Obowiązujące przepisy nie definiują pojęcia „gospodarstwo agroturystyczne”, ani „agroturystyka”. Najczęściej – sięgając do potocznego znaczenia tych wyrażeń – rozumie się przez nie świadczenie usług turystycznych przez rolników w ich gospodarstwach. Jednocześnie tego rodzaju działalność podlega przepisom wielu różnych aktów normatywnych, przede wszystkim odnoszących się do wymogów, jakie musi spełnić gospodarstwo rolne, aby móc świadczyć w nim takie usługi oraz kwestii opodatkowania tej działalności.

Czytaj też: Liżewski Sławomir, Usługi turystyczne - poradnik >

Agroturystyka to usługa hotelarska

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 Prawa przedsiębiorców przepisów tej ustawy nie stosuje się do wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Trzeba przy tym pamiętać, że jeżeli podmiot świadczący wskazane tu usługi nie posiada statusu rolnika, jego działalność w pełni podlega pod regulacje Prawa przedsiębiorców – w tym w zakresie dotyczącym formalności związanych z podejmowaniem i finalizacją działalności gospodarczej.

Natomiast ustawa o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych działalność agroturystyczną klasyfikuje, jako usługę hotelarską. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 8 tej ustawy przez usługę hotelarską rozumie się krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie, w obrębie obiektu, usług z tym związanych.

Działalność o charakterze agroturystycznym spełnia te kryteria, a jednocześnie nie została wyłącza przez ustawodawcę z zakresu ustawy o usługach hotelarskich. Oznacza to, że gospodarstwo agroturystyczne musi spełniać przewidziane w niej wymogi. Zresztą ustawa o usługach hotelarskich wprost stanowi w art. 35 ust. 3, że pokoje wynajmowane przez rolników uznaje się za „inne obiekty, w których mogą być świadczone usługi hotelarskie”.

Prawo budowlane wymaga czasami formalności 

W zakresie przepisów budowlanych nie ma żadnych szczegółowych regulacji dotyczących gospodarstw agroturystycznych. Znajdują tu zastosowanie ogólne przepisy dla obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie – zarówno pod względem norm budowlanych, jak i sanitarnych.  W drugim z wymienionych tu przypadków trzeba pamiętać – o czym przypomniał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 10 sierpnia 2016 roku (sygn. akt IV SA/Wr 809/15) – że rolnik wynajmujący pokoje w prowadzonym gospodarstwie agroturystycznym świadczy usługi hotelarskie, a mieszkanie powinno spełniać wymagania sanitarne. W konsekwencji pracownicy Inspekcji Sanitarnej są uprawnieni do wstępu do budynku mieszkalnego, w którym są wynajmowane pokoje turystom, i dokonania czynności w zakresie nadzoru sanitarnego.

Natomiast wymagania prawo-budowlane, jakie musi spełniać gospodarstwo agroturystyczne są ściśle uzależnione od szczegółowych okoliczności konkretnego przypadku. Jeżeli obiekt zmieni swoje przeznaczenie – z gospodarskiego na usługowy lub turystyczny – koniecznym stanie się uzyskanie decyzji o zmianie użytkowania obiektu. Przeważnie wymagane jest także posiadanie decyzji o pozwoleniu na budowę/użytkowanie obiektu, a jeżeli została ona utracona trzeba liczyć się z koniecznością uzyskania opinii rzeczoznawcy budowlanego stwierdzającą bezpieczeństwo użytkowania obiektu. Jednocześnie właściciele lub zarządcy budynków indywidualnego budownictwa jednorodzinnego, zagrodowego i letniskowego zostali zwolnieni z obowiązku posiadania książki obiektu budowlanego

Czytaj też: Opodatkowanie gruntów i budynków gospodarstwa agroturystycznego >

Natomiast fakt, że gospodarstwo agroturystyczne oferuje wynajem mniej, niż pięciu pokoi ma znaczenie właściwie jedynie w z punktu widzenia obowiązków podatkowych. Zgodnie z art. 21 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są dochody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym, osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5.

Podstawa prawna:

Autor: Konrad Dyda - prawnik oraz doktorant z zakresu prawa, właściciel polsko-włoskiej firmy Centrum Usług Prawnych i Biznesowych - Centro Servizi Legali e Commerciali, prezes zarządu w spółce Med&Lex - Klinka Wsparcia Personelu i Jednostek Ochrony Zdrowia oraz w Fundacji Praw Medyka oraz autor Legal Alert-u.