Pracą zdalną jest praca wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (art. 6718 k.p.).

Praca może być zatem wykonywana zdalnie:

  • wyłącznie w formie zdalnej,
  • naprzemiennie z pracą realizowaną w biurze, siedzibie pracodawcy itp. miejscu pracy.

Zakładać można, że druga forma – praca naprzemienna, hybrydowa – będzie dużo bardziej popularna. 

Więcej piszemy o tym w Legal Alert

Czytaj również: Nawet gdy to pracownik ma interes w tym, by pracować zdalnie, i tak zapłaci firma>>

Proporcje praca zdalna/praca w biurze

Przepisy Kodeksu pracy (Dz.U. z 2023 r., poz. 240) nie przybliżają w żaden sposób tego, z jaką częstotliwością praca naprzemienna może być wykonywana zdalnie. Jest to kwestia wewnętrznych ustaleń.

Praca zdalna naprzemienna (inaczej niż praca zdalna okazjonalna) powinna zostać uregulowana w porozumieniu z organizacją związkową. Przy braku związku zawodowego pracodawca dokonuje odpowiednich ustaleń w regulaminie pracy zdalnej, skonsultowanym z przedstawicielami pracowników. Ustalenia te powinny obejmować co najmniej zakres regulacyjny wymieniony w art. 6720 par. 6 k.p. Przy braku porozumienia lub regulaminu zasady pracy zdalnej ustalać się będzie indywidualnie z pracownikiem lub określane będą przez pracodawcę w poleceniu pracy zdalnej (w drodze polecenia praca zdalna narzucona będzie mogła zostać w sytuacjach wskazanych w art. 6719 par. 3 k.p. - m.in. w okresie stanu zagrożenia epidemicznego).

W porozumieniu lub  regulaminie określać się będzie w szczególności:

  1. grupę lub grupy pracowników, którzy mogą być objęci pracą zdalną;
  2. zasady pokrywania przez pracodawcę kosztów związanych z pracą zdalną;
  3. zasady ustalania ekwiwalentu pieniężnego lub ryczałtu w związku z używaniem przez pracownika własnych narzędzi, pokryciem kosztów mediów,
  4. zasady porozumiewania się pracodawcy i pracownika wykonującego pracę zdalną, w tym sposób potwierdzania obecności na stanowisku pracy przez pracownika wykonującego pracę zdalną;
  5. zasady kontroli wykonywania pracy przez pracownika wykonującego pracę zdalną;
  6. zasady kontroli w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
  7. zasady kontroli przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych;
  8. zasady instalacji, inwentaryzacji, konserwacji, aktualizacji oprogramowania i serwisu powierzonych pracownikowi narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych.

Czytaj w LEX: Przewodnik po zmianach w prawie pracy 2023 >

Porozumienie lub regulamin mogą  - i powinny - odnosić się do kwestii pracy zdalnej naprzemiennej. Można w nich jednocześnie dookreślić proporcje tej pracy i pracy w zakładzie pracy w sposób bezpośredni (zamknięty), odnosząc się do pewnych granic, w których ustalana może być praca zdalna lub odsyłając do indywidualnych ustaleń dokonywanych z pracownikiem.

Więcej w LEX: Nowelizacja kodeksu pracy - praca zdalna i badanie trzeźwości pracowników >>>

Czytaj w LEX: Koszty pracy zdalnej - PORADNIK >>>

Przykład: W regulaminie pracy zdalnej wskazano, że w wydziale X, w którym praca zdalna naprzemienna może być wykonywana dopuszcza się ustalenie z pracownikami takiej pracy jedynie na piątki.

Przykład: W regulaminie pracy zdalnej wskazano, że w wydziale Y, w którym praca zdalna naprzemienna może być wykonywana dopuszcza się ustalenie z pracownikami takiej pracy na maksymalnie 8 dni w miesiącu kalendarzowym.

Przykład: W regulaminie pracy zdalnej wskazano, że w wydziale Z, w którym praca zdalna naprzemienna może być wykonywana konkretne dni pracy zdalnej ustalana są w indywidualnym porozumieniu zawieranym z pracownikiem.

Dopuścić można również przyjęcie, że w ramach pracy zdalnej realizowane będą tylko pewne czynności i praca ta wykonywana będzie mogła być wówczas, gdy zajdzie potrzeba ich wykonywania (np. przy zamówieniu na drobne elementy odzieżowe, których wykonanie nie wymaga dużego i energochłonnego sprzętu).

Sprawdź w LEX:

 


W ramach jednego dnia?

Wprost z przepisów nie wynika zakaz ustalania pracy naprzemiennej z pracą w zakładzie pracy w ramach jednego dnia. Inaczej niż przy pracy zdalnej okazjonalnej, gdzie wskazuje się na dni takiej pracy, przy pracy naprzemiennej Kodeks pracy nie odnosi się do dni takiej pracy. W żaden właściwie sposób nie dookreśla tego, czym jest praca zdalna naprzemienna (praca częściowo wykonywana w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą).

Ustalenie jednak pracy zdalnej i pracy w zakładzie pracy w ramach tego samego dnia jednak wpływałoby na rozliczanie czasu pracy. Zasadniczo czas pracy tworzy ciągłość od godziny rozpoczęcia pracy do jej zakończenia. Stąd, jeżeli np. pracownik miałby pracować w biurze od 8:00 do 12:00 i potem resztę dnia pracy (4 godz.) wypracować zdalnie to czas przemieszczania się pomiędzy punktami pracy byłby także zaliczany do czasu pracy. Uszczuplałby więc okres rzeczywistego wykonywania pracy przez pracownika.

Inaczej byłoby wówczas, gdyby pracodawca stosował przerywany system czasu pracy. W systemie tym możliwe jest ustalenie w harmonogramie czasu pracy przerwy nie wliczonej do czasu pracy, w wymiarze do 5 godzin.

Podstawa prawna:

art. 6718 , 6720 Kodeksu pracy (Dz.U. z 2023 r., poz. 240).

Sprawdź w LEX: