontrolnego, w branżowych grupach skupiających księgowych poziom frustracji i zażenowania tym, jak działa administracja w naszym kraju sięga zenitu. W tym roku zbulwersowanie i oburzenie wydaje się ze wszech miar uzasadnione. Termin złożenia zeznań rocznych skumulował się bowiem z terminem naliczenia płac i granicznym terminem do ubiegania się o pomoc z ZUS w ramach tarczy 8.0.
- Atmosfera już była napięta, bo pomimo trzeciej fali pandemii, Ministerstwo Finansów zignorowało apele środowiska księgowego o przedłużenie terminu na rozliczenie PIT. W tym bardzo napiętym okresie ZUS zaszalał z nonszalancją i odciął dostęp do Platformy Usług Elektronicznych (PUE) – zaznacza Edyta Zaniewicz, właścicielka biura rachunkowego ProPIT, autorka książki Compliance w biurze rachunkowym.
Czytaj w LEX: 8 ważnych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które powinny zainteresować polskich podatników VAT >
W komunikacji z serwerem usług wystąpił błąd
“W komunikacji z serwerem usług wystąpił błąd”, “Nie udało się zalogować do PUE, aktualnie obsługujemy maksymalną liczbę użytkowników. Spróbuj później”, “Z powodu przerwy serwisowej portal chwilowo niedostępny”. Takie komunikaty pojawiały się przy pierwszym, dziesiątym, setnym enterze towarzyszącym próbie zalogowania.
- Nawet w tej chwili, o ironio, udzielając tego komentarz sprawdziłam dostępność platformy - “Z powodu przerwy serwisowej portal jest chwilowo niedostępny” – dodaje Edyta Zaniewicz.
Zobacz w LEX: Korekta nowego JPK_VAT (JPK_V7M/JPK_V7K) - szkolenie online >
Trudne życie księgowych i doradców podatkowych
- Z rozrzewnieniem wspominam lata, kiedy jedyne zmiany, jakie zachodziły w podatkach, uchwalane były wyłącznie do 30 listopada danego roku, a obowiązywały od 1 stycznia roku następnego. Zmiany dotyczą jednak także formularzy i systemów elektronicznych. Obsługa coraz większej ilości programów, systemów, portali, platform, posługiwanie się w jednym przypadku danymi autoryzującymi, w drugim przypadku – profilem zaufanym (epuap), zaś w trzecim przypadku - certyfikatem kwalifikowanym nie przyspiesza i nie ułatwia pracy, lecz generuje coraz więcej godzin spędzanych na ich obsłudze. Pół biedy, gdy wszystko dobrze działa, nie zawiesza się, nie spowalnia – komentuje Agnieszka Czernik, doradca podatkowy. Nasza rozmówczyni zwraca uwagę, że awarie mogą zdarzyć się zawsze i wszędzie, i mogą dotyczyć naszego sprzętu (komputer, drukarka, skaner), łączy internetowych, linii energetycznych, konserwacji nadajników, aktualizacji.
Tylko to wszystko trzeba potem udowodnić. Można przywołać tutaj argument o zachowaniu należytej ostrożności i staranności. Jak podpowiada Agnieszka Czernik, nie powinniśmy czekać z wysyłką elektroniczną na ostatnią chwilę. Jednak nie zawsze jest to możliwe, albowiem doradca podatkowy nie jest samotną wyspą. Jest uzależniony od dostarczenia mu dokumentów przez klienta, wyjaśnienie (mailowe, telefoniczne, pisemne) kwestii spornych lub skomplikowanych, także szybkości wymiany informacji z kontrahentami klienta.
Zobacz również:
Podatki w Polskim Ładzie - dużo marchewek, ale też kij >>
Niższy VAT na książki jeszcze nie teraz >>
Systemy Ministerstwa Finansów do poprawy
Przykładem niedziałającego systemu może być e-Urząd Skarbowy na podatki.gov.pl. Według założeń przedstawionych na stronie Ministerstwa Finansów, w jednym miejscu można szybko i wygodnie załatwić sprawy podatkowe, bez konieczności wizyty w urzędzie skarbowym, na poczcie czy w banku. W tym roku również usługa Twój e-PIT została przeniesiona do serwisu e-Urząd Skarbowy. Zeznania przygotowane dla podatników w usłudze Twój e-PIT, miały być udostępnione poprzez e-Urząd Skarbowy, począwszy od 15 lutego 2021 r.
Czytaj w LEX: Jak przejść z papierowego do nowoczesnego biura rachunkowego - nowe technologie w biurze rachunkowym >
- Jednak już w godzinach przedpołudniowych 15 lutego 2021 r. podatnicy nie mogli prawidłowo logować się do systemu ze względu na pojawiające się błędy. Nawet po udanym zalogowaniu się nie były widoczne jakiekolwiek dokumenty na koncie, tak aby można było złożyć zeznanie. Kody autoryzacyjne przychodziły po kilkudziesięciu minutach. Przyczyną awarii prawdopodobnie było przeciążenie - zwraca uwagę Sylwia Loręcka, główny księgowy w firmie Podatki i Rachunkowość Rusek Sp. z o.o..
