W Trybunale Konstytucyjnym znajduje się pytanie prawne Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w związku z kwestią wpadkową w postępowaniu po ogłoszeniu upadłości Getin Noble Bank S.A (sygn. akt P 1/25). Rzecznik praw obywatelskich zgłosił udział w tym postępowaniu, gdyż sprawa upadłości GNB ma szczególny wymiar społeczny; jego przymusowa restrukturyzacja, a następnie upadłość, odbyła się z naruszeniem praw majątkowych bardzo dużej grupy obywateli-konsumentów.
Czytaj też: Pytanie w sprawie Getinu trafiło do TK, może ostro namieszać
Pytanie sędziego komisarza
Pytanie dotyczy art. 440 ust. 3 Prawa upadłościowego w brzmieniu nadanym przez art. 354 pkt 6 ustawy z 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (BFG), systemie gwarantowania depozytów i przymusowej restrukturyzacji. Jest ono następujące:
- czy art. 440 ust. 3 w zakresie, w jakim prowadzi do pierwszeństwa zaspokojenia z funduszów masy upadłości kosztów przymusowej restrukturyzacji upadłego banku, niepokrytych z przychodów z przymusowej restrukturyzacji, przed innymi zobowiązaniami upadłego, z pominięciem sądowej kontroli zasadności roszczenia Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z tego tytułu zarówno co do zasady, jak i wysokości w procedurze związanej z dokonywaniem zgłoszenia wierzytelności i zaskarżaniem listy wierzytelności, jest zgodny z art. 2, art. 9, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Cena promocyjna: 106 zł
Cena regularna: 212 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 106 zł
Problemy z masą upadłości
Pytanie zostało zadane w związku z rozpatrywaniem przez sędziego-komisarza zarzutów wierzycieli do sprawozdania rachunkowego syndyka masy upadłości za okres od 1 lutego 2024 r. do 30 kwietnia 2024 r., złożonego do akt sprawy 30 sierpnia 2024 r. Sędzia-komisarz w wyniku rozpoznania zarzutów lub z urzędu w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia sprawozdania odmawia uznania w całości lub części określonego wydatku oraz orzeka o zwrocie do masy upadłości kwoty poniesionej z tytułu wydatku, którego uznania odmówiono.
Zarzuty wierzycieli dotyczą zatrzymania w masie upadłości kwot wypłacanych BFG jako koszty przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Bank S.A. Kwestionowany przepis prawa upadłościowego stanowi podstawę prawną roszczenia BFG, przy czym wierzytelność ta korzysta z wyjątkowego i zakwestionowanego konstytucyjnie uprzywilejowania wobec innych wierzytelności dochodzonych z masy upadłości banku.
Kwestionowany przepis pozwala bowiem na zaspokojenie kosztów przymusowej restrukturyzacji niepokrytych z przychodów z przymusowej restrukturyzacji, zaraz po mających pierwszeństwo kosztach postępowania upadłościowego.
Takie działanie na rzecz BFG odbywa się w ramach postępowania prowadzonego po ogłoszeniu upadłości GNB. Wypłata na rzecz BFG kwot będzie miała bezpośredni wpływ na sytuację wierzycieli upadłego – do grupy tej należą zasadniczo kredytobiorcy frankowi upadłego banku – pomniejszając w sposób znaczny masę upadłości i zwiększając ryzyko braku zaspokojenia jakichkolwiek innych wierzytelności upadłego banku, w tym wierzytelności kredytobiorców frankowych zgłoszonych do masy upadłości GNB.
Wobec faktu, że sprawa upadłości GNB ma szczególny wymiar społeczny, a przymusowa restrukturyzacja GNB, a następnie jego upadłość odbyła się z naruszeniem sfery praw majątkowych bardzo dużej grupy obywateli-konsumentów (przede wszystkim obligatariuszy GNB oraz kredytobiorców frankowych), RPO 11 lutego 2025 r. zgłosił udział w postępowaniu TK.
Stanowisko RPO
W stanowisku dla TK rzecznik wskazał, że art. 440 ust. 3 ustawy z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe w brzmieniu nadanym przez art. 354 pkt 6 ustawy z 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów i przymusowej restrukturyzacji, w zakresie w jakim prowadzi do pierwszeństwa zaspokojenia z funduszów masy upadłości kosztów przymusowej restrukturyzacji upadłego banku, niepokrytych z przychodów z przymusowej restrukturyzacji, przed innymi zobowiązaniami upadłego, z pominięciem sądowej kontroli zasadności roszczenia BFG z tego tytułu zarówno co do zasady, jak i wysokości w procedurze związanej z dokonywaniem zgłoszenia wierzytelności i zaskarżaniem listy wierzytelności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji RP.
Uzasadnienie swego stanowiska rzecznik przekaże TK do końca kwietnia 2025 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
