W rządowym projekcie wskazano, że wsparcie zaproponowane w ustawie obejmie gospodarstwa domowe, podmioty użyteczności publicznej i innych tzw. odbiorców wrażliwych: placówki służby zdrowia, szkoły i uczelnie wyższe, placówki zajmujące się szeroko rozumianą opieką nad różnymi grupami społecznymi (jednostki pomocy społecznej, jednostki systemu oświaty), jak i mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. W uzasadnieniu projektu przypomniano, że kryzys energetyczny został wywołany przede wszystkim rosyjską napaścią na Ukrainę. Teoretycznie sytuacja nieco się ustabilizowała, ale nadal jest trudna dla wielu odbiorców. 

- Aktualnie sytuacja na rynku energii uległa poprawie i względnej stabilizacji, niemniej skutki negatywnych wydarzeń z ostatnich dwóch lat, do których zaliczyć należy utrzymujące się podwyższone ceny nośników energii, odczuwane są przez społeczeństwo, w szczególności przez gospodarstwa domowe o najniższych dochodach - wskazano w uzasadnieniu projektu. 

Jak podkreślono, z uwagi na złożony model rozliczania kosztów zakupu ciepła, najczęściej za pośrednictwem zarządów spółdzielni i wspólnot zarządzających budynkami wielolokalowymi, projekt ustawy przewiduje zaangażowanie wszystkich odpowiedzialnych podmiotów w niezwłocznym przeniesieniu pełnej wysokości wszelkich korzyści wynikających z mechanizmu wsparcia na lokatorów, którzy są właściwymi beneficjentami przyjętych rozwiązań. W tym celu podmioty zarządzające budynkami wielolokalowymi oraz odpowiedzialne za rozliczanie kosztów ogrzewania zostały zobowiązane do niezwłocznego informowania lokatorów o zastosowanych zmianach w rozliczeniach oraz uwzględnieniu tych mian w przesyłanych do mieszkańców zawiadomieniach. Wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe i inne podmioty, które na mocy ustawy, umowy lub innego tytułu prawnego są uprawnione lub zobowiązane do zapewnienia dostaw ciepła do lokali mieszkalnych, zostaną zobowiązane do niezwłocznego zastosowania obniżonych cen i stawek opłat za ciepło w wysokości pobieranych od mieszkańców zaliczek, a następnie, w ramach rozliczeń, kosztów zakupu ciepła, oraz do przedstawienia zawiadomienia o tej zmianie właścicielom lokali w budynkach wielolokalowych wraz z informacją o wysokości zmniejszenia rachunku za ciepło w wyniku zastosowania obniżonej opłaty za ciepło.

Energia elektryczna – mrożenie cen i stawek opłat dla gospodarstw domowych oraz cena maksymalna

Projektowane rozwiązanie jest kontynuacją dotychczasowego wsparcia odbiorców w gospodarstwach domowych, w tym wsparcia zużycia energii na potrzeby zbliżone do zużycia w gospodarstwach domowych (np. części wspólne budynków, garaże, domy letniskowe, lokali o charakterze zbiorowego zamieszkania). „Mrożenie” cen i stawek opłat dystrybucyjnych zakłada, że niezależnie od wzrostu cen energii elektrycznej i stawek opłat dystrybucyjnych w taryfach na rok 2024 w rozliczeniach z odbiorcami przewidziana jest stabilizacja ich rachunków za obrót i dystrybucję energii na poziomie cen i stawek opłat taryfowych z 2022 r. Ceny z 2022 r. będą stosowane do limitu 3 MWh dla gospodarstw domowych a dla gospodarstw z osobą niepełnosprawną podwyższone do 3,6 MWh, natomiast dla rolników i posiadaczy Karty Dużej Rodziny do 4 MWh. Po przekroczeniu limitu obowiązuje cena maksymalna 693 zł/MWh.

Cena maksymalna ustalona na poziomie 693 zł/MWh będzie dotyczyć także podmiotów użyteczności publicznej wykonujących kluczowe role władz publicznych, w szczególności z zakresu polityki zdrowotnej, edukacyjnej i rodzinno-opiekuńczej, jednostek samorządu terytorialnego w zakresie w jakim zużywają energię elektryczną na realizację zadań publicznych, producentów rolnych, tzw. odbiorców wrażliwych oraz mikro, małych i średnich przedsiębiorstw.

Paliwa gazowe – cena maksymalna

Przedkładany rządowy projekt ustawy pozwoli zapewnić w 2024 r. odbiorcom paliw gazowych w gospodarstwach domowych oraz podmiotom świadczącym kluczowe usługi publiczne dostawy paliw gazowych na stabilnym poziomie cenowym, na zasadach obowiązujących w 2023 r. Projekt ustawy zakłada przedłużenie funkcjonującego w 2023 r. mechanizmu obejmującego zagwarantowanie ceny maksymalnej paliw gazowych (200 zł/MWh) oraz stawek opłat usług dystrybucji paliw gazowych na niezmienionym względem 2023 r. poziomie dla odbiorców objętych ochroną taryfową.

Ciepło – stabilizacja cen

Zaproponowane w rządowym projekcie ustawy regulacje zapewnią przedłużenie funkcjonowania wsparcia dla odbiorców ciepła przez cały 2024 rok na dotychczasowych zasadach. Proponowana ustawa przewiduje utrzymanie wysokości ponoszonych przez tych odbiorców cen i stawek opłat za dostarczone ciepło systemowe na poziomie nie wyższym niż ceny i stawki opłat stosowane wobec odbiorców ciepła w dniu 30 września 2022 r. powiększone o 40 proc. w każdej grupie taryfowej w danym systemie ciepłowniczym.

Podczas rozpoczynającego się w środę posiedzenia Sejm zajmie się zarówno rządowym, jak i poselskim projektem "zamrażającym" ceny energii elektrycznej. Projekt poselski wzbudził kontrowersje ze względu na dodatkowo zaproponowane regulacje, m.in. dotyczące wiatraków. Prawdopodobnie te kwestie zostaną jednak rozłączone. Marszałek Sejmu Szymon Hołownia cytowany przez PAP zapowiedział, że "Sejm kwestią mrożenia cen energii zajmie się natychmiast; tematem uwolnienia energii z wiatru zajmie się, być może w trybie projektu rządowego, jak najszybciej. Z dużym prawdopodobieństwem tak to się skończy". 

Już wcześniej prawnicy na łamach Prawa.pl zwracali uwagę, że gdyby prezydent zdecydował się zawetować w przyszłości poselski projekt, mogłoby się to skończyć tym, że ceny energii w ogóle nie zostałyby zamrożone. 

Czytaj: Ceny energii nie zostaną zamrożone? Przez kontrowersyjne propozycje jest takie ryzyko