Komisja Nadzoru Finansowego poinformowała 24 grudnia 2021 r. , że na posiedzeniu, które odbyło się 22 grudnia 2021 r., zdecydowała się zobowiązać Getin Noble Bank S.A. do przedstawienia w terminie czterech miesięcy nowego planu naprawy – jest to konsekwencja jednogłośnej decyzji Komisji o nieuwzględnieniu wniosku banku o zatwierdzenie aktualizacji planu naprawy. Komisja zadecydowała nadto o ustanowieniu dla banku z dniem 27 grudnia 2021 r. kuratora, który stanowić ma wsparcie dla organów banku w procesie doprowadzenia do poprawy jego sytuacji ekonomiczno-finansowej. Kuratorem tym ustanowiony został Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
Czytaj też: Sporządzanie i wdrażanie planów naprawy banków >
Brak akceptacji nowego planu naprawczego przez KNF oraz ustanowienie dla banku kuratora pokazują, że Getin Noble Bank S.A. znajduje się w trudnej sytuacji majątkowej.
Czytaj też: SARON zamiast LIBOR-u, a banki podsuwają wątpliwe aneksy>>
Getin w tarapatach
Mimo poważnej sytuacji upadek banku nie jest jednak przesądzony. - Obecnie nie można jednoznacznie wypowiedzieć się na temat tego, co stanie się z Getin Noble Bankiem. Wiemy, że kapitały własne banku są mniejsze niż potencjalne koszty umów z klientami. Wynoszą one, według danych z III kwartału 2020 roku, niewiele ponad 2 mld zł, a jeżeli ugody z kredytobiorcami byłyby zgodne z propozycją KNF, ich koszty wyniosłyby ponad 3 mld zł – mówi Sławomir Jankiewicz, prof. Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu.
Biorąc pod uwagę obecne rezerwy i tak kapitał będzie ujemny. Wynika to z tego, że Getin ma największy udział hipotecznych kredytów walutowych (denominowanych lub indeksowanych) w portfelu ogółem.
- Ten negatywny dla banku wariant wcale nie oznacza jego upadku. Po pierwsze, może on pozyskać inwestora, który dokapitalizuje go lub też uzyska dofinansowanie na jego ratowanie z BFG. Po drugie, w takim przypadku bank może zażądać od kredytobiorców frankowych opłaty z tytułu korzystania z środków. Sprawa, oczywiście trafi do sądu i on będzie decydował, czy po unieważnieniu umowy kredytowej należy się ona bankowi - podkreśla prof. Jankiewicz.
To drugie rozwiązanie banki już próbują stosować, ale bez rezultatu. Pierwsze wyroki z tym związane już zapadły w sądach. Obecnie są one negatywne dla banków, ale to nie przesądza że decyzje podejmowane przez kolejne sądy będą takie same.
- Z tego powodu bank nie chce iść na ugodę z kredytobiorcami, ponieważ jest to najbardziej pesymistyczny scenariusz dla niego – mówi Sławomir Jankiewicz.
Ryzyko niewypłacalności
Jak uważa radca prawny Beata Strzyżowska, wysoce prawdopodobne jest, że Getin w najbliższym czasie znajdzie się w stanie upadłości i zaprzestanie kontynuacji działalności. W takim przypadku kredytobiorcy będący stronami procesów sądowych, w których jako przeciwnik występuje Getin Noble Bank S.A., nie będą w stanie odzyskać wpłaconych nienależnie na jego rzecz (z tytułu nieważnej umowy kredytu) środków pieniężnych.
- Jedynym sposobem na odzyskanie należności od banku jest jak najszybsze podjęcie działań prawnych przeciwko bankowi i złożenie pozwu kwestionującego umowę kredytową z odpowiednio sformułowanym wnioskiem o zabezpieczenie – rekomenduje adwokat Dawid Woźniak z CDZ Chajec i Wspólnicy Kancelaria Prawna.
Im wcześniej kredytobiorca podejmie działania, tym bliżej będzie prawomocnego zakończenia sporu, zanim problemy banku nie pogłębią się jeszcze bardziej. - W pozwie można zawrzeć wniosek o zabezpieczenie roszczenia o ustalenie nieważności umowy poprzez zawieszenie spłaty rat kredytu na czas trwania postępowania. W ten sposób ewentualna szkoda, którą mógłby kredytobiorcy wyrządzić scenariusz negatywny, nie będzie się powiększała w trakcie postępowania – radzi Dawid Woźniak.
W ocenie mec. Strzyżowskiej zabezpieczenie, które najpełniej ochroni interes kredytobiorcy, to zajęcie wierzytelności ze wskazanego rachunku bankowego prowadzonego w Getin Noble Bank S.A lub innych rachunków banku prowadzonych przez Narodowy Bank Polski.
