- Ten projekt swojego początku nie miał w głowach ani urzędników, ani profesorów, znawców prawa handlowego. Impuls, by go stworzyć wyszedł ze środowiska start-upów – powiedział Marek Niedużak, wiceminister przedsiębiorczości prezentując projekt ustawy o Prostej Spółce Akcyjnej (dokładnie projekt nowelizacji Kodeksu spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 3236). – To jest środowisko młode, nieduże z punktu widzenia polskiej gospodarki, ale ważne. Obecne przepisy nie są dostosowane do jego potrzeb. Sturtupy potrzebują bowiem nowego wehikułu i jest nim właśnie PSA. To będzie nowa forma, odmienna od spółki z o.o. i akcyjnej, z myślą o firmach innowacyjnych opartych na pomyśle, wynalazku, a nie kapitale - podkreślał wiceminister.

Czytaj: Rząd zdecydował o pracach nad prostą spółką akcyjną>> 
 

 

Bez druzgocącej krytyki opozycji

Zdzisław Gawlik, poseł PO, zauważył, że propozycje zmiany w Ksh nie pochodzą z Ministerstwa Sprawiedliwości, które powinno być wiodącym ośrodkiem dla reformowania prawa na poziomie tego kodeksu. Jego zdaniem również nazwa "prosta spółka akcyjna" wprowadza w błąd. - Spółka ta z pewnością nie jest prosta, skoro obejmuje 133 przepisy - zaznaczył.
Marek Niedużak przyznał, że regulacja francuska jest znacznie krótsza, ale jest oparta na odesłaniach. - My przyjęliśmy inną koncepcję. Stwierdziliśmy, że odesłania utrudnią zrozumienie przepisów, stąd tyle artykułów, ale bez odesłań – tłumaczył wiceminister.
Jerzy  Meysztowicz z Nowoczesnej powiedział, że projekt to jedna z ciekawszych propozycji dotyczących ułatwień dla przedsiębiorców. - Nie będę ukrywał, że w polskim prawie, jeśli chodzi o spółki kapitałowe, brakowało formuły, która łączyłaby pewne elementy spółki akcyjnej ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Powołanie nowej formuły wydaje się więc dosyć logiczne – powiedział.

Główne cechy nowej spółki

PSA ma łączyć plusy spółki z o.o. i akcyjnej, ale też chronić wierzycieli. Jej główne cechy to:

  • brak barier wejścia – do założenia spółki wystarczy 1 zł kapitału,
  • szybka rejestracja elektroniczna w 24 h za pomocą wzorca umowy, obok możliwości rejestracji metodą „tradycyjną”,
  • uproszczenia i elektronizacja procedur w spółce, np. możliwość podejmowania uchwał za pomocą poczty elektronicznej albo w czasie wideokonferencji,
  • duża swoboda i elastyczność w określaniu rodzajów akcji i zasad działania spółki, w tym możliwość objęcia akcji za pracę, pomysł, know-how czy usługi,
  • brak statusu spółki publicznej i związanych z tym restrykcyjnych obowiązków – akcje PSA nie będą notowane na giełdzie. Jednocześnie będzie możliwość przekształcenia PSA w spółkę akcyjną w celu wejścia na giełdę, w PSA będzie też można przekształcić spółkę z o.o.
  • nieskomplikowana i elastyczna struktura organów (brak obligatoryjnej rady nadzorczej i możliwość powołania rady dyrektorów),
  • łatwiejsze dysponowanie środkami spółki – brak „zamrożonego” kapitału zakładowego, ale zarazem obowiązek dbania o wypłacalność spółki. Kapitałem akcyjnym jest łatwiej dysponować niż kapitałem zakładowym - można go wypłacać w ramach dywidendy, ale pod warunkiem, że nie doprowadzi to do niewypłacalności spółki i tylko, gdy w spółce jest zachowana rezerwa finansowa.
  • jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania (odpowiedzialność jak na podstawie art. 299 Ksh),
  • konieczność ustalenia rezerwy na pokrycie strat w wysokości odpisu 8 proc. z zysku, do wysokości 5 proc. zobowiązań z zatwierdzonego sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy.
  • zakaz świadczeń na rzecz akcjonariuszy, które nie odpowiadają wartości godziwej świadczenia wzajemnego,
  • odpowiedzialność za przeszacowanie wkładów niepieniężnych, z wyłączeniem wkładów w postaci świadczenia pracy bądź usług lub praw niezbywalnych (w przypadku S.A. odpowiedzialność za przeszacowanie wkładów nie istnieje),
  • uproszczony elektroniczny rejestr akcjonariuszy, prowadzony np. przez firmę inwestycyjną albo notariusza – dopuszczamy wykorzystanie blockchainu do prowadzenia tego rejestru, otwierając się na najnowocześniejsze technologie,
  • uproszczona likwidacja PSA – skrócony został, w stosunku do innych spółek, czas potrzebny na przeprowadzenie likwidacji, a dodatkowo możliwe będzie rozwiązanie spółki bez likwidacji –  przez przejęcie jej majątku i zobowiązań przez akcjonariusza. W tej drugiej sytuacji z obowiązkiem zaspokojenia wierzycieli i pozostałych akcjonariuszy.

