Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra rozwoju, pracy i technologii.

Rząd chce wprowadzić do obrotu prawnego model pośrednictwa pomiędzy właścicielami mieszkań a osobami fizycznymi, których dochody lub sytuacja życiowa nie pozwala na wynajem mieszkania na zasadach komercyjnych. Nowy model funkcjonować będzie w formule społecznej agencji najmu (SAN), popularnej w Europie Zachodniej.

Najem mieszkań dotknięty pandemią COVID

Propozycje rządu wychodzą naprzeciw potrzebom sektora najmu mieszkań, który został dotknięty skutkami pandemii COVID-19. Popyt na najem długoterminowy zmniejszył się m.in. w wyniku zamknięcia szkół wyższych, a krótkoterminowy – ze względu na ograniczenie ruchu turystycznego w związku z pandemią. Celem rządu jest wykorzystanie – obserwowanej jako skutek COVID-19 – nadpodaży mieszkań na wynajem na cele społeczne.

 


Społeczne agencje najmu specjalizują się w pozyskiwaniu mieszkań

Społeczne agencje najmu specjalizują się w pozyskiwaniu mieszkań na rynku, głównie od osób fizycznych. Oferują długoletnią dzierżawę z gwarancją czynszu i mogą wynegocjować obniżenie stawki czynszu – jak wskazują doświadczenia zagraniczne – nawet o ok. 20 proc.

Następnie mieszkania te mogą zostać wynajęte osobom, których dochody lub sytuacja życiowa nie pozwala na wynajem mieszkania na zasadach komercyjnych.

Kto będzie mógł zostać społeczną agencją najmu?

Społeczną agencją najmu będzie mógł zostać podmiot, który prowadzi dzierżawę lokali mieszkalnych lub budynków mieszkalnych jednorodzinnych od ich właścicieli. Chodzi także o wynajmowanie tych lokali lub budynków osobom fizycznym wskazanym przez gminę - spełniającym kryteria określone w uchwale rady gminy.

SAN będzie mogła utworzyć spółka, w której gmina dysponuje udziałem większościowym. Może być to także organizacja pozarządowa, jak stowarzyszenie lub fundacja, albo spółdzielnia socjalna, jako podmiot uprawniony do prowadzenia działalności pożytku publicznego.

Warunkiem prowadzenia społecznej agencji najmu będzie przeznaczanie całości dochodów na działalność statutową SAN. 

Zasady zawierania umów między podmiotami w formule najmu społecznego

W projekcie określono zasady zawierania i wypowiedzenia umów między podmiotami zaangażowanymi w formułę najmu społecznego: gminą, SAN, właścicielem dzierżawionego lokalu czy budynku oraz najemcą lokalu. Określono także zakres uchwały gminy, w której znajdować się będą m.in. kryteria uprawniające najemców do zawierania umów z SAN.

Wprowadzono także dodatkową zachętę dla właścicieli lokali do dzierżawienia ich SAN i obniżania wyjściowego czynszu dzierżawy. Dzierżawa nieruchomości na rzecz SAN będzie zwolniona z podatku VAT. Natomiast najemcy SAN będą mogli korzystać z dopłat do czynszu w ramach rządowego programu Mieszkanie na Start.

Formuła SAN będzie stanowiła alternatywę dla budownictwa komunalnego i może przyczynić się do zmniejszenia kolejki osób oczekujących na najem mieszkania gminnego.

Nowe rozwiązania wejdą w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.