Czytaj w LEX: Wpływ zmian w przepisach podatkowych na współpracę z klientem w biurze rachunkowym >
W kolejnych miesiącach standardowe rozliczenia PIT z wykorzystaniem usługi Twój e-PIT, polegające głównie na akceptacji sporządzonego w systemie zeznania, przebiegały prawidłowo, ale jeśli chcieliśmy już skorygować niektóre dane, to w wielu przypadkach nie było to możliwe w systemie. Jak twierdzi Sylwia Loręcka, przy „załadowanych” dokumentach źródłowych system nie pozwalał na przykład, przy kosztach pracowniczych, na zwiększenie zastosowanych kosztów uzyskania przychodów. Przy uldze prorodzinnej, szczególnie w przypadku niewielkich dochodów, nie ma natomiast możliwości prawidłowego rozliczenia dodatkowego zwrotu z tytułu ulgi. Pojawiły się przypadki braku możliwości skorygowania zeznania już złożonego przez Twój e-PIT.
Zobacz w LEX: Compliance w biurze rachunkowym - szkolenie online >
To nie koniec problemów podatników. Jak zauważa bowiem Agnieszka Górecka, główna księgowa PGA Accounting, w przypadku złożenia deklaracji PCC-3 lub aktualizacji NIP-8 po terminie, konieczne jest złożenie do urzędu skarbowego w tym samym dniu czynnego żalu. Zdarzają się jednak sytuacje, że niedostępny jest portal podatkowy, gdzie można złożyć ten dokument elektronicznie. – Często też pomimo prawidłowej wysyłki dokumenty nie zostają przetworzone przez system, dlatego konieczne jest sprawdzanie czy udało się pobrać UPO. Czasami trwa to do godziny, a czasami jest to nawet cały dzień oczekiwania – dodaje Agnieszka Górecka. Podkreśla, że bardzo stresujący jest także 25-ty dzień miesiąca, czyli dzień wysyłki JPK – ze względu na przeciążenia serwerów proces elektronicznej wysyłki bardzo się wydłuża. Wysyłka JPK_VAT dla 12 firm normalnie trwa to ok. 15 minut. W poprzednim miesiącu zajęło księgowej około godziny.
Zobacz w LEX: Matryca stawek VAT z symbolami GTU >
PUE ZUS działa, kiedy chce
Kolejnym przykładem nie do końca sprawnie działającego systemu jest Platforma Usług Elektronicznych PUE ZUS.
- Czasowe (czasem kilkugodzinne) ograniczenia dostępu, szczególnie w kolejnych następujących po sobie dniach roboczych tj. 29 kwietnia 2021 r., 30 kwietnia 2021 r., 4 maja 2021 r., 5 maja 2021 r. utrudniają, a wręcz uniemożliwiają pracę. Przykładowo, ograniczony dostęp do platformy skutecznie uniemożliwił niektórym złożenie wniosków o świadczenie postojowe RSP-D i RSP-DK, które można było złożyć tylko do 30 kwietnia 2021 r. – zaznacza Sylwia Loręcka.
Zobacz procedurę w LEX: Tryb i forma przekazywania dokumentów ubezpieczeniowych do ZUS >
Dodatkowo, jak się okazuje, pracodawcy sporządzający listy płac, wypłacający wynagrodzenia w ostatnim dniu miesiąca, nie mieli na przykład możliwości wglądu do zwolnień lekarskich swoich pracowników. Z kolei wnioski o zwolnienie z opłacania składek za marzec i kwiecień 2021 r. RDZ-B7 (przez przedsiębiorców z branż wymienionych w najnowszej Tarczy antykryzysowej) można składać od 4 maja 2021 r., ale ograniczenia w dostępie do platformy nie pozwoliły na ich złożenie już w pierwszych dniach maja.
Czytaj w LEX: Od 16 maja 2021 r. zmiany w zgłoszeniach do ZUS >
Za błędy systemu płaci podatnik
Agnieszka Górecka zwraca uwagę, że przerwy serwisowe lub awarie systemów MF czy innych urzędów są uciążliwe. Dodaje, że utrudniony dostęp powoduje, że pracownik nie może zrealizować danej czynności w krótkim czasie zgodnie z planem. Zamiast tego musi stale sprawdzać, czy narzędzie jest już dostępne. - Korzystanie online z serwisów ZUS, Biznes.gov, portal podatkowy, KRS jest bardzo dobrym rozwiązaniem, ale niestety przerwy techniczne, serwisowe czy awarie powodują wydłużenie pracy przy obsłudze klientów biura rachunkowego. Bardzo często jest tak, że klienci proszą o zrealizowanie danej czynności jak najszybciej, więc pracownik denerwuje się, że nie może tej pracy wykonać szybko i sprawnie, i zająć przejść do innych zadań – zaznacza Agnieszka Górecka
Co w takim razie robić, gdy spóźnimy się z wysłaniem dokumentów z powodu niedziałającego systemu?
Agnieszka Czernik tłumaczy, że we wszystkich przypadkach niedochowania terminów ustawowych, nie pozostaje nam nic innego, jak powołanie się na instytucję czynnego żalu, zawartą w art. 16 par. 1 kodeksu karnego skarbowego, podając jako przyczynę błąd lub awarię systemu informatycznego.
Czytaj w LEX: Instytucja czynnego żalu na przykładach >
Jest to istotne zwłaszcza teraz, po 1 maja, kiedy to awaria urzędowego systemu może dla podatników może zakończyć się mandatem w wysokości 14 tys. złotych (pięciokrotność minimalnego wynagrodzenia ustawowego).
Zobacz więcej: Od maja wielka podwyżka mandatów za wykroczenia skarbowe >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