Nie tak prosto, i nie tak tanio

Z danych fundacji Sturtp Poland wynika, że w Polsce funkcjonuje ok. 2,7 tys. podmiotów dla których przetwarzanie informacji i pochodne technologie stanowią kluczowy element działalności. 71 proc. to spółki z o.o. - Ich właściciele nie robią tego dlatego, że jest to odpowiednia dla nich forma. To konsekwencja tego, że alternatywa, czyli spółka akcyjna jest i zbyt kosztowna, i skomplikowana w obsłudze – mówi Marta Pawlak, dyrektor do spraw prawnych Startup Poland.  Tyle, że PSA nie będzie aż tak prosta. Po pierwsze w praktyce umowa PSA będzie wymagała formy aktu notarialnego. - Chociaż dopuszcza się możliwość skorzystania ze wzorca umowy i rejestracji za pomocą systemu teleinformatycznego, to nie należy spodziewać się popularności tej metody z uwagi na ograniczenia wzorca tylko do prostych postanowień umownych – zauważa Mateusz Grześków z Kancelarii Sołtysiński Kawecki & Szlęzak. 

 

Kodeks spółek handlowych. Krajowy Rejestr Sądowy. Prawo przedsiębiorców. Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Udostępnianie informacji gospod ebook

Sprawdź  


 

Po drugie z zasady akcjonariusze mogą swobodnie kształtować ramy prawne umowy.  Zdaniem eksperta jednak w rezultacie, konstruując umowę PSA konieczne będzie skorzystać z profesjonalnego doradztwa doświadczonych prawników, którzy wskażą konkretne ryzyka wiążące się z pomysłami określonych akcjonariuszy. Po trzecie forma aktu notarialnego będzie konieczna, by pokryć akcje wkładem niepieniężnym. Ekspert zauważa też, że źródłem problemów oraz kosztów może być test wypłacalności, który spółka musi przeprowadzić ilekroć ma dokonać wypłaty ze swego majątku na rzecz akcjonariuszy. - Sprowadza się to do złożenia oświadczenia przez zarząd, iż spółka nie zbankrutuje w terminie 6 miesięcy od dnia wypłaty. Wedle jakich kryteriów ta ocena ma zostać dokonana? Nie wiadomo. Sankcje? Odpowiedzialność członka zarządu całym majątkiem osobistym wobec spółki za dokonanie zwrotu wypłaty. Zachodzi tutaj konieczność konsultacji z prawnikiem, księgowym oraz dla własnego bezpieczeństwa wskazane byłoby jeszcze objąć członka zarządu ubezpieczeniem typu D&O - uważa Mateusz Grześków.

Z szansą na sukces

Za wzorce dla PSA wskazuje się : francuską uproszczoną spółkę akcyjną (SAS), niemiecką uproszczoną spółkę z o.o. (UG), zreformowaną holenderską spółkę z o.o. (B.V.), luksemburską uproszczoną spółkę z o.o. (SARL-S), ale przede wszystkim słowacką PSA ( j.s.a. – jednoducha spolocnost). Na Słowacji w ciągu dwóch lat obowiązywania regulacji zarejestrowano 123 proste spółki. - Dla porównania, w tym samym okresie zarejestrowano 406 spółek akcyjnych, co oznacza, że jedna na pięć spółek akcyjnych jest prostą spółką – mówi dr Anna Rataj, radca prawny z kancelarii Taylor Wessing. - Zgodnie z przewidywaniami PSA cieszy się największym zainteresowaniem wśród start-upów, działających głównie w branży nowych technologii. Doświadczenie słowackie pokazuje, że prosta spółka akcyjna była bardzo potrzebna w tamtejszych realiach biznesowych. To dobrze rokuje polskiemu projektowi – podsumowuje dr Anna Rataj. Według szacunków MPiT w pierwszym roku działania znowelizowanego Ksh powstanie ok. 3 389 prostych spółek akcyjnych, a po dziecięciu latach będzie ich rejestrowanych 14 tys. rocznie.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.