W niedzielę 22 marca 2020 r. planowane jest przeprowadzenie wyborów przedterminowych i uzupełniających w 9 miejscowościach. Chodzi o wybory do: Rady Gminy Strzelce Wielkie, Rady Gminy Pątnów, Wójta Gminy Wierzchlas, Rady Gminy w Stryszowie, Rady Gminy Boguty-Pianki, Wójta Gminy Jarosław, Rady Gminy Górno, Rady Gminy Smyków, Rady Gminy Łączna oraz Rady Miejskiej w Białej Piskiej.

 


Wybory przedterminowe są planowane w kolejnych tygodniach

Kolejne wybory w wielu miejscowościach mają być przeprowadzone m.in. 29 marca oraz 5 kwietnia.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej Sylwestra Marciniaka o pilne przedstawienie stanowiska ws. zagrożeń dla wyborów przedterminowych i uzupełniających w najbliższym czasie. Chodzi o gwarancje praw wyborczych obywateli i ich bezpieczeństwa zdrowotnego.

Jak podkreśla, zagrożenia związane z epidemią koronawirusa znacząco ograniczą możliwość głosowania, a osoby poddane kwarantannie nie będą mogły wziąć udziału w wyborach.

RPO: poważne wyzwania organizacyjne i utrudnienia dla wyborców

Rzecznik podkreśla, że zorganizowanie głosowań będzie się wiązać ze szczególnie poważnymi wyzwaniami organizacyjnymi (m.in. powołanie składów właściwych komisji wyborczych). Wybory w tym okresie wiążą się również z utrudnieniami i ograniczeniami dla wyborców.

Adam Bodnar jest zaniepokojony o realizację zasady powszechności wyborów i gwarantowanie praw wyborczych (art. 62 ust. 1 Konstytucji). Wielotysięczna grupa wyborców została poddana kwarantannie w związku z pandemią koronawirusa. Grupa ta stopniowo się zwiększa,  m.in. dotyczy to licznych obywateli polskich wracających z zagranicy. Nie ma zaś procedury umożliwiającej tej grupie wyborców oddanie głosu zdalnie.

Czytaj też: Stan nadzwyczajny przesunie wybory, ale nie wiadomo na jak długo

Zakaz gromadzenia się osób a powszechność wyborów

Według dr Liwiusza Laski, eksperta prawa administracyjnego, członka PKW, w czasie epidemii ludzie boją się wyjść z domu, więc wybory mogą być uznane za niereprezentatywne, bo określona grupa nie będzie głosowała. - Problem jest też, gdy na terenie danej gminy są osoby w kwarantannie wyłączone z możliwości głosowania - dodaje.

Jak zwracają uwagę profesorowie Uniwersytetu Łódzkiego Anna Rakowska-Trela i Maciej Rakowski, wobec zagrożenia szybko rozprzestrzeniającą się chorobą wskazane będzie niedopuszczenie do gromadzenia się ludzi, co nierozerwalnie wiąże się z oddawaniem głosów i prowadzeniem kampanii wyborczej.

Również Trybunał Konstytucyjny wskazał w wyroku z 26 maja 1998 r., że powszechne wybory organów władzy publicznej mają sens tylko w warunkach zapewniających pełną swobodę wyrażania woli wyborców.

 

Jak powiedział rzecznik Państwowej Komisji Wyborczej Tomasz Grzelewski, samorządowe wybory uzupełniające muszą się odbyć, bo tak stanowi prawo. Jego zdaniem gminy zapewniają, że będą wyposażone w środki higieny, zarówno dla członków komisji wyborczych, jak i wyborców.