Wykonanie najskuteczniejszego zabezpieczenia, czyli zajęcia rachunku Getin Noble Bank jest niestety kosztownym instrumentem, gdyż wiąże się z opłatą komorniczą w wysokości 5 proc. od sumy zabezpieczenia, ale kredytobiorca może wnosić do sądu rejonowego właściwego dla komornika o zwolnienie z ponoszenia kosztów postępowania zabezpieczającego.
Pomoc finansowa z funduszu restrukturyzacji banków spółdzielczych >
- W braku zabezpieczenia roszczeń istnieje uzasadnione ryzyko, że do czasu zapadnięcia prawomocnego orzeczenia bank nie będzie dysponował żadnym majątkiem, z którego konsument będzie mógł się zaspokoić – do tego czasu wraz z kolejnymi wpłatami dokonywanymi przez konsumenta skala wzajemnych rozliczeń stron jedynie się pogłębi – podkreśla Beata Strzyżowska.
Mec. Woźniak patrzy jeszcze bardziej pesymistycznie i uważa, że nawet uzyskanie zabezpieczenia poprzez zajęcie żądanych kwot na rachunku banku nie jest gwarancją powodzenia. - Gdyby Getin Noble Bank podzielił losy Idea Banku, który jest nadal w trakcie przymusowej restrukturyzacji, najprawdopodobniej w banku pozostałby jedynie toksyczny portfel frankowy, a aktywa zostałyby przejęte przez inny bank. To mogłoby „frankowiczów” z kredytami w Getin Noble Banku postawić w sytuacji zbliżonej do tej, w której są aktualnie osoby z roszczeniami przeciwko Idea Bankowi np. wynikającymi z zakupu za pośrednictwem tego banku nieszczęsnych obligacji wyemitowanych przez GetBack S.A. – mówi.
Sytuacja tych osób – i to nawet, jeśli uzyskały zabezpieczenia swoich roszczeń – jest trudna, o czym niestety świadczą składane aktualnie w tych sprawach pozwy przeciwko Skarbowi Państwa. - Wobec podmiotu znajdującego się w stanie przymusowej restrukturyzacji nie można wszcząć egzekucji, a egzekucja wszczęta może zostać na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego zawieszona. W takiej sytuacji niemożliwe jest też prowadzenie postępowań zabezpieczających w stosunku do podmiotu w restrukturyzacji, a uzyskane zabezpieczenia w trakcie przymusowej restrukturyzacji niestety upadną z mocy prawa i środki na depozycie przejmie nabywca aktywów banku. Zatem w tym przypadku również należy spodziewać się prób pociągnięcia do odpowiedzialności Skarbu Państwa -uważa Dawid Woźniak.
Bank wypowiedział umowę kredytu, choć kredytobiorca wysłał mail o zmianie adresu - omówienie >
Czy można zaprzestać spłacania kredytu?
Bardziej ryzykownym rozwiązaniem dla osób, które spłaciły już do banku kwotę równą lub przekraczającą wartość wypłaconego kapitału kredytu, jest zaprzestanie płacenia bankowi. - To rozwiązanie jednak wymaga dużej odporności ze strony konsumenta, windykacja pozasądowa stosowana przez banki jest w dzisiejszych czasach bardzo agresywna, nie każdy konsument jest w stanie intelektualnie się z nią zmierzyć. To wymaga przemyślanej, indywidualnej decyzji – uważa Beata Strzyżowska.
Jak przewiduje radca prawny Radosław Górski, prawdopodobną konsekwencją zaprzestania spłat kredytów/pożyczek, o ile sąd nie udzieli zabezpieczenia poprzez wstrzymanie spłaty rat kredytów/pożyczek będzie nie tylko wypowiedzenie umów, ale również skierowanie przez bank przeciwko kredytobiorcy/pożyczkobiorcy pozwu o zapłatę. W takiej sytuacji bank najprawdopodobniej wypowie umowę, przeliczy wartość zobowiązania według aktualnego na chwilę wypowiedzenia umowy kredytu/pożyczki własnego (zazwyczaj dowolnie ustalonego) kursu waluty obcej, a następnie ewentualnie pozwie kredytobiorców/pożyczkobiorców. Przy założeniu, że kredytobiorca/pożyczkobiorca zawarł umowę powiązaną z CHF/JPY/EURO/USD/GBP – taką jak kredyt indeksowany lub denominowany, kredyt miał cel konsumencki, w procesie sądowym z powództwa banku kredytobiorca będzie w sposób należyty zgłaszał wszystkie twierdzenia, zarzuty i wnioski i i przy założeniu, że umowa kredytu/pożyczki zawiera typowe wady świadczące co najmniej o bezskuteczności wobec konsumenta szeregu postanowień umownych oraz o nieważności umowy, mec Górski uważa, że istnieje realna podstawa, aby w procesie którego stroną jest Getin Noble Bank S.A. oczekiwać uzyskania korzystnego dla kredytobiorcy wyroku.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.