SN: Nie dotrzymał terminu, skarga nadzwyczajna odrzucona

Skarga nadzwyczajna wniesiona do Sądu Najwyższego nie może służyć przywracaniu utraconych z własnej winy terminów. Celem jej jest bowiem zapewnienie zgodności orzecznictwa sądów powszechnych i wojskowych z Konstytucją RP - orzekła Izba Kontroli Nadzwyczajnej i mimo rażącej obrazy przepisów prawa nie uwzględniła skargi wniesionej przez Prokuratora Generalnego, nie uchyliła też wyroku sądu.

Skarga nadzwyczajna Prokuratora Generalnego powstała na  tle powództwa osób fizycznych - Aleksandra G. przeciwko Piotrowi P. o zapłatę.

Odsetki trzy razy wyższe niż w ustawie

W sprawie zapadł prawomocny wyrok zaoczny Sądu Rejonowego z 19 maja 2015 r., który oddalił pozew dotyczący wypłaty odsetek od pożyczki w wysokości obowiązujących w dacie wydania orzeczenia. Sąd I instancji zasądził odsetki stanowiące  trzykrotność odsetek maksymalnych. Sąd Najwyższy, postanowieniem z 30 marca 2022 r. oddalił skargę nadzwyczajną opartą na rażącym naruszeniu kodeksu cywilnego.

PROCEDURA w LEX: Wniesienie skargi nadzwyczajnej od orzeczenia sądu powszechnego w sprawie cywilnej >

Poznaj LEX Kompas Orzeczniczy, który zawiera ponad 2400 gotowych analiz orzeczeń w formie linii orzeczniczych >

Sąd Najwyższy orzekając w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych stwierdził rażące naruszenie przepisów prawa. Ale wyroku nie uchylił. Sąd Najwyższy uznał, że owo rażące naruszenie prawa nie jest wystarczającą przesłanką uchylenia prawomocnego wyroku w ramach kontroli nadzwyczajnej. 

Czytaj w LEX: Terminy procesowe - KOMENTARZ PRAKTYCZNY >

SN: rażące naruszenie prawa

Sąd Najwyższy podkreślił, że stwierdzone rażące naruszenie prawa stanowiło oczywistą podstawę dla zaskarżenia wyroku zaocznego, co pozwany uczynił dopiero po upływie prawem przewidzianego terminu, któremu uchybił w sposób przez siebie zawiniony. Kontrola nadzwyczajna nie może natomiast służyć przywracaniu utraconych z własnej winy terminów. Celem jej jest bowiem zapewnienie zgodności orzecznictwa sądów powszechnych i wojskowych z Konstytucją RP. 

PROCEDURA Przedłużenia terminu sądowego >

Nawet w przypadku wystąpienia rażącego naruszenia prawa, Sąd Najwyższy w ramach kontroli nadzwyczajnej musi ustalić, czy konieczność poszanowania zasady demokratycznego państwa prawa urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej przemawia bardziej za uchyleniem wyroku zapadłego z rażącym naruszeniem prawa, czy też priorytet należy przyznać zasadzie pewności prawa i wynikającej z niej ochronie powagi rzeczy osądzonej.

Powaga rzeczy osądzonej

Sąd Najwyższy podkreślił konieczność podchodzenia z należytym respektem do ochrony powagi rzeczy osądzonej, czemu służy kierowanie się zasadą proporcjonalności zakładającej w szczególności konieczność ważenia racji konstytucyjnych przy dokonywaniu rozstrzygnięć. 

Jak podkreśla w uzasadnieniu sędzia Aleksander Stępkowski (sprawozdawca), uchylenie wadliwego orzeczenia w ramach kontroli nadzwyczajnej, również takiego, które wydane zostało z rażącym naruszeniem prawa, możliwe jest jedynie wtedy, gdy istnieją ku temu konstytucyjnie uzasadnione racje. Muszą one zostać w sposób wyczerpujący przedstawione przez skarżącego, to jest uzasadniać odstąpienie od ochrony powagi rzeczy osądzonej, w szczególności ze względu na konieczność urzeczywistnienia zasad sprawiedliwości społecznej.

Sygnatura akt I NSNc 247/21, postanowienie Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN z 30 marca 2022 r.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.