Na liście sankcyjnej w związku z wojną w Ukrainie znajduje się obecnie 47 osób i firm. To tylko kwestia czasu, jak zaczną one tracić płynność finansową i zamykać się. Jest już zresztą pierwszy przypadek. 29 lipca do warszawskiego sądu upadłościowego wpłynął wniosek o ogłoszenie upadłości znanej sieć sklepów GO Sport Polska.

Upadłość tej firmy, jak i ewentualnie w przyszłości innych przedsiębiorstw, będą różnić się od tych "standardowych". Głos decydujący nie będzie bowiem należał do syndyka oraz sędziego-komisarza, ale do szefa Krajowej Administracji Skarbowej. A to oznacza jedno - taka upadłość to będzie istna droga przez mękę. 

Czytaj też: Jest już polska lista sankcyjna - a na niej 50 podmiotów>>

Czytaj też: E-Urząd Skarbowy - podstawowe narzędzie do kontaktu z organami KAS >>>

Zamrożone aktywa, co z upadłością? 

Upadłość będzie różnić się na każdym etapie postępowania – począwszy od likwidacji masy upadłości (co do zasady sprzedaży majątku upadłego), a skończywszy na wykonaniu planu podziału (wypłacie wierzycielom upadłego pieniędzy uzyskanych z likwidacji masy upadłości).

Czytaj też: Likwidacja masy upadłości - sprzedaż przedsiębiorstwa - komentarz praktyczny >>>

To duże wyzwanie prawne i logistyczne, zarówno dla syndyka jak i samego sądu. - Już na samym początku postępowania zachodziła wątpliwość czy sąd w ogóle może ogłosić upadłość, skoro wszelki majątek spółki uległ zamrożeniu, czyli zakazane jest korzystanie z niego przez kogokolwiek. Wyjątki od tej zasady podlegają ścisłej kontroli państwa i zawsze muszą wynikać z decyzji szefa KAS - tłumaczy Bartosz Sierakowski, doradca restrukturyzacyjny i wiceprezes zarządu Zimmerman Filipiak Restrukturyzacja S.A. oraz syndyk Go Sport.

Pojawia więc się pytanie, czy syndyk w ogóle może sprzedawać zamrożone aktywa. W ocenie Bartosza Sierakowskiego, nie ma przeszkód do ogłoszenia upadłości i sprzedaży majątku GO Sport, co właśnie potwierdził sąd. Wprawdzie ogłoszenie upadłości nie powoduje odmrożenia majątku, ale zarazem nie jest przeszkodą do przeprowadzenia likwidacji

- Problem w tym, że będzie to postępowanie bardzo nietypowe, ponieważ z jednej strony trzeba pogodzić międzynarodowy cel publiczny, czyli niedopuszczenie do wydania chociażby złotówki Rosjanom, a z drugiej strony cel upadłościowy – czyli zaspokojenie wierzycieli GO Sport na najwyższym możliwym poziomie. Przy tym dodać trzeba, że mowa tu tylko o takich wierzycielach, którzy nie są powiązani z Rosją. Ci ostatni na zaspokojenie swoich wierzytelności liczyć nie mogą - wyjaśnia Bartosz Sierakowski. 

WZORY DOKUMENTÓW w LEX:

 

Szef skarbówki rządzi 

W przypadku upadłości GO Sport szczególną rolę będzie odgrywał też  szef Krajowej Administracji Skarbowej.

    - Z uwagi na ustawę sankcyjną i „zamrożenie” majątku GO Sport, syndyk w zasadzie przed podjęciem każdej decyzji „majątkowej” będzie musiał pytać o zgodę Szefa KAS. Dotyczy to oczywiście likwidacji masy upadłości i planu podziału, ale również ponoszenia kosztów postępowania, np. wypłaty wynagrodzenia wstępnego syndykowi, które jest finansowane ze środków masy upadłości – na dziś „zamrożonych” - tłumaczy Łukasz Lewandowski, adwokat, doradca restrukturyzacyjny, dyrektor Działu Procesowego i Obsługi Transakcyjnej  DSK Depa Szmit Kuźmiak Jackowski.

    Sprawdź też: T-703/15, GROUPE GO SPORT v. URZĄD UNII EUROPEJSKIEJ DS. WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ (EUIPO) - Wyrok Sądu (dawniej: Sądu Pierwszej Instancji) >>>

    Zgoda szefa KAS  będzie niezbędna m.in. w przypadku: 

    • likwidacji majątku dłużnika (sprzedaż przedsiębiorstwa, sprzedaż poszczególnych składników majątku, sprzedaż wierzytelności itd.)
    • pokrywania z środków masy upadłości kosztów postępowania upadłościowego oraz innych kosztów powstających w toku postępowania, np. związanych ze zgromadzeniem majątku w jednym miejscu (transport, najem powierzchni na koszt dłużnika), w tym wypłat na rzecz pracowników
    • zawierania jakichkolwiek umów w imieniu dłużnika, w tym wymienionych wyżej dotyczących transportu majątku czy jego oszacowania
    • podejmowania jakichkolwiek działań na majątku dłużnika, np. zmiana miejsca składowania, oddanie na składowanie (ponieważ majątek jest zamrożony)
    • dokonania jakichkolwiek spłat na rzecz wierzycieli dłużnika (po dokonaniu sprzedaży majątku i planu podziału), przy czym przynajmniej póki co wyłączone są spłaty dla podmiotów także objętych sankcjami
    • zakończenie postępowania.

