Poznańscy radni przegłosowali uchwałę, zgodnie z którą do statutu zespołów żłobków, wśród warunków przyjęcia dziecka do placówki - zostanie wprowadzone wykonanie obowiązkowych szczepień ochronnych. Rodzice lub opiekunowie prawni będą zobowiązani przedstawić na piśmie, że wywiązali się z tego obowiązku. Warunek ten nie dotyczy dzieci, które mają potwierdzone stosownym dokumentem przeciwwskazania medyczne do wykonania szczepień. Władze Poznania będą proponować wprowadzenie takiego warunku także w żłobkach niepublicznych - tam, gdzie miasto częściowo dotuje opiekę nad dziećmi. Do podobnych rozwiązań przymierzają się też Wrocław i Łódź.
Wszystko w rękach radnych
- Zasady rekrutacji do żłobków reguluje ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Wprawdzie jej przepisy nie mówią o rekrutacji, ale wskazują, że żłobki podlegają pod gminę. Stąd przyjmuje się, że zasady przyjmowania do żłobków reguluje regulamin rekrutacji uchwalony przez każdą gminę bądź nawet konkretną placówkę – mówi Karolina Sikorska-Bednarczyk, radca prawny z doświadczeniem w pracy w oświacie.
Sprawdź w LEX: Jakie przepisy prawa regulują okres przechowywania danych osobowych wychowanków i rodziców żłobków miejskich? >
Inne miasta nie zdecydowały się na tak radykalne rozwiązania. W Warszawie, Krakowie, Częstochowie czy Katowicach pierwszeństwo mają dzieci zaszczepione, ale te bez obowiązkowych szczepień mogą dostać się do żłobka pod warunkiem, że będą jeszcze wolne miejsca. W praktyce jednak nie mają na to nie szans, ponieważ brakuje miejsc w publicznych żłobkach.
Samorządowcy tłumaczą, że wprowadzając takie obostrzenia w przyjęciach do żłobków, reagują na sytuację epidemiologiczną w kraju. A 2019 rok jest rekordowy jeśli chodzi o odrę. Od początku roku 2019 zgłoszono już ponad tysiąc przypadków. Niesłusznie uznawana jest za niegroźną chorobę wieku dziecięcego. Na świecie pozostaje ona jednym z głównych powodów śmiertelności małych dzieci - w krajach rozwijających się zachorowanie kończy się tragicznie dla 20-30 proc. niemowląt. Groźna jest również dla dorosłych.
Sprawdź w LEX: Jakie kwalifikacje powinien posiadać nauczyciel do prowadzenia zajęć dodatkowych poza podstawowym programem dla dzieci w żłobku? >
Przedszkola podlegają innej ustawie
O ile w sprawie zasad rekrutacji do żłobków decyzje podejmuje samorząd, który jest organem założycielskim danej placówki, to z przedszkolami sprawa już nie jest taka prosta. Warunki przyjmowania do przedszkoli reguluje ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (art. 130 i kolejne). Zasady rekrutacji określono w art. 131 ustawy - w przypadku większej liczby kandydatów spełniających warunek, o którym mowa w ust. 1, niż liczba wolnych miejsc w publicznym przedszkolu, na pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego brane są pod uwagę łącznie następujące kryteria:
- wielodzietność rodziny kandydata;
- niepełnosprawność kandydata;
- niepełnosprawność jednego z rodziców kandydata;
- niepełnosprawność obojga rodziców;
- niepełnosprawność rodzeństwa kandydata;
- samotne wychowywanie kandydata w rodzinie;
- objęcie kandydata pieczą zastępczą.
Kryteria te mają jednakową wartość.
Czytaj w LEX: Zasady postępowania rekrutacyjnego oraz kompetencje dyrektora przedszkola w przypadku przyjęcia dziecka niepełnosprawnego >
- Organ prowadzący określa nie więcej, niż 6 kryteriów, o których mowa w ust. 4 i 5, oraz przyznaje każdemu kryterium określoną liczbę punktów, przy czym każde kryterium może mieć różną wartość. Zasady ustalane przez samorząd muszą być zgodne z przepisami ustawy. Jak wynika z powyższych przepisów, organ prowadzący placówkę edukacyjną nie może wskazywać jako kryterium przyjęcia do przedszkola dziecka, poddania obowiązkowemu szczepieniu – mówi Karolina Sikorska-Bednarczyk.
Samorządy wiedzą swoje
Coraz więcej samorządów wprowadza uchwałę, na mocy której za szczepienia ochronne są przyznawane dodatkowe punkty przy rekrutacji do publicznych przedszkoli - np. Łódź, Warszawa, Kraków czy Gdańsk. Ale uchwałę przyjętą przez radnych może zakwestionować wojewoda. Tak stało się w Częstochowie. Opinię wojewody podzielił sąd, który uznał wówczas, że poddanie dziecka obowiązkowym szczepieniom nie może być brane pod uwagę w procesie rekrutacji do żłobków i przedszkoli.
Sprawdź w LEX: Co można zrobić, jeśli rodzice nie szczepią dziecka pomimo obowiązku? >
W uzasadnieniu Wojewódzki Sąd Administracyjny przypomniał, że kwestię szczepień reguluje ustawa o zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych, nie więc istnieje uzasadnienie dla wprowadzania na szczeblu lokalnym dodatkowych narzędzi egzekwujących szczepienia. Inaczej do sprawy podszedł np. wojewoda warmińsko-mazurski, który rozpatrywał proszczepionkową uchwałę rady miasta i gminy Lubawa i nie dopatrzył się nieprawidłowości. Nowe kryterium znalazło się w warunkach rekrutacji i zostało wprowadzone w życie.
Czytaj też: NIK: Pacjenci na antybiotykach bez nadzoru
- W kwestii szczepienia dzieci i stosowania tego argumentu jako kryterium przyjmowania dzieci i młodzieży do szkół i placówek oświatowych wypowiedział się Rzecznik Praw Pacjenta - uznał, że jakkolwiek brak szczepień może nosić za sobą zagrożenie epidemiologiczne, to nie ma podstaw aby nie przyjmować z tego powodu dzieci do żłobków, przedszkoli i szkół – mówi Karolina Sikorska-Bednarczyk.
Sprawdź w LEX: Czy możliwe jest przeprowadzenie badania bilansowego i szczepienia na terenie szkoły? >
Zmiany na szczeblu krajowym
Pomysł na premiowanie zaszczepionych dzieci przy rekrutacji do przedszkoli popiera samorząd lekarski, który zaangażował się w zbieranie podpisów. Według Naczelnej Rady Lekarskiej, propozycja realizuje postulat samorządu lekarskiego, który już w lipcu 2017 r. zwracał się do ministra zdrowia o podjęcie prac legislacyjnych zmierzających do wprowadzenia obowiązku przedstawienia przed przyjęciem do żłobka, przedszkola i szkoły zaświadczania potwierdzającego wykonanie u dziecka obowiązkowych szczepień.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
