Do takich wniosków doszedł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który oddalił skargę właścicielki mieszkania. Nie uregulowała ona w terminie jednorazowej opłaty za przekształcenie udziału w prawie użytkowania wieczystego we własność. Agencja Mienia Wojskowego wyliczyła jej nową, ale już na mniej atrakcyjnych zasadach, co wywołało sprzeciw. Zdaniem właścicielki lokalu bieg terminu zawiesiła tarcza antycovidowa. WSA był jednak odmiennego zdania.
Czytaj też: Fundusz remontowy we wspólnocie - składka od metra to niewłaściwa praktyka>>
Zawieszenia nie było, bo to sprawa cywilna
Pełnomocnik właścicielki mieszkania powołał się na art. 15 zzr ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Zgodnie z nim termin do wniesienia opłaty jednorazowej, jako termin prawa administracyjnego, uległ przedłużeniu do 15 lipca 2020 r. Oznacza to, że jednorazową opłatę przekształceniową uregulowano w terminie.
Wojewoda był zupełnie innego zdania. Potwierdził, że uchylony już art. 15 zzr ustawy z 2 marca 2020 r. wprowadził zasadę, że w okresie stanu zagrożenia epidemiologicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 terminy prawa administracyjnego nie rozpoczynają się, a rozpoczęte ulegają zawieszeniu. Ale problem w tym, że sprawa przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności jest sprawą cywilną. Z tego powodu również opłata za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności jest opłatą o charakterze cywilnoprawnym (wyrok WSA w Poznaniu z 30 kwietnia 2014 r., sygn. akt. IV SA/Po 1255/13). Wspomniane przepisy jej więc nie dotyczyły.
Czytaj: Sprawy pilne a bieg terminów procesowych i sądowych w czasie pandemii >
Co prawda w toku prac legislacyjnych ustawodawca rozważał rozwiązanie, by doszło również do ustawowego zawieszenia terminów przewidzianych przepisami prawa cywilnego materialnego. Świadczą o tym kolejne wersje projektów ustawy i treść uzasadnienia końcowej wersji projektu, w której mowa o terminach prawa cywilnego. Jednakże w uchwalonej ostatecznie ustawie w treści art. 15 zzr wymieniono jedynie terminy przewidziane w przepisach prawa administracyjnego.
Opłata już na nowych zasadach
Właścicielka mieszkania wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. WSA uznał jednak ją za bezzasadną. Jego zdaniem prawidłowo uznały organy obu instancji, że termin dwóch miesięcy określony w art. 20 ust. 2 ustawy z 20 lipca 2018 r. nie jest terminem przewidzianym przepisami prawa administracyjnego, o którym mowa w art. 15 zzr ustawy z 2 marca 2020 r. Wbrew więc stanowisku właścicielki mieszkania, nie mógł on podlegać zawieszeniu.
Sprawdź: Jaka procedura obowiązuje jeżeli nie została wniesiona w terminie opłata przekształceniowa? >
W opinii WSA niezasadny jest też zarzut nieprawidłowego wyliczenia nowej wysokości opłaty jednorazowej za 18, a nie za 19 lat. Zgodnie z art. 7 ust. 6 ustawy przekształceniowej, opłata jest wnoszona przez okres 20 lat, licząc od dnia przekształcenia.
Z kolei art. 7 ust. 7 ustawy stanowi, że właściciel gruntu w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłaty może zgłosić właściwemu organowi na piśmie zamiar jednorazowego jej wniesienia w kwocie pozostającej do spłaty (opłata jednorazowa). Wysokość opłaty jednorazowej odpowiada iloczynowi wysokości opłaty obowiązującej w roku, w którym zgłoszono zamiar wniesienia opłaty jednorazowej oraz liczby lat pozostałych do upływu okresu, o którym mowa w ust. 6.
WSA przypomniał również treść art. 20 ust. 2 ustawy. Wynika z niego, że jeżeli zaświadczenie potwierdzające przekształcenie zostało doręczone osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych, w przypadku zgłoszenia zamiaru wniesienia opłaty jednorazowej w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania tego zaświadczenia, przysługuje bonifikata od tej opłaty w wymiarze obowiązującym w roku, w którym nastąpiło przekształcenie, pod warunkiem wniesienia opłaty jednorazowej uwzględniającej tę bonifikatę w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania informacji.