     

     

    Nietypowy podział majątku

    Upadłość GO SPORT to także niemałe wyzwanie logistyczne. Rolą syndyka będzie zinwentaryzować i oszacować cały majątek pod kątem przyszłej sprzedaży. Tymczasem majątek ten jest nadal zamrożony i znajduje się w poszczególnych punktach w galeriach handlowych rozproszonych na obszarze całej Polski, skąd – bez ryzyka naruszenia sankcji – nie można go zabierać. Syndyk więc będzie potrzebował zgody Szefa KAS na relokację całego towaru oraz na zawarcie nowych umów najmu, przewozu itp., by proces inwentaryzacji i zabezpieczenia przeprowadzić zgodnie z prawem. Jak więc widać, będzie to upadłość wymagająca ścisłej kooperacji na linii – syndyk – szef KAS oraz sędzia-komisarz. 

    Czytaj też: Podział spółek kapitałowych i zasady jego ewidencji >>>

    - Nietypowy będzie również etap wykonania planu podziału (wypłaty przez syndyka pieniędzy wierzycielom). Jednym z wierzycieli są przecież wspólnicy, podpadający pod ustawę sankcyjną – tacy wierzyciele nie otrzymają nawet złotówki. Dotyczy to nie tylko wspólników, lecz innych wierzycieli GO Sport powiązanych z Federacją Rosyjską (wpisanych na listę sankcyjną) - oni również nie mogą zostać zaspokojeni w ramach planu podziału. Jest to w zasadzie niespotykana sytuacja, gdy wierzyciel (ujęty na liście wierzytelności) nie będzie uczestniczył - z mocy prawa - w podziale funduszów masy upadłości. Oznacza to, że po zaspokojeniu wierzycieli (innych niż powiązanych z Federacją Rosyjską) może pozostać jeszcze majątek w masie upadłości, który nie zostanie wydany upadłemu (GO Sport), co jest zasadą w prawie upadłościowym, lecz nadal będzie „zamrożony” pod kontrolą naszego państwa - mówi Łukasz Lewandowski. 

    Tempo postępowania raczej będzie ślimacze

    To, że zgody szefa KAS mają znaczenie kluczowe, może powodować spore problemy, bo co wtedy kiedy odmówi ich wydania?  - Jeżeli KAS takich zgód nie będzie wydawać albo będzie je wydawać wolno, niewątpliwie może to obniżyć sprawność postępowania, a w skrajnym przypadku związać syndykowi ręce. Można sobie wyobrazić, że syndyk znajdzie nabywcę, a KAS nie da zgody albo będzie z nią zwlekał. Co do wierzycieli, oni też na pewno muszą uzbroić się w cierpliwość, ponieważ to postępowanie będzie trwało raczej długo - uważa Aleksandra Krawczyk, adwokat, doradca restrukturyzacyjny z Kancelarii Prawnej Eco Legal. 

    O tym, że szybkiego tempa postępowań nie należy się spodziewać wskazuje pośrednio odpowiedź KAS , jaka otrzymało Prawo.pl.  Spraw ma dużo a pracowników tyle samo. 

    KAS wyjaśniło, że od wejścia w życie ustawy z 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę, tj. od 16 kwietnia do 16 sierpnia 2022 r. , wpłynęło do niego  564 wnioski od 160 podmiotów w zakresie zwolnienia zamrożonych środków finansowych i zasobów gospodarczych  – dotychczas wydano 306 rozstrzygnięć w tym obszarze. Ponadto wpłynęło 14 wniosków w II instancji – z czego załatwiono 10.

     


    Zadania dotyczące zwolnienia zamrożonych środków finansowych i zasobów gospodarczych  podmiotów objętych sankcjami unijnymi i krajowymi w związku z wojną w Ukrainie realizowane są dotychczasowymi zasobami kadrowymi. Do realizacji ww. zadań nie zatrudniano nowych pracowników oraz funkcjonariuszy. Zadania te realizowane są w taki sam sposób jak wszystkie pozostałe, tzn. w oparciu o podział zadań przypisanych poszczególnym komórkom organizacyjnym, zgodnie z organizacją pracy opartą na wewnętrznych regulacjach.

    Pracownicy oraz funkcjonariusze  KAS uczestniczą w szkoleniach w ramach planów szkoleń funkcjonujących w KAS, według zgłaszanych  indywidualnych potrzeb. Szkolenia dotyczyły również  obszarów, które aktualnie są wykorzystywane przy sprawach sankcyjnych.