Założenia projektu zostały opublikowane we wtorek, 28 stycznia 2025 r., w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pod numerem UD189. Za przygotowanie przepisów odpowiada Michał Jaros, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii. Rząd ma przyjąć projekt w drugim kwartale br.
Rzecznik patentowy (prawie) jak adwokat albo radca prawny
Projektodawca przyznaje, że wiele planowanych przepisów jest wzorowanych na analogicznych rozwiązaniach zawartych w prawie o adwokaturze i w ustawie o radcach prawnych. Zachowane mają być jednakże odrębności wynikające ze specyfiki zawodu rzecznika patentowego. Jednym z pomysłów jest określenie stroju urzędowego rzeczników występujących przed sądem, co ma prowadzić do zrównania ich rangi z innymi zawodami. Założenia nie precyzują, czy rzecznik ma nosić togę – strój określi w drodze rozporządzenia minister sprawiedliwości, po zasięgnięci opinii Krajowej Rady Rzeczników Patentowych.
Zobacz w LEX: Zmiana ustanowionego rzecznika patentowego >
Zakres kompetencji samorządu rzeczników patentowych zostanie zwiększony i zbliżony do zakresu działania samorządów radców prawnych i adwokatów. W szczególności prezes Polskiej Izby Rzeczników Patentowych będzie prowadził listę rzeczników patentowych, a co za tym idzie: publikował listę na stronie internetowej, wydawał decyzję o wpisach i skreśleniach z listy, wydawał legitymację, ustalał w drodze uchwały wysokości opłaty za wpis i zmianę na liście. Opłata będzie stanowiła dochód samorządu. Prezes PIRP będzie odbierał ślubowanie od nowych rzeczników. Lista organów samorządu rzeczników patentowych zostanie też uzupełniona o dziekanów.
Na samorządach adwokackim i radcowskim wzorowane będą nowe zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej osób wykonujących zawód rzecznika patentowego. Ponadto ustawa doprecyzuje zasady udostępniania przez rzeczników patentowych informacji o charakterze reklamowym.
Doprecyzowane zostaną przepisy dotyczące czasowej albo trwałej utraty zdolności rzecznika patentowego do wykonywania czynności zawodowych (tymczasowy zastępca, zarządca kancelarii). Projektodawca przewiduje, że do czasu pracy będzie zaliczał się także czas niezbędny do załatwiania spraw poza miejscem stałego wykonywania czynności zawodowych. W projekcie znajdą się też przepisy regulujące kwestie ochrony danych osobowych. Zakres danych gromadzonych na liście rzeczników patentowych zostanie uzupełniony o numer PESEL – będzie to dostawanie do wymagań doręczeń za pomocą Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych.
Czytaj w LEX: Obowiązkowa przynależność do samorządu zawodowego na przykładzie Polskiej Izby Rzeczników Patentowych >
Ograniczona rola Urzędu Patentowego RP
Rola prezesa Urzędu Patentowego RP w sprawowaniu nadzoru nad samorządem zostanie ograniczona. W kompetencji organu pozostanie jednak m.in.
- wydawanie opinii w sprawie rozporządzenia dotyczącego wysokości stawek minimalnych opłat za czynności rzeczników patentowych;
- uprawnienia w zakresie postępowań dyscyplinarnych rzeczników patentowych;
- prawo do zaskarżania do Sądu Najwyższego sprzecznych z prawem uchwał organu samorządu (prawo to zostanie ograniczone do uchwał we wskazanych sprawach dotyczących interesu publicznego);
- publikowanie informacji o możliwości składania wniosków o wpis na listę aplikantów rzecznikowskich, wyznaczanie ekspertów do zespołów egzaminacyjnych i odwoławczych przy egzaminach konkursowym i kwalifikacyjnym.
Czytaj także: Wraca dyskusyjna reforma własności przemysłowej. „Wydmuszki” z szansą na ochronę
Egzaminy i aplikacja dla rzeczników patentowych
Planowane są też zmiany w zakresie egzaminu konkursowego i kwalifikacyjnego, w szczególności odnośnie do Komisji Egzaminacyjnej i procedury odwoławczej od wyników. Komisja Egzaminacyjna będzie działać w niezależnych zespołach egzaminacyjnych (zespół egzaminacyjny i odwoławczy zespół egzaminacyjny). Odwołanie od wyniku egzaminu będzie rozpatrywał odwoławczy zespół egzaminacyjnych, a nie jak obecnie Krajowa Rada Rzeczników Patentowych. Egzamin kwalifikacyjny będzie składał się z pięciu, a nie z trzech części pisemnych. Dodane zostaną zadania polegające na napisaniu pozwu lub pisma procesowego w sprawie o naruszenie oraz dotyczące etyki.
Cena promocyjna: 179.1 zł
|Cena regularna: 199 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 199 zł
W zakresie kształcenia aplikantów projekt przewiduje w szczególności zmianę uprawnień do zastępstwa procesowego w trakcie aplikacji. Usystematyzowane mają zostać przepisy co do wymogów wpisu na listę aplikantów oraz regulujące ślubowanie aplikanta, wydanie legitymacji i związane z zakresem kształcenia.
Uzasadnienie zmian w ustawie o rzecznikach patentowych
Projektodawca tłumaczy, że nowelizacja ustawy o rzecznikach patentowych wynika z konieczności dostosowania jej przepisów do zmian, jakie zostały już dokonane w innych aktach prawnych. Chodzi m.in. o zmiany wprowadzone 2019 r. do prawa własności przemysłowej. W ich efekcie nastąpiło rozszerzenie kompetencji adwokatów i radców prawnych o reprezentowanie stron w postępowaniu przed UPRP w zakresie znaków towarowych, wzorów przemysłowych i oznaczeń geograficznych. Z kolei nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z 2020 r. umożliwiła rzecznikom patentowym występowanie w sprawach związanych z ochroną nie tylko własności przemysłowej, ale wszystkich praw dotyczących własności intelektualnej.
- Powyższe zmiany w dużym stopniu ujednoliciły pozycję i kompetencje rzeczników patentowych, adwokatów i radców prawnych – jako zawodów zaufania publicznego – w kontekście występowania w sprawach dotyczących własności intelektualnej. Zachodzi zatem konieczność dokonania ujednolicenia regulacji dotyczących wykonywania tych zawodów oraz zapewnienia spójności przepisów dotyczących wykonywania zawodu rzecznika patentowego i działalności samorządu rzeczników patentowych z rozwiązaniami przyjętymi w tym zakresie dla adwokatów i radców prawnych – czytamy w założeniach projektu.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.