W tej konkretnie sprawie biorąc pod uwagę datę odbioru zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie oraz datę złożenia zamiaru wniesienia opłaty jednorazowej, uznać trzeba, że prawidłowo wyliczył organ nową wysokość opłaty jednorazowej.
LINIA ORZECZNICZA: Upływ okresu użytkowania wieczystego gruntu a wygaśnięcie prawa odrębnej własności lokalu znajdującego się w budynku położonym na tym gruncie >
Przepisy są nieprecyzyjne
Prawnicy są podzieleni co do oceny orzeczenia. Wytykają też brak precyzji w uregulowaniach.
- Wyrok WSA w Warszawie porusza ważne zagadnienie charakteru spraw prowadzonych w oparciu o ustawę z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów - wyjaśnia Mariusz Mirosławski, radca prawny, partner w Kancelarii Radców Prawnych Mirosławski Galos Mozes Spj.
Tłumaczy, że sąd stanął na stanowisku, że sprawy prowadzone na podstawie tej ustawy mają charakter spraw cywilnych, w konsekwencji opłata za takie przekształcenie ma charakter cywilnoprawny, a zatem art. 15 zzr ustawy z 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych nie stosuje się. - W mojej ocenie, abstrahując od treści komentowanego stanowiska sądu, z samego uznania, że opłata z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego we własność ma charakter cywilnoprawny nie wynika, że do terminu, o którym mowa w art. 20 ust. 2 ustawy z 20 lipca 2018 r. nie mógł znaleźć zastosowanie skutek z art. 15 zzr ustawy covidowej, czyli zawieszenie biegu terminu w okresie obowiązywania tego przepisu - uważa.
Według niego przede wszystkim zwraca uwagę mieszany charakter ustawy z 20 lipca 2018 r. (ustawa ta reguluje również określone prawa i obowiązki w sferze publicznoprawnej, choćby doręczenie decyzji i zaświadczeń, o których mowa w tej ustawie), a termin do uiszczenia opłaty, o którym mowa w art. 20 ust. 2 cyt. ustawy, od zachowania którego strona nabywa prawo do bonifikaty, może być uznany za termin prawa administracyjnego do dokonania czynności kształtującej jej prawa i obowiązki w rozumieniem art. 15 zzr ust. 1 pkt 2 ustawy covidowej.
Prawnicy także zwracają uwagę, że problemu nie byłoby, gdyby przepisy były jasne. - Nieprecyzyjne są przepisy zarówno ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego (dwojaki, mieszany : administracyjny i cywilnoprawny charakter przepisów) jak i art. 15 zzr ustawy covidowej, który obecnie już nie obowiązuje. Użyty w tym przepisie zwrot „terminy prawa administracyjnego”, jak widzimy na przykładzie tej sprawy, budzi duże wątpliwości interpretacyjne. Czy w taki sposób powinny być prowadzone prace legislacyjne, a ich wyniki wzbudzać takie wątpliwości, zwłaszcza, że celem tych przepisów miało być łagodzenie negatywnych skutków stanu epidemii COVID-19, na to pytanie odpowiedź jest jednoznacznie negatywna - podkreśla.
Inaczej uważa dr Piotr Pałka, radca prawny i wspólnik DERC PAŁKA Kancelaria Radców Prawnych, który chwali orzeczenie. - Opłata za przekształcenie ma charakter cywilnoprawny. Stanowi ona bowiem ekwiwalent za nabycie prawa własności przez dotychczasowego użytkownika wieczystego, a nie opłatę za dokonaną czynność administracyjną. Takie stanowisko rzeczywiście potwierdza również treść art. 12 ust. 2 ustawy z 20 lipca 2018 r., gdzie ustawodawca zawarł odesłanie do art. 12a ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Ta ostatnia regulacja dotyczy zaś należności pieniężnych z tytułu gospodarowania nieruchomościami mających charakter cywilnoprawny przypadających Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez starostę wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej albo ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa - wskazuje